Hà Nội có hơn 700 dự án vốn ngoài ngân sách chậm tiến độ
Thành phố Hà Nội đang tập trung xử lý 712 dự án và 117 dự án chậm tiến độ, nhiều khu đô thị từng được kỳ vọng là điểm sáng cửa ngõ Thủ đô như Vườn Cam, Lideco, An Lạc, Dương Nội, Nam An Khánh, Kim Chung - Di Trạch, Mê Linh… với hàng nghìn căn biệt thự bỏ không.
16 năm cấp đất khu đô thị trên "đất vàng" bỏ không
Theo thống kê, trên địa bàn thành phố hiện có 712 dự án vốn ngoài ngân sách sử dụng khoảng trên 11.300 ha đất đang chậm tiến độ, chậm triển khai.
Trong số đó, nhiều khu đô thị từng được kỳ vọng là điểm sáng cửa ngõ Thủ đô như Vườn Cam, Lideco, An Lạc, Dương Nội, Nam An Khánh, Kim Chung-Di Trạch, Mê Linh… có hàng nghìn căn biệt thự phủ bụi thời gian.
Trước tình trạng đất đai bỏ hoang, dự án treo, gây lãng phí nguồn lực, thành phố Hà Nội yêu cầu các địa phương quyết liệt xử lý thu hồi các dự án chậm triển khai không để hoang hóa đất đai.
Dự án Trung tâm thương mại, văn phòng, nhà trẻ và căn hộ, địa chỉ số 254 Hoàng Quốc Việt (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) là một trong số những dự án vẫn chưa triển khai. Khu đất có diện tích 13.452 m2.
Năm 2009, thành phố Hà Nội cấp giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty cổ phần Doanh nghiệp trẻ Hà Nội (sau đổi tên là Công ty cổ phần Familia) với mục tiêu xây dựng Trung tâm xúc tiến đầu tư và khu văn phòng cho thuê.
Công trình cao 27 tầng, tổng mức đầu tư 499 tỷ đồng, tiến độ thực hiện quý 2/2013-4/2016. Năm 2015, UBND thành phố Hà Nội có văn bản đồng ý với chủ trương đề xuất của Sở Quy hoạch-Kiến trúc cho phép điều chỉnh chức năng là công trình hỗn hợp văn phòng, thương mại, nhà ở. Nhưng đến nay, sau 16 năm cấp chứng nhận đầu tư, dự án chưa được xây dựng, đất đai quây tôn bỏ hoang.
Khu đất 94 Lò Đúc, phường Phạm Đình Hổ (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cũng đang thu hút sự quan tâm của dư luận. Khu đất này vốn là Nhà máy rượu Hà Nội do Công ty cổ phần Cồn rượu Hà Nội quản lý.
Theo chủ trương di dời nhà máy ra khỏi nội đô, từ năm 2013, UBND thành phố Hà Nội đã giải phóng mặt bằng, chủ trương xây dựng trường học tại ô đất này.
Sau khi thu hồi, ô đất được giao cho Công ty trách nhiệm hữu hạn Đầu tư kinh doanh và phát triển đô thị Thiên Bình (Công ty Thiên Bình) nghiên cứu lập dự án. Thiên Bình dự kiến xây Tổ hợp công trình văn phòng, khách sạn, trường học, trung tâm thương mại công trình cao tầng. Nhưng đến nay, lô đất "vàng" vẫn đang bỏ trống, cỏ dại mọc um tùm.
Tình trạng lãng phí nguồn lực đất đai cũng diễn ra tại Dự án Công viên công nghệ phần mềm Hà Nội do Công ty cổ phần Hanel làm chủ đầu tư.
Dự án này được UBND thành phố Hà Nội phê duyệt năm 2010, đã xây dựng cơ sở hạ tầng như: đường, hệ thống đèn chiếu sáng, cây xanh. Nhưng đất đai chưa đưa vào sử dụng, bỏ hoang.
