Hà Nội dẫn đầu thu hút FDI: Kết quả không ngẫu nhiên!

Sáu tháng đầu năm 2025, Thủ đô Hà Nội thu hút hơn 3,67 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), dẫn đầu cả nước, tăng hơn 2,2 lần so với cùng kỳ, với tỷ trọng vượt trội đến từ các dự án tăng vốn mở rộng. Con số ấy, xét thuần túy là một thành tích kinh tế. Nhưng nhìn từ bình diện phát triển quốc gia, đó là một chỉ báo chiến lược: Hà Nội đang dần định hình lại vai trò không chỉ là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, mà còn là điểm đo độ tin cậy của môi trường đầu tư Việt Nam trong mắt cộng đồng quốc tế.

Việc Hà Nội vượt qua nhiều trung tâm công nghiệp truyền thống để giữ vị trí đứng đầu về FDI không phải là một “cơn sóng ngắn hạn”, càng không phải hiệu ứng phong trào. Đó là kết quả của một hệ sinh thái cải cách được duy trì liên tục, một năng lực tổ chức hành chính đang trưởng thành, một cam kết chính trị nhất quán: Phát triển phải thực chất, cải cách phải đến nơi và niềm tin không thể được mặc cả bằng lời nói.

Sáu tháng đầu năm 2025, Thủ đô Hà Nội thu hút hơn 3,67 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), dẫn đầu cả nước, tăng hơn 2,2 lần so với cùng kỳ, với tỷ trọng vượt trội đến từ các dự án tăng vốn mở rộng. (Ảnh Hoàng Hải).

Tổng hòa điều kiện tạo sức bật FDI

Từ sau công cuộc đổi mới 1986 đến nay, Hà Nội luôn giữ vững vị thế là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút đầu tư FDI. Tổng vốn FDI lũy kế tính đến hết quý II năm 2025 đạt khoảng 61,5 tỷ USD, đến từ 7.710 dự án còn hiệu lực, đưa Hà Nội ở nhóm đầu bảng FDI quốc gia.

Cơ cấu đầu tư cho thấy sự chuyển dịch theo hướng bền vững và dịch vụ hóa, với các lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn gồm: Bất động sản (36,54%), công nghiệp chế biến chế tạo (23,61%), thương mại - dịch vụ phân phối (12,43%) và khoa học chuyên môn, công nghệ cao (12,4%). Thủ đô cũng là điểm đến đầu tư của hơn 117 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó Nhật Bản, Singapore và Hàn Quốc luôn nằm trong nhóm đối tác chiến lược hàng đầu.

Đặc biệt, 6 tháng đầu năm 2025 ghi dấu bước tăng trưởng đột phá, khi Hà Nội thu hút hơn 3,677 tỷ USD vốn FDI, tăng 216% so với cùng kỳ năm trước và vươn lên dẫn đầu cả nước. Đáng chú ý, 89 dự án tăng vốn với tổng giá trị tăng thêm đạt 3,143 tỷ USD, đã đóng góp lớn vào con số ấn tượng này, thể hiện niềm tin của nhà đầu tư hiện hữu.

Một số dự án tiêu biểu gồm: Dự án Xây dựng Công viên Yên Sở và Khu đô thị mới C2 - Gamuda Gardens; Khu đô thị mới Nam Thăng Long; Khu đô thị Lê Trọng Tấn - Parkcity Hà Nội… Giai đoạn này, Malaysia, Singapore, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan (Trung Quốc) là những quốc gia, vùng lãnh thổ có dòng vốn tăng trưởng tích cực, góp phần đa dạng hóa bức tranh đầu tư quốc tế tại Thủ đô.

Không phải ngẫu nhiên Hà Nội đạt được kết quả ấn tượng đó. Sự bứt phá của dòng vốn FDI trong nửa đầu năm là kết quả của sự cộng hưởng nhiều yếu tố tích lũy, trong đó có những yếu tố mang tính nội sinh đặc biệt.

