Hà Nội làm gì với 1.400 tấn rác thải nhựa?

Từ ngày 1/1/2026, khách sạn, khu du lịch ở Hà Nội sẽ không lưu hành và sử dụng các sản phẩm, bao bì từ nhựa sử dụng một lần. Lộ trình này giúp bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sống của người dân.

Vô tư sử dụng đồ nhựa một lần

Mỗi ngày, chị Chu Thúy Nga, một nhân viên quán nước vỉa hè, bán hàng chục cốc nước ép. Vật dụng chị sử dụng để bán cho khách chủ yếu là cốc nhựa dùng một lần và ống hút nhựa. Giá thành rẻ, tiện dụng là những ưu điểm khiến đồ nhựa dùng một lần được các hàng quán vỉa hè ưu tiên sử dụng.

“Dùng cốc này mang đi tiện hơn, khách hàng mang đi đâu uống xong có thể vứt đi luôn. Ngồi tại quán mình lại dùng cốc thủy tinh”, chị Nga cho biết.

Với người mua hàng, mặc dù nhận thức được tác hại của rác thải nhựa tới môi trường, nhưng vì sự tiện dụng trước mắt nên khi người bán đưa đồ nhựa dùng một lần, họ vẫn vô tư sử dụng.

Anh Nguyễn Thanh Tuấn (phường Đống Đa) chia sẻ: ‘Tôi thấy khi quán xá đông, họ không rửa hết được thì họ chuyển sang dùng cốc nhựa để tối ưu trong quá trình sử dụng”.

Các siêu thị trên địa bàn Hà Nội mỗi ngày phát sinh khoảng 104.000 túi nilon miễn phí, tức khoảng 38 triệu chiếc mỗi năm, phần lớn chỉ dùng một lần và bị thải bỏ. Riêng với chương trình cho thuê túi thân thiện với môi trường, một hệ thống siêu thị lớn đã ghi nhận hơn 22.000 lượt thuê trong năm 2024. Số người mua luôn túi để sử dụng nhiều lần cũng không ít.

Tuy nhiên, không ít khách hàng thừa nhận chỉ dùng túi tái chế 1–2 lần rồi lại quay về với túi nilon, đơn giản vì… hay quên mang theo khi đi siêu thị. Chị Phạm Thị Ngần (phường Phú Diễn), chia sẻ: “Tôi có túi tái chế nhưng thường quên mang khi đi mua sắm, nên lại dùng túi nilon. Túi nilon vừa phổ biến, vừa miễn phí nên nhiều người vẫn lựa chọn.”

Ý thức chung vì môi trường

Cà phê ống là quán nước nói không với đồ nhựa dùng một lần. Khách hàng đến đây sẽ uống nước bằng ống tre. Ống hút, thìa, dây quai cũng đều bằng chất liệu thân thiện với môi trường. Mỗi ngày, quán bán từ 50 đến 80 cốc, cuối tuần đạt 100 cốc trở lên.

Anh Phạm Quang Đạt, Đại diện Cà phê ống, chia sẻ: “Chúng tôi muốn gửi gắm thông điệp, rằng giảm thiểu rác thải, mà thay bằng ống tre sẽ làm môi trường trở nên xanh, sạch, đẹp hơn".

Sử dụng ống tre có chi phí cao hơn từ 3 đến 5 lần so với đồ nhựa dùng một lần, nhưng chủ quán vẫn lựa chọn. Anh Đạt cho biết, bởi anh nhận thấy việc loại bỏ sản phẩm nhựa dùng một lần là việc sẽ phải làm, dù sớm hay muộn. Hơn nữa, ống tre có thể tự phân hủy hoặc tái sử dụng, thân thiện với môi trường hơn rất nhiều.

Từ ba năm nay, cơ sở kinh doanh đồ chay của bà Cao Thị Thanh đã chuyển sang dùng các loại hộp, bao bì bằng giấy, bã mía, thân thiện với môi trường cho các đơn hàng mang đi. Khách dùng tại chỗ sử dụng đồ đựng bằng sứ và thủy tinh. Với cách làm này, nhà hàng giảm một lượng lớn chất thải nhựa khó phân hủy.

Theo nhà hàng, việc sử dụng đồ dùng bằng giấy, bã mía đựng thức ăn mang đi khiến đơn hàng tăng giá khoảng 5%. Nhưng sự thay đổi vì môi trường này đã nhận được sự hài lòng của khách, nên chủ quán càng vững tâm theo đuổi cách làm này.

Những chiếc ống tre, hộp bằng bã mía, túi giấy hay những chiếc lá dùng để gói cơm, gói xôi đã dần thay đồ nhựa dùng một lần. Với những thay đổi nhỏ này, nhiều hàng quán đang góp phần tạo nên một thói quen tiêu dùng xanh cho môi trường hiện tại và cả tương lai trong lành phía trước.

Hành động nhỏ - ý nghĩa lớn

Dù đã có nhiều chiến dịch truyền thông về tác hại của rác thải nhựa, đặc biệt là túi nilon khó phân hủy, song theo các chuyên gia, các hoạt động này vẫn chưa đủ sức làm thay đổi hành vi của người dùng. Chuyên gia môi trường Nguyễn Kim Tuyến cho rằng: “Chúng ta làm chưa quyết liệt để thay đổi ý thức của mỗi người dân cũng như các cơ sở sản xuất".

Theo một số chuyên gia, việc Hà Nội chuyển từ khuyến khích sang bắt buộc, từ tuyên truyền sang cấm là bước đi tất yếu.

Tiến sĩ Hoàng Dương Tùng nhận định: “Chúng ta làm từng bước, song song với đó phải tuyên truyền, vận động, kết hợp với các nhà sản xuất để giảm thiểu giá của các loại túi nilon thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó là người dân phải từ chối sử dụng túi nilon khó phân hủy. Có như vậy mới đồng bộ giữa các cơ quan, doanh nghiệp và người dân. Đó là việc mà sớm hay muộn cũng sẽ phải thực hiện".

Thu Trang