Hà Nội: Khát vọng liên kết vùng, tạo không gian phát triển kinh tế - xã hội

* Chiều dài 112,8km, 6 làn xe cao tốc, 8 nút giao chính, 3 cầu vượt sông

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh phát biểu đề dẫn Hội thảo về Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô

Tạo không gian phát triển mới cho Hà Nội và toàn bộ Vùng Thủ đô

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh đã nhấn mạnh việc Hà Nội với vị thế là Thủ đô, đồng thời là hạt nhân, đầu tàu kinh tế trong Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Vùng Đồng bằng sông Hồng. “Nhận thức được tầm quan trọng đó, Đảng bộ và nhân dân Thủ đô luôn có khát vọng và trăn trở để tìm ra những giải pháp nhằm đẩy mạnh liên kết vùng, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội với mục tiêu tăng trưởng nhanh và bền vững.

Điều đó thể hiện rất rõ tại 1 trong 3 khâu đột phá được nêu tại Nghị quyết Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ 17: “Ưu tiên hiện đại hóa, phát triển nhanh và đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội... Tập trung phát triển đồng bộ hạ tầng giao thông kết nối đô thị trung tâm với khu vực ngoại thành, các đô thị vệ tinh, các tỉnh, thành phố trong vùng Thủ đô...” - Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh khẳng định - “Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4 có ý nghĩa tạo không gian phát triển mới cho Hà Nội và toàn bộ Vùng Thủ đô, góp phần kết nối các tuyến đường quốc lộ, cao tốc hướng tâm, mà hiện nay tuyến đường Vành đai 3 đang đảm nhiệm và đã chịu quá tải trầm trọng. Khi có tuyến đường Vành đai 4, sẽ giảm ùn tắc cho Vành đai 3; góp phần phát triển đô thị 2 bên tuyến; phục vụ công tác an ninh, quốc phòng”.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Chu Ngọc Anh đề nghị các đại biểu về dự phát huy kinh nghiệm lãnh đạo, kiến thức khoa học, tầm nhìn vĩ mô, với tinh thần trách nhiệm, đóng góp nhiều ý kiến có chất lượng để giúp UBND TP Hà Nội hoàn thành nhiệm vụ, hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô được đề xuất có 8 nút giao chính, 3 cầu vượt sông

8 nút giao chính, 3 cầu vượt sông

Tại hội thảo, đại diện Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI) đã báo cáo tóm tắt nghiên cứu tiền khả thi dự án đường Vành đai 4. Theo đó, đường Vành đai 4 có chiều dài 112,8km. Điểm đầu nằm trên đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai (địa phận xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn), điểm cuối nằm trên đường cao tốc Nội Bài - Hạ Long (địa phận huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh). Dự án có tổng mức đầu tư dự kiến 94.127 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự kiến giai đoạn 2021 - 2028. Dự án đi qua địa phận 3 tỉnh, thành phố gồm Hà Nội, Hưng Yên và Bắc Ninh. Trong đó qua Hà Nội có 58,2km qua 7 huyện; Hưng Yên 19km; Bắc Ninh 25,6km và tuyến nối với Quốc lộ 18 dài 9,7km.

Quy mô hoàn chỉnh gồm 6 làn xe cao tốc và hệ thống đường song hành hai bên và các hành lang để bố trí cây xanh, các công trình hạ tầng kỹ thuật và dự trữ cho đường sắt vành đai. Tuyến nối theo hướng quy hoạch đường cao tốc Nội Bài - Hạ Long đến cao tốc Hà Nội - Bắc Giang nhằm khép kín đường Vành đai 4 có quy mô 4 làn xe cao tốc. Dự án đáp ứng tiêu chuẩn đường cao tốc với thiết kế 100km/h với thành phần đường cao tốc và tuyến nối theo hướng đường cao tốc Nội Bài - Hạ Long; đoạn 4 làn xe và đường bên có tốc độ 60-80 km/h.

