Hà Nội: Nếu thi lớp 10 cuối tháng 6, ôn tập kéo dài, giáo viên lo học sinh áp lực

Khi nhiều trường trung học cơ sở đang chuẩn bị kế hoạch ôn thi cho học sinh lớp 9, thông tin Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội đề xuất kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 tổ chức vào cuối tháng 6/2026 thay vì đầu tháng 6 như mọi năm đã thu hút nhiều sự chú ý từ phụ huynh, giáo viên và học sinh.

Thay đổi lịch thi tác động đến kế hoạch ôn tập và tâm lý học sinh

Chia sẻ với phóng viên, thầy Lê Văn Bình - Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Đồng Mai (Yên Nghĩa, Hà Nội) cho rằng, kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 từ lâu đã được xem là một trong những kỳ thi có tính cạnh tranh cao nhất hiện nay ở nhiều địa phương. Mỗi năm, tỷ lệ chọi vào các trường công lập ở Hà Nội đều rất lớn. Đối với học sinh lớp 9 mới 15 tuổi - độ tuổi còn non nớt cả về tâm lý lẫn khả năng chịu áp lực thì việc phải đối diện với một kỳ thi quan trọng như vậy thực sự là thử thách không nhỏ.

Theo thầy, nếu lịch thi được lùi lại tới cuối tháng 6, học sinh sẽ phải kéo dài thời gian ôn tập thêm vài tuần, trong khi giai đoạn này thời tiết oi nóng, tâm lý mệt mỏi dễ khiến các em mất tập trung.

“Không ít học sinh hiện nay đã bắt đầu ôn thi ngay từ học kỳ I. Đến giai đoạn cuối năm, các em gần như phải dồn toàn bộ sức lực cho việc học và luyện đề. Vì thế, nhiều em chỉ mong được thi sớm để giảm bớt căng thẳng, khép lại một hành trình ôn tập dài đầy áp lực”, thầy nói thêm.

Theo thầy Lê Văn Bình, việc thay đổi thời điểm tổ chức kỳ thi vào lớp 10 cần được cân nhắc kỹ lưỡng để tránh gây xáo trộn cho kế hoạch dạy học. Nếu kỳ thi được lùi xuống cuối tháng 6, học sinh sẽ có thêm thời gian ôn luyện, củng cố kiến thức. Tuy nhiên, điều đó cũng đồng nghĩa với việc giáo viên phải điều chỉnh tiến độ giảng dạy, kế hoạch ôn tập và sắp xếp lại lịch công tác cuối năm.

Để đảm bảo chất lượng và hiệu quả trong kỳ thi quan trọng này, ngay từ đầu năm học, Trường Trung học cơ sở Đồng Mai đã triển khai kế hoạch ôn luyện cho học sinh lớp 9, tổ chức các kỳ thi thử định kỳ hàng tháng nhằm giúp các em làm quen với cấu trúc đề, rèn kỹ năng làm bài và giảm bớt tâm lý lo lắng trước kỳ thi chính thức.

Tuy nhiên, ở góc nhìn lâu dài, thầy Lê Văn Bình cho rằng áp lực lớn nhất đối với học sinh hiện nay không chỉ đến từ kỳ thi, mà còn từ tỷ lệ chọi và sự cạnh tranh cao vào các trường công lập, đặc biệt là khu vực nội thành Hà Nội. Do đó, để giảm bớt phần nào áp lực đó, thầy đề xuất Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội công bố sớm môn thi thứ ba, có thể ngay từ đầu năm học hoặc sau khi kết thúc học kỳ I, giúp học sinh chủ động hơn trong việc sắp xếp kế hoạch học tập và ôn luyện.

Bên cạnh đó, thầy Bình bày tỏ mong muốn thành phố sớm có lộ trình mở rộng mạng lưới trường học, nhất là ở khu vực có mật độ dân cư cao, nhằm giảm áp lực tuyển sinh cho các trường công lập. Đồng thời, cần nghiên cứu đa dạng hóa hình thức tuyển sinh, chẳng hạn kết hợp điểm học tập, đánh giá năng lực hoặc xét tuyển học bạ để từng bước giảm bớt gánh nặng thi cử, hướng tới một kỳ thi nhẹ nhàng, công bằng và nhân văn hơn đối với học sinh lớp 9.