Theo báo cáo của thành phố Hà Nội, trong số 712 dự án chậm tiến độ, 420 dự án với tổng diện tích khoảng 9.095 ha đất được đưa ra khỏi danh sách các dự án chậm triển khai, tiếp tục giám sát theo quy định của pháp luật; 292 dự án với tổng diện tích khoảng 2.337 ha đất đã có chỉ đạo thực hiện, tiếp tục giám sát, đôn đốc và tổ chức hậu kiểm sau thời gian gia hạn 24 tháng, kéo dài gia hạn 24 tháng do nguyên nhân bất khả kháng.
Khu đô thị mới Kim Chung - Di Trạch (huyện Hoài Đức) có diện tích khoảng 140 ha, được phê duyệt từ 2008. Dự án do Tổng công ty cổ phần Thương mại Xây dựng Vietracimex làm chủ đầu tư với quy mô dân số dự kiến 20.000 - 30.000 người nhưng hiện trạng bỏ không nhiều năm. Ảnh: Ngọc Thành.
Cần thực thi với chế tài nghiêm khắc
Theo ông Lê Văn Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, đối với hành vi lãng phí nguồn lực đất đai, Luật Đất đai 2024 đã có quy định xử lý. Trong đó, quy định trách nhiệm của người sử dụng đất, phải sử dụng đất đai hiệu quả đúng mục đích, cấm hành vi sử dụng không đúng mục đích, lãng phí đất đai. Tại Nghị định 81/NĐ-CP, sử dụng lãng phí đất đai sẽ bị thu hồi. quá thời hạn không đưa đất vào sử dụng 12 tháng, cây lâu năm 18 tháng sẽ bị thu hồi.
Đối với đất dự án, chủ đầu tư được giao đất không sử dụng trong thời gian 12 tháng hoặc chậm tiến độ 24 tháng so với chủ trương đầu tư sẽ được gia hạn thêm 24 tháng. Nếu quá thời hạn không sử dụng bị thu hồi, khi gia hạn phải nộp tiền sử dụng đất.
Tại Nghị định 123/NĐ-CP về việc xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, quy định cụ thể các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính đối với những hành vi không đưa đất vào sử dụng hoặc là chậm tiến độ sửu dụng đất đã quy định cụ thể trong nghị định.
“Khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, thẩm quyền xử phạt, trước đây là thẩm quyền cấp huyện dự kiến sẽ giao về cấp xã. Theo nguyên tắc, cấp xã là người gần dân, trực tiếp quản lý đất đai địa phương nên dễ phát hiện việc sử dụng đất lãng phí và có yêu cầu người sử dụng đất phải đưa đất vào sử dụng đúng tiến độ theo đúng quy định, đúng mục đích hoặc xử lý ngay đối với hành vi vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng đất đai lãng phí, không đúng mục đích. Việc chuyển tiếp chính quyền sẽ góp phần xử lý vi phạm hành chính đất đai kịp thời”, ông Bình nhấn mạnh.
Việc xử lý triệt để dự án tồn đọng, kiểm soát chặt chẽ nguồn lực đất đai không chỉ còn là “khẩu hiệu” mà cần thực thi với chế tài nghiêm khắc. Đồng thời, các cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực đất đai, bất động sản cũng cần phải xây dựng lộ trình cụ thể để thiết lập cơ sở dữ liệu về đất đai, bất động sản, hoàn thiện cơ chế quản lý và sử dụng nguồn dữ liệu này.
Khi đất đai được đưa vào sử dụng đúng mục đích sẽ tạo ra động lực tăng trưởng kinh tế, cũng như giúp thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, minh bạch hơn.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã giao Bộ Tài chính nghiên cứu chính sách thuế với đất hoang hóa, dự án treo; đồng thời rà soát thuế nhà đất thứ hai, thuế chuyển nhượng và thời gian sở hữu bất động sản. Bộ Nông nghiệp và Môi trường hoàn thiện cơ sở dữ liệu giá, tiến tới áp dụng một mức giá đất thống nhất. Đây sẽ là căn cứ xây dựng chính sách thuế minh bạch, công bằng và chống đầu cơ.