Theo nghiên cứu tiền khả thi, dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô sẽ có 6 làn xe cao tốc với tốc độ 100km/h với giá thành cao nhất hơn 94 tỷ đồng/km; 3 cầu vượt sông được áp dụng những công nghệ hiện đại nhất... hứa hẹn không chỉ giảm ùn tắc mà còn mang lại nguồn lực phát triển cho Hà Nội và các tỉnh trong vùng Thủ đô.

Dự án đường Vành đai 4 sẽ có 8 nút giao chính được xây dựng giai đoạn 1 bao gồm: nút giao cao tốc Nội Bài - Lào Cai; nút giao đường trục Mê Linh; Đại lộ Thăng Long; Quốc lộ 6; nút giao Pháp Vân - Cầu Giẽ; nút giao cao tốc Hà Nội - Hải Phòng; Quốc lộ 38; nút giao cao tốc Nội Bài - Lào Cai. Dự án đường Vành đai 4 cũng 3 cầu vượt vượt sông. Cụ thể , 2 cầu vượt sông Hồng là: cầu Hồng Hà (dài 5.023m) và cầu Mễ Sở (dài 2674m); 1 cầu lớn vượt sông Đuống (dài 990m)...

Dự án áp dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại từ giai đoạn chuẩn bị (khảo sát bằng thiết bị bay không người lái, công nghệ ảnh hàng không…); giai đoạn thực hiện sử dụng các vất liệu mới như bê tông cường độ cao, siêu cao, mặt đường nhựa polymer với nhiều thiết bị và phương pháp thi công mới…

Tại một số đoạn tuyến có nhu cầu liên kết ngang và phát triển quỹ đất hai bên tuyến không cao nghiên cứu trắc dọc đi thấp đảm bảo tần suất thiết kế và các vị trí khống chế để tiết kiệm kinh phí đầu tư. Đáng chú ý, đơn vị tư vấn đã đề xuất một số điểm đi thấp vừa giảm kinh phí đầu tư (xuống còn hơn 87.200 tỷ đồng) , vừa bảo đảm quỹ đất và giao thông, phát triển đô thị hai bên một cách hiệu quả như tại Hà Nội, Bắc Ninh và KCN phố Nối (Hưng Yên)… có thể phát triển quỹ đất hai bên đường.

Chi tiết nội dung tính toán khái toán tổng mức đầu tư, được đơn vị tư vấn nêu rõ: đơn giá giải phóng mặt bằng được tham chiếu theo bảng giá đất năm 2020 của các địa phương liên quan, tính toán theo địa giới huyện và các chế độ chính sách theo quy định về bồi thường giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất, hệ số điều chỉnh giá đất đến thời điểm hiện tại.

Đơn giá xây dựng 1km đường của dự án bao gồm: đơn giá xây dựng 1km đường cao tốc 17m được tính toán quy đổi từ chỉ tiêu xây dựng đường cao tốc 4 làn xe trong suất vốn đầu tư (quy đổi theo bề rộng nền đường và mặt đường). Với tỷ trọng chi phí mặt đường/nền đường vào khoảng 55%/45% (tham chiếu từ các dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn 1). Chỉ tiêu xây dựng 1km đường 94,69 tỷ đồng/km. Đơn giá xây dựng 1km đường bên - đường đô thị loại 1 và đường bên đường đô thị loại 2 tham chiếu theo suất đầu tư ô tô cấp 3 đồng bằng và đường ô tô cấp IV đồng bằng với chỉ tiêu 24,07 tỷ đồng/km; Chỉ tiêu xây dựng cầu 1m2 mặt cầu bình quân 25,71 triệu đồng/m2...