Ảnh minh họa: Phạm Minh.

Trong khi đó, theo quan điểm của cô Nguyễn Thị Thu Hồng - giáo viên môn Ngữ Văn Trường Trung học cơ sở Lê Lợi (Hà Nội), việc lùi thời gian tổ chức kỳ thi tuyển sinh lớp 10 không gây áp lực lớn đối với giáo viên, bởi đây là cơ hội để các thầy cô có thêm thời gian hướng dẫn, củng cố và hệ thống kiến thức cho học sinh.

Với Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, lượng kiến thức tăng lên, yêu cầu về kỹ năng đọc hiểu, viết và tư duy phân tích cũng cao hơn so với trước, nên việc có thêm thời gian ôn luyện được xem là lợi thế giúp giáo viên chủ động điều chỉnh phương pháp giảng dạy và hỗ trợ học sinh sát sao hơn.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, đối tượng chịu tác động tâm lý rõ nhất lại là học sinh lớp 9. Việc kéo dài thời gian ôn tập đến cuối tháng 6 khiến nhiều em rơi vào trạng thái mệt mỏi, đặc biệt trong giai đoạn nắng nóng, khi áp lực thi cử và kỳ vọng từ gia đình đều tăng cao. Học sinh thường mong muốn được thi sớm để kết thúc giai đoạn ôn tập căng thẳng và bước vào kỳ nghỉ hè đúng nghĩa.

Theo quan sát của cô Hồng, hằng năm, các trường thường đẩy nhanh tiến độ giảng dạy từ học kỳ II để dành trọn thời gian cho học sinh ôn luyện. Do đó, nếu lịch thi được lùi lại, nhà trường và giáo viên sẽ cần tái bố trí kế hoạch ôn tập, tránh tình trạng học sinh phải duy trì cường độ học quá cao trong thời gian dài.

Ở góc độ chuyên môn, việc thi muộn cũng mang lại một số thuận lợi, đặc biệt là với môn thi thứ ba vốn thường được công bố muộn khi học sinh sẽ có thêm thời gian chuẩn bị kỹ lưỡng, ôn tập toàn diện hơn.

“Tại Trường Trường Trung học cơ sở Lê Lợi, nhà trường đã xây dựng lộ trình ôn tập rất sớm, bao gồm các kế hoạch khảo sát và nội dung ôn luyện phân bổ theo từng tháng. Mỗi tháng đều được chia nhỏ, với mục tiêu trải đều các kiến thức và kỹ năng, giúp giáo viên tổ chức ôn tập hiệu quả, đồng thời học sinh nắm vững toàn bộ chương trình trước kỳ thi.

Do vậy, việc thay đổi thời gian tổ chức kỳ thi chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ ôn tập đã được lên kế hoạch từ đầu năm. Các giáo viên sẽ cần điều chỉnh lại lịch ôn, phân bổ lại nội dung từng môn để đảm bảo học sinh vẫn được chuẩn bị đầy đủ, đồng thời tránh tình trạng học dồn hay quá tải trong giai đoạn nước rút”, cô Hồng cho hay.

Cô Nguyễn Thị Thu Hồng - giáo viên môn Ngữ Văn Trường Trung học cơ sở Lê Lợi (Hà Nội). Ảnh: NVCC.

Cần kết hợp kỹ năng và kiến thức giúp học sinh tự tin trước kỳ thi

Từ thực tế quản lý tại cơ sở, cô Nguyễn Thị Tuyết Mai - Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Đền Lừ (Tương Mai, Hà Nội) cũng cho rằng, việc thay đổi thời điểm thi có thể gia tăng áp lực cho cả học sinh lẫn giáo viên, và nhấn mạnh nhu cầu cần cố định lịch thi hàng năm để các bên chuẩn bị tốt hơn.