Trước hết là niềm tin của nhà đầu tư hiện hữu, thể hiện qua quy mô các đợt tăng vốn lớn, minh chứng cho môi trường đầu tư ổn định, pháp lý rõ ràng và khả năng đồng hành của chính quyền. Tiếp đến là lợi thế hạ tầng và vị trí địa lý, khi Hà Nội vừa là cửa ngõ kết nối trung du - đồng bằng - vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, vừa có hệ thống logistics và giao thông không ngừng được nâng cấp.

Nguồn nhân lực dồi dào, chất lượng cao, với hàng trăm cơ sở giáo dục đại học, cao đẳng, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ - kỹ thuật, tạo nên lợi thế cạnh tranh lâu dài. Đặc biệt, môi trường đầu tư liên tục được cải thiện, với nỗ lực cắt giảm thủ tục hành chính, tăng cường tính minh bạch và thiết lập các cơ chế ưu đãi đầu tư hợp lý, linh hoạt.

Cuối cùng, không thể không nhắc đến quy mô thị trường Hà Nội với hơn 8 triệu dân, mức sống và thu nhập bình quân đầu người không ngừng tăng cao, cùng với tiềm năng phát triển đô thị và dịch vụ lớn, đã tạo nền tảng vững chắc để Hà Nội không chỉ thu hút mà còn giữ chân các nhà đầu tư.

Cơ chế chủ động, chính sách linh hoạt

Không chờ đợi luồng vốn tìm đến, Hà Nội đã chọn cách chủ động mở đường. Từ quy hoạch chiến lược, ưu đãi đầu tư có chọn lọc, đến hành lang pháp lý minh bạch và hạ tầng được chuẩn bị bài bản, Thủ đô đã thiết lập một môi trường đầu tư không chỉ thuận lợi, mà còn đáng tin cậy. Nói cách khác, Hà Nội không mời gọi bằng lời, mà thuyết phục bằng hành động cụ thể.

Thành phố tập trung vào ưu đãi đầu tư theo ngành nghề và địa bàn, đặc biệt tại các khu công nghiệp, khu công nghệ cao như Hòa Lạc, ưu tiên các lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp chế biến chế tạo, dịch vụ chất lượng cao, R&D và đổi mới sáng tạo.

Song song với đó, Hà Nội đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp một cách toàn diện, từ việc thiết lập các tổ công tác đặc biệt để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, đến duy trì các kênh đối thoại thường trực nhằm lắng nghe và đồng hành cùng nhà đầu tư. Cùng lúc, thành phố ưu tiên đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng chiến lược, bao gồm hạ tầng đô thị, hạ tầng số và hạ tầng năng lượng, để từng bước hoàn thiện hệ thống giao thông, viễn thông, điện, nước và nền tảng công nghệ, bảo đảm năng lực đáp ứng ngày càng cao cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Dù đã gặt hái nhiều kết quả ấn tượng, dư địa thu hút FDI của Hà Nội vẫn còn rất lớn, đặc biệt trong các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao. Thành phố đang từng bước định vị mình như một trung tâm công nghệ cao và công nghiệp bán dẫn, với lợi thế nổi trội về nguồn nhân lực trình độ cao, hệ sinh thái giáo dục, nghiên cứu, sáng tạo hàng đầu cả nước. Các lĩnh vực như nghiên cứu và phát triển (R&D), đổi mới sáng tạo, giải pháp đô thị thông minh, hạ tầng xanh, năng lượng tái tạo và công nghệ môi trường đang mở ra không gian mới cho các dòng vốn FDI chất lượng cao tìm đến.

Bên cạnh đó, các dịch vụ chất lượng cao như tài chính, ngân hàng, y tế, giáo dục và du lịch vẫn còn nhiều tiềm năng chưa khai mở hết. Đặc biệt, với tư cách là Thủ đô ngàn năm văn hiến, Hà Nội sở hữu một bản sắc văn hóa độc đáo, yếu tố ngày càng trở thành lợi thế cạnh tranh mềm trong thu hút đầu tư và phát triển dịch vụ du lịch văn hóa – sáng tạo.