“Tờ trình cũng như nội dung đề án nên bám sát với nội dung Nghị quyết 06-NQ/TW do Bộ Chính trị vừa ban hành về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó nhấn mạnh đến yêu cầu phát triển hạ tầng dùng chung giữa các đô thị để thúc đẩy quá trình kết nối, trong đó đô thị động lực vùng Hà Nội đóng vai trò rất quan trọng. Ngoài nhận định các nhóm kiến nghị đề án nêu là phù hợp, cần phải có cơ chế thực sự đặc thù vượt trội để xử lý vấn đề này cũng như nêu đề xuất thêm một số chủ trương về cơ chế huy động nguồn lực phục vụ dự án”.

Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển

“Dự kiến sân bay thứ 2 của Hà Nội nằm ở ngoài Vành đai 4, thuộc huyện Phú Xuyên và Thường Tín. Sân bay này sẽ bám trục kết nối của Vành đai 4 với Quốc lộ 1; gắn với cao tốc Bắc - Nam, đường sắt tốc độ cao…”.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn

“Cần xác định đường Vành đai 4 là đường cao tốc đô thị. Chức năng của đường cao tốc đi trong đô thị tạo động lực phát triển đô thị. Việc quản lý vận hành theo cơ chế của đường cao tốc - Hệ thống giao thông thông minh (ITS). Về các nút giao cắt, nếu không giác định rõ thì tuyến đường sẽ trở thành đường đô thị. Do đó phải tính đến việc đầu tư đồng bộ, các nút giao để phân luồng từ xa, mang tính kết nối...”.

Thứ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Lê Đình Thọ

“Vành đai 4 là tuyến cao tốc đô thị nên yếu tố quy hoạch, cảnh quan rất quan trọng do cao tốc tồn tại 100 năm nền phải hài hòa với quy hoạch tổng thể; khi dự án tiền khả thi được phê duyệt phải thi tuyển kiến trúc. Kiến nghị thành lập 2-3 dự án thành phần để thuận lợi cho quá trình thực hiện dự án, giảm tải cho Hà Nội trong quá trình đầu tư”.

PGS.TS Trần Chủng (Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam)

“Việc nút giao với sân bay thứ 2 của Thủ đô chưa được nêu trong báo cáo tiền khả thi và kiến nghị về số lượng nút giao của dự án tại phía Nam còn ít và cần rút kinh nghiệm từ nút giao Pháp Vân - Cầu Giẽ để tránh ùn tắc. Việc cần quan tâm mật độ xây dựng, mật độ dân số quanh Vành đai 4 và cần có chỉ tiêu ngay từ đầu bởi nếu xây dựng “chằng chịt” sẽ không còn khái niệm cảnh quan của cả tuyến đường”.

PGS.TS Tống Trần Tùng (Chủ tịch Hội đồng Khoa học kỹ thuật, Bộ Giao thông - Vận tải)

“Dự án nên thiên về phương án đi cao với tỷ lệ lớn để giải quyết xung đột giao thông dưới thấp hiện nay; bố trí các tuyến đường gom liên tục tại các tuyến vành đai lớn và phải thiết kế đồng bộ phương án thoát nước cục bộ ngoài khu vực dự án ngay từ lúc này; tính tới khả năng chia sẻ lưu lượng khi kết nối và ảnh hưởng các loại tuyến và giao thông khác...”.

PGS.TS Hoàng Hà (Chủ tịch Hội Cầu đường Việt Nam)

“Thống nhất với đề xuất cần thiết đầu tư của dự án tiền khả thi được TEDI nêu tại hội thảo, thống nhất với đề xuất chia làm 3 dự án thành phần. Thống nhất với đề xuất phân kỳ nhưng cần cân nhắc về tiến độ thực hiện dự án, bởi với khối lượng đồ sộ của công trình và các thủ tục cần triển khai việc đặt mục tiêu 2027 hoàn thành sẽ cần chi tiết tiến độ thực hiện để hoàn thành đúng hạn”.

Bà Nguyễn Thị Duyên (Chủ tịch Hiệp hội Tư vấn xây dựng Việt Nam)

Phú Khánh - Hải Hương