Cụ thể, nếu lùi lịch thi đến cuối tháng 6 thì học sinh phải kéo dài thời gian ôn luyện, trong khi khi kỳ thi vào lớp 10 vốn đã rất căng thẳng. Các em đã ôn suốt cả năm nên việc chờ đợi lâu hơn chỉ khiến tâm lý thêm nặng nề.

Với giáo viên, ngoài việc dạy học, các thầy cô còn phải tham gia coi thi, chấm thi, trong khi ngay đầu tháng 7 nhà trường đã bắt đầu tuyển sinh, dẫn tới quỹ nghỉ hè bị thu hẹp. Phụ huynh cũng sẽ phải chi thêm một khoản cho việc ôn tập của con.

Vì vậy, cô Mai cho rằng kỳ thi vào 10 nên được giữ nguyên như mọi năm, diễn ra vào đầu tháng 6 là hợp lý nhất. Quan trọng hơn, lịch thi cần được cố định hằng năm để nhà trường, phụ huynh và học sinh chủ động xây dựng kế hoạch học tập và các hoạt động khác.

"Trong ngành giáo dục, lịch trình không ổn định sẽ dễ phát sinh nhiều vấn đề bởi ngoài giảng dạy, giáo viên còn phải thực hiện nhiều nhiệm vụ khác do các đoàn thể giao xuống", cô Mai nêu quan điểm.

Đồng thời, Phó Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Đền Lừ cũng nhấn mạnh rằng, nguyên nhân sâu xa khiến áp lực thi cử vào lớp 10 ngày một lớn xuất phát từ sự thiếu hụt trường học. Khi số lượng trường chưa đáp ứng được nhu cầu học tập của học sinh, cuộc đua vào lớp 10 tất yếu trở nên căng thẳng hơn.

Vì vậy, theo cô, nếu thành phố và ngành giáo dục sớm đầu tư mở thêm các trường ở từng phường thì mặt bằng chung sẽ được giãn ra, giảm bớt cạnh tranh và giúp học sinh bước vào kỳ thi với tâm lý nhẹ nhàng hơn.

Ảnh minh họa: Đào Hiền.

Đồng quan điểm, cô Nguyễn Thị Thu Hồng cũng nhìn nhận, thực tế hiện nay, tỷ lệ cạnh tranh tại các trường công lập ở thành phố Hà Nội rất cao, đặc biệt ở khu vực nội thành với mật độ dân cư đông đúc. Số lượng học sinh tham gia đông nhưng chỉ tiêu tuyển sinh hạn chế, khiến mỗi em phải nỗ lực tối đa để có thể đạt được suất trúng tuyển vào trường mong muốn.

Bên cạnh áp lực cạnh tranh, các em còn chịu áp lực tâm lý thi cử, tâm lý lo lắng khi phải chờ đợi công bố môn thi thứ ba. Khi chưa biết môn nào sẽ thi, học sinh buộc phải dồn sức ôn luyện cho những môn đã biết, đồng thời giữ tâm lý sẵn sàng cho môn thi chưa công bố, khiến giai đoạn ôn tập cuối cùng trở nên căng thẳng hơn.

"Với hai môn Toán và Ngữ văn đã rất nặng về kiến thức và kỹ năng, việc chờ đợi môn thi thứ ba càng làm tăng gánh nặng tâm lý, khiến các em vừa phải duy trì cường độ học tập cao, vừa đối mặt với sự lo lắng và hồi hộp", cô Hồng chia sẻ.

Từ thực tế đó, cô Nguyễn Thị Thu Hồng cho rằng việc thay đổi thông tin về kỳ thi như lùi lịch hoặc chưa công bố môn thi thứ ba có thể khiến học sinh hoang mang, khó tập trung trong quá trình ôn tập. Do đó, cô đề xuất nên cố định lịch thi ngay từ đầu nhằm giúp nhà trường xây dựng kế hoạch ôn tập nước rút một cách chi tiết, đồng thời tạo cho học sinh một mốc chuẩn để sắp xếp ôn tập dài hơi, khoa học và hợp lý, tránh tình trạng học dồn hay căng thẳng quá mức.

ĐÀO HIỀN