Ít ai ngờ rằng, chính các làng nghề vốn được xem là “hồn cốt” của Thăng Long xưa, đang mang lại lợi thế kinh tế rất cụ thể cho Hà Nội hôm nay. Với 1.350 làng có nghề, trong đó hơn 300 làng nghề truyền thống, Hà Nội không chỉ là địa phương có nhiều làng nghề nhất Việt Nam, mà còn được ghi nhận là thành phố có số lượng làng nghề lớn nhất thế giới.

Khoảng 1 triệu lao động đang làm việc trong hệ thống làng nghề, đóng góp hơn 250 triệu USD kim ngạch xuất khẩu mỗi năm. Đặc biệt, trải qua hơn 1.000 năm văn hiến, các giá trị văn hóa và khả năng sáng tạo từ nghệ nhân của các làng nghề Hà Nội thực sự là một kho tàng, là một tài sản, một nguồn lực rất lớn để thành phố Hà Nội có thể khai thác và phát triển.

Không chỉ thu hút dòng vốn hiện đại, Hà Nội còn đủ sức làm “bệ đỡ bản sắc” cho các nhà đầu tư biết khai thác văn hóa làm thương hiệu, biết kết nối giữa công nghệ với nghệ thuật, giữa sản xuất với ký ức cộng đồng. Đó là điều không nhiều đô thị châu Á có thể cùng lúc làm được.

Giải ngân vốn FDI: Từ cam kết đến hiệu quả thực chất

Không chỉ dừng lại ở những con số ấn tượng về vốn đăng ký, Hà Nội đặc biệt coi trọng việc chuyển hóa nguồn vốn ấy thành hiện thực, thành những nhà máy vận hành, những công trình mọc lên, những dòng sản phẩm xuất khẩu ra thị trường toàn cầu. Trong sáu tháng đầu năm 2025, vốn FDI thực hiện tại Hà Nội đạt khoảng 1,46 tỷ USD. Con số này cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc chuyển hóa vốn đăng ký thành vốn thực chất, đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh.

Đáng chú ý, trong tổng số hơn 3,67 tỷ USD vốn FDI thu hút được, riêng phần vốn tăng thêm đã lên tới 3,143 tỷ USD, một tỷ lệ vượt trội, phản ánh rõ nét sức hút thực chất của môi trường đầu tư Thủ đô. Việc các nhà đầu tư hiện hữu rót thêm vốn với quy mô lớn cho thấy các dự án đang vận hành hiệu quả, đồng thời mở rộng sản xuất kinh doanh theo chiều sâu. Đây là chỉ dấu rõ ràng về một tỷ lệ giải ngân bền vững, đều đặn và mang tính tự thân, không đến từ bề nổi hay yếu tố thời vụ.

Phía sau những con số ấy là một Hà Nội hành động, nơi chính quyền thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho nhà đầu tư triển khai dự án nhanh chóng, đồng bộ và hiệu quả. Từ thủ tục cấp phép, giải phóng mặt bằng đến đồng hành kỹ thuật và pháp lý, từng khâu được đẩy nhanh nhưng vẫn bảo đảm chất lượng và đúng tiến độ. Chính sự nhất quán này đã góp phần củng cố niềm tin dài hạn, khiến Hà Nội không chỉ là nơi "bắt đầu dự án", mà trở thành nơi nhà đầu tư "chọn để gắn bó".

Luật Thủ đô sửa đổi: Cú hích thể chế cho đầu tư chọn lọc và bền vững

Không chỉ thu hút mạnh mẽ dòng vốn FDI và đẩy nhanh tiến độ giải ngân, Hà Nội còn đang tạo dựng nền tảng pháp lý vững chắc để nâng tầm chất lượng đầu tư. Việc Quốc hội thông qua Luật Thủ đô sửa đổi (Luật số 39/2024/QH15), có hiệu lực từ ngày 28/6/2024, đã mở ra một chương mới cho công tác thu hút đầu tư của Thủ đô, với cơ chế vượt trội, linh hoạt và mang tính đặc thù cao.

