Hà Nội: Gia tăng giá trị cho nông sản chất lượng cao

Những điểm hạn chế

Số liệu thống kê mới nhất của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho thấy, toàn thành phố hiện có hơn 13.700 cơ sở sản xuất, kinh doanh nông, lâm, thủy sản. Trong đó có hơn 1.700 cơ sở chế biến, chủ yếu quy mô vừa và nhỏ. Sản phẩm chế biến nông, lâm, thủy sản do Hà Nội sản xuất mới đáp ứng khoảng 20% nhu cầu tiêu thụ, phần còn lại phải nhập từ các tỉnh hoặc nhập khẩu.

Trong khi đó, theo bà Nguyễn Thị Thu Hằng - Trưởng phòng Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội), phần lớn nông sản sau thu hoạch vẫn tiêu thụ ở dạng tươi sống, chưa qua chế biến, khiến giá trị gia tăng thấp. Trong khi đó, các sản phẩm chế biến, ăn liền lại ngày càng được người tiêu dùng ưa chuộng nhờ tính tiện lợi, chất lượng bảo đảm và giá thành hợp lý. Hiện tỷ lệ sản phẩm chế biến, ăn liền tại các kênh bán lẻ hiện đại chiếm khoảng 20 - 25% tổng lượng hàng hóa nông, lâm, thủy sản.

Đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Hiện ngành chế biến nông sản Hà Nội còn nhiều tồn tại do trình độ công nghệ, cơ giới hóa, tự động hóa còn hạn chế; năng suất thấp, giá thành cao; thiếu vắng các doanh nghiệp (DN) lớn có kinh nghiệm và tiềm lực tài chính để đầu tư sâu vào chế biến. Chính sách khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp, đặc biệt là chế biến, giết mổ gia súc, gia cầm, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ chưa thực sự hấp dẫn DN. Việc tiếp cận đất đai, vốn sản xuất quy mô lớn vẫn còn vướng mắc, trong khi nhiều cơ sở chế biến chưa áp dụng công nghệ thân thiện môi trường, ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu và khả năng xuất khẩu.

Làn gió mới từ ứng dụng khoa học công nghệ

Để thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu nông sản Thủ đô, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, nông nghiệp Hà Nội phải vươn lên là điểm sáng, đi đầu trong cả nước với công nghệ và chế biến, hướng tới xuất khẩu con giống. Với quy hoạch về nông nghiệp và những chính sách cởi mở riêng, Hà Nội phải trở thành trung tâm trung chuyển, chế biến nông sản. Nông nghiệp Hà Nội phải liên kết với các tỉnh, thành phố theo chuẩn mực quốc tế để phục vụ tiêu dùng trong nước và đẩy mạnh xuất khẩu. Và để nâng cao công tác xuất khẩu nông sản, ngành nông nghiệp Hà Nội cần thực hiện các giải pháp đồng bộ, tập trung vào chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong sản xuất; hỗ trợ, khuyến khích DN đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, giết mổ, chế biến và chợ đầu mối nông sản.

Theo ông Tạ Văn Tường - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, hiện ngành đang khuyến khích đầu tư vào hạ tầng chế biến cũng như thương mại sản phẩm nông sản. Với mục tiêu là đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào toàn bộ chuỗi giá trị: sản xuất, chế biến, bảo quản, tiêu thụ. Cùng với đó, thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp và cơ quan nghiên cứu để tạo ra sản phẩm giá trị cao, đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu. Cụ thể, ngành nông nghiệp Hà Nội xác định cần đầu tư phát triển sản phẩm lợi thế như lúa gạo, rau quả, thịt, trứng, sữa… gắn chế biến với chuyển dịch cơ cấu sản xuất theo nhóm sản phẩm chủ lực quốc gia, chủ lực của thành phố và đặc sản địa phương.

Trong khi đó, nhiều chuyên gia cho rằng, Hà Nội cần lựa chọn những sản phẩm có thế mạnh để xây dựng lộ trình sản xuất gắn với chế biến để xuất khẩu. Đồng quan điểm, Tổng Thư ký Hiệp hội Chè Việt Nam Hoàng Vĩnh Long chia sẻ, Hà Nội hiện có 59 doanh nghiệp sản xuất, chế biến, xuất khẩu chè xanh, chè đen, với tổng sản lượng đạt hơn 20.000 tấn/năm, chiếm khoảng 16 - 18% tổng sản lượng chè xuất khẩu của cả nước. Thế nhưng, nhiều vùng chè của Hà Nội hiện chưa đạt chất lượng để xuất khẩu, nên cần tập trung cải tạo cây giống và áp dụng quy trình sản xuất bài bản cho cây chè.

Nam Anh