Hà Nội kích hoạt cơ chế mới cho kinh tế số

Hà Nội đón làn sóng đầu tư công nghệ

Hà Nội tạo dựng môi trường chính sách vượt trội cho kinh tế mới

Chia sẻ tại một diễn đàn tài sản số diễn ra mới đây, TS. Trần Anh Tuấn - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội cho biết, Hà Nội đang thay đổi để trở thành điểm đến đầu tư hấp dẫn bậc nhất thế giới trong lĩnh vực kinh tế số và công nghệ cao.

Theo TS. Trần Anh Tuấn, thực tế nhiều năm qua, Hà Nội là nơi hội tụ nguồn lực chất xám lớn nhưng lại rơi vào tình trạng “có nhiều nhưng cuối cùng không giữ được gì”. Làn sóng nhân tài và doanh nhân rời Thủ đô để khởi nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng hoặc sang các nước trong khu vực vẫn tiếp diễn. Chính vì vậy, bài toán trọng tâm của Hà Nội hiện nay là thu hút và giữ chân lực lượng tri thức, chuyên gia công nghệ và nguồn vốn toàn cầu.

Từ năm 2023-2024, Hà Nội đã chủ động cụ thể hóa các định hướng phát triển bằng một loạt chính sách mang tính đột phá, dựa trên nền tảng quan trọng là Luật Thủ đô (sửa đổi), Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị cùng những quy phạm pháp luật liên quan. Trên cơ sở đó, Thành phố đã ban hành sáu nghị quyết quan trọng, tạo nên các cơ chế lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam.

Trong số các chính sách nổi bật, cơ chế sandbox được xem là bước tiến táo bạo. Hà Nội là địa phương đầu tiên ban hành nghị quyết về sandbox, xác định bốn nhóm lĩnh vực ưu tiên, bao gồm cả tài sản số - lĩnh vực đang được cộng đồng quốc tế đặc biệt quan tâm. Thành phố đang tiếp nhận hồ sơ của doanh nghiệp để phối hợp thử nghiệm các mô hình mới ngay trong năm nay.

Theo TS. Trần Anh Tuấn, không dừng lại ở đó, Hà Nội còn là địa phương đầu tiên thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm của Thành phố. Với nguồn “vốn mồi” 600 tỷ đồng và gần 10 nhà đầu tư chiến lược tham gia, quỹ được vận hành theo cơ chế thị trường, tách khỏi những ràng buộc của mô hình nhà nước truyền thống. Đây được coi là công cụ quan trọng để chia sẻ rủi ro và thúc đẩy sự hình thành của các start-up công nghệ, đặc biệt trong những lĩnh vực có tính đột phá cao.

Song song với đó, Thành phố đã ban hành nghị quyết về phát triển khoa học công nghệ, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và đặc biệt là xây dựng Sàn giao dịch công nghệ Hà Nội, dự kiến vận hành từ ngày 22/12 tới. Trên cơ sở cơ chế đặc thù của Luật Thủ đô, Hà Nội đang tích hợp thêm chức năng Sàn giao dịch tài sản số theo tinh thần Nghị quyết 05, mở ra một nền tảng quan trọng giúp thương mại hóa các giá trị số và kết nối thị trường công nghệ.

TS. Trần Anh Tuấn cho biết, Thành phố không đặt mục tiêu so sánh với các địa phương khác trong nước, mà tự đặt mình vào vị thế cạnh tranh với khu vực và quốc tế.

“Dù chưa được định danh chính thức là trung tâm tài chính quốc tế, nhưng trong tương lai gần, Hà Nội sẽ trở thành một trung tâm như vậy”, ông nhấn mạnh.

Tinh thần cải cách hành chính và hỗ trợ doanh nghiệp cũng được thể hiện rõ rệt. Lãnh đạo Thành phố, từ cấp cao nhất đến các sở ngành, luôn trong trạng thái sẵn sàng làm việc, hỗ trợ doanh nghiệp 24/7. Hà Nội mong muốn thu hút những “kiến trúc sư trưởng” cho các lĩnh vực dữ liệu, bán dẫn, phần cứng và tài sản số, qua đó tạo dựng những ngành công nghiệp mũi nhọn mới.

Đổi mới sáng tạo - động lực trung tâm cho tăng trưởng kinh tế số

TS. Trần Anh Tuấn chia sẻ, bước vào giai đoạn 2026-2030, Hà Nội đặt mục tiêu đầy tham vọng đưa tỷ trọng kinh tế số lên 40% GDP và duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế từ 11% trở lên trong nhiều năm. Đây là mức tăng trưởng mà mô hình kinh tế truyền thống khó có thể tạo ra. Vì vậy, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và những mô hình kinh tế mới chính là con đường bắt buộc.

Theo TS. Trần Anh Tuấn, Hà Nội đang triển khai đồng bộ việc chuẩn hóa, làm sạch và kết nối cơ sở dữ liệu để biến kho dữ liệu khổng lồ của Thành phố thành nguồn lực tạo ra giá trị. Ông thẳng thắn chỉ ra thực trạng lâu nay: nhiều doanh nghiệp nước ngoài khai thác dữ liệu tại Việt Nam để tạo ra lợi nhuận từ chính dữ liệu Việt Nam, trong khi các cơ quan và doanh nghiệp trong nước lại không thu được giá trị nào. Đây là một thất thoát rất lớn, và Hà Nội quyết tâm thay đổi điều đó.

Cùng với dữ liệu, Thành phố đang triển khai các mô hình thử nghiệm để rút ngắn đường đi của kết quả nghiên cứu đến thị trường. Hà Nội sẽ trở thành địa phương đầu tiên sử dụng ngân sách để mua kết quả nghiên cứu khoa học đã được chứng minh tính hiệu quả, nhằm thương mại hóa và đưa vào ứng dụng thực tế. Ngay trong tháng 12, Thành phố sẽ ký hợp đồng mua bộ kit xét nghiệm phát hiện ung thư đã được cấp bằng sáng chế, nhằm đảm bảo kết quả nghiên cứu giá trị này không “chảy” ra nước ngoài.

TS. Trần Anh Tuấn cho hay, Thành phố cũng khởi động cơ chế hỗ trợ thành lập doanh nghiệp spin-off theo Nghị định 271. Trong đợt đầu, Hà Nội sẽ tài trợ cho 5 nhóm nghiên cứu từ các trường đại học lớn để hình thành các doanh nghiệp spin-off - mô hình từng là nền tảng tạo nên những kỳ lân công nghệ tại Mỹ, Hàn Quốc và Singapore.

Trong lĩnh vực blockchain, Hà Nội đang phối hợp với các doanh nghiệp có năng lực để triển khai các giải pháp truy xuất nguồn gốc trong an toàn thực phẩm, từng bước giải quyết thách thức lớn về niềm tin của người tiêu dùng và tiêu chuẩn chất lượng.

Theo TS. Trần Anh Tuấn, tổng thể các chính sách từ sandbox, quỹ mạo hiểm, sàn giao dịch công nghệ - tài sản số, doanh nghiệp spin-off đến cơ chế mua kết quả nghiên cứu đang tạo thành một hệ thống đồng bộ để thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Nỗ lực đó cho thấy quyết tâm của Hà Nội trong việc tái định vị vai trò của mình trên bản đồ kinh tế số, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và đầu tư công nghệ hàng đầu khu vực.

“Khi nguồn lực và chính sách gặp đúng cộng đồng doanh nghiệp, Hà Nội sẽ chứng minh rằng mình đã khác, khác rất nhiều”, TS. Trần Anh Tuấn khẳng định.

Hồng Hạnh