Luật này tạo cơ chế đặc thù, vượt trội, trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cao hơn cho Hà Nội trong việc ban hành các chính sách, cơ chế ưu đãi đầu tư, quản lý đất đai, quy hoạch, phát triển hạ tầng. Điều này giúp thành phố linh hoạt hơn trong việc đưa ra các chính sách cạnh tranh, phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Đặc biệt, Nghị quyết của HĐND Thành phố về thu hút nhà đầu tư chiến lược (thông qua ngày 09/7/2025) đã tạo cơ sở vững chắc cho việc định hướng và ưu tiên các lĩnh vực mà Thủ đô muốn tập trung thu hút, đảm bảo nguồn lực được sử dụng hiệu quả, đúng trọng tâm.

Luật Thủ đô sửa đổi cũng định hướng phát triển bền vững và hiện đại, tập trung vào việc thu hút đầu tư có chọn lọc, ưu tiên các ngành công nghệ cao, công nghệ xanh, dịch vụ chất lượng cao, góp phần xây dựng Hà Nội trở thành đô thị thông minh, xanh, hiện đại. Các quy định mới giúp Hà Nội có thể áp dụng các chính sách ưu đãi hấp dẫn hơn, rút ngắn thời gian cấp phép, tạo môi trường đầu tư thông thoáng và minh bạch hơn, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh so với các địa phương khác trong khu vực và quốc tế. Đồng thời, Luật còn tạo cơ chế khuyến khích thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao và chuyển giao công nghệ tiên tiến, đặc biệt trong các lĩnh vực ưu tiên, giúp nâng cao chất lượng FDI và phát triển bền vững.

Chính quyền 2 cấp - động lực mới cho thu hút FDI

Cơ cấu thu hút FDI của Hà Nội có bản sắc rõ rệt, khác biệt với phần lớn các địa phương trên cả nước. Thành phố có ưu thế rõ rệt về bất động sản và dịch vụ, với bất động sản chiếm 36,54% và dịch vụ buôn bán hàng hóa, thương mại chiếm 12,43% tổng vốn lũy kế. Điều này phản ánh vai trò của Hà Nội là một trung tâm đô thị lớn. Đặc biệt, phát triển hoạt động chuyên môn khoa học và R&D chiếm tới 12,4% tổng vốn, cho thấy tiềm năng mạnh mẽ của Hà Nội trong việc phát triển các hoạt động nghiên cứu, tư vấn chất xám. Mặc dù công nghiệp chế biến chế tạo vẫn chiếm tỷ trọng đáng kể, Hà Nội đang có sự chuyển dịch rõ rệt sang định hướng công nghệ cao như chip, bán dẫn, AI, IoT, khác biệt với các ngành chế biến thâm dụng lao động thông thường ở các tỉnh khác.

Bên cạnh cấu trúc ngành nghề, việc sáp nhập địa giới hành chính và triển khai chính quyền đô thị hai cấp sẽ tạo ra những động lực tăng trưởng mạnh mẽ. Tinh gọn bộ máy, xóa bỏ chồng chéo và nâng cao hiệu quả điều hành sẽ rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, nâng cao chất lượng phục vụ nhà đầu tư. Việc mở rộng không gian phát triển cũng đồng nghĩa với việc hình thành thêm các quỹ đất sạch - một trong những điều kiện tiên quyết để thu hút FDI công nghệ cao và dịch vụ chất lượng cao.

Hạ tầng kết nối đồng bộ, không gian đô thị mở rộng và môi trường sống hiện đại là những yếu tố “then chốt mới”, không chỉ để hút vốn, mà còn hút người, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao. Khi kết hợp giữa cấu trúc ngành ưu thế, cải cách thể chế và mở rộng địa giới hành chính, Hà Nội đang hội tụ đủ điều kiện để bước vào một chu kỳ bứt phá mới, vừa nâng tầm kinh tế, vừa củng cố vị thế trung tâm đầu tư hàng đầu quốc gia.

Đại Anh