Hà Nội nỗ lực cải thiện chất lượng không khí

Giảm bụi mịn PM2.5, chủ động kiểm soát nguồn thải

Trong bối cảnh Hà Nội đang nỗ lực vươn lên trở thành một đô thị thông minh, “cuộc chiến” chống ô nhiễm không khí càng đòi hỏi những hành động quyết liệt, đồng bộ và hiệu quả hơn bao giờ hết.

Hà Nội tăng cường đưa các thiết bị, phương tiện hiện đại vào thu gom rác khu vực nội đô. Ảnh: Phạm Hùng

Những năm gần đây, TP Hà Nội đã triển khai hàng loạt giải pháp thực thi Luật Thủ đô và các kế hoạch quản lý chất lượng không khí, từ vùng phát thải thấp, giao thông xanh đến ứng dụng công nghệ quan trắc hiện đại...

Bên cạnh đó, thành phố đang triển khai phát triển giao thông xanh bằng cách tăng nhanh đội xe buýt điện, mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị và xe buýt nhanh BRT, nghiên cứu hỗ trợ tài chính để người dân chuyển từ xe máy, ô tô xăng sang phương tiện điện.

Thực hiện chỉ đạo của UBND TP, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đang phối hợp chặt chẽ với Sở Xây dựng và các địa phương để kiểm soát mọi nguồn thải, đưa chất lượng không khí về mức an toàn cho người dân.

Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) sử dụng xe phun tạo sương để hạn chế bụi mịn trong không khí. Ảnh: Urenco

Sở Xây dựng thường xuyên kiểm tra công trường, yêu cầu đơn vị thi công che chắn, phun nước giảm bụi. Công an thành phố tăng cường lực lượng tuần tra, xử lý xe tải cũ, xả khói đen. Đặc biệt, các xã trên địa bàn TP và người dân tích cực hưởng ứng các phong trào vệ sinh môi trường, trồng cây xanh, thu gom rác thải...

Nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và Nhân dân, Hà Nội đang từng ngày trở nên sạch, đẹp hơn, văn minh hơn. Số liệu của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho thấy, 6 tháng đầu năm 2025, nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình 24 giờ giảm khoảng 9% so với cùng kỳ 2024, chỉ số AQI trung bình toàn thành phố ở mức 78 (thuộc ngưỡng trung bình). Tỷ lệ ngày có chất lượng không khí ở mức tốt và trung bình đạt 72%, tăng 15% so với cùng kỳ 2024.

Theo Kế hoạch quản lý chất lượng không khí đến 2030, định hướng 2035, TP Hà Nội đặt mục tiêu giảm ít nhất 20% nồng độ bụi mịn PM2.5 so với năm 2024, kiểm soát nghiêm các nguồn thải từ giao thông, công trường, công nghiệp, đốt rác và rơm rạ.

Thành phố đã thiết lập vùng phát thải thấp (Low Emission Zone) và thí điểm tại 4 quân nội thành cũ là: Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Tây Hồ và dự kiến mở rộng ra các vành đai 1 - 3. Thành phố cũng đặt ra lộ trình cấm xe máy chạy xăng trong khu vực trung tâm từ năm 2026 và mở rộng hạn chế ô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào 2028 - 2030.

Xe buýt nhanh BRT Hà Nội. Ảnh: Phạm Hùng

Ngoài ra, Hà Nội phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường ứng dụng công nghệ quan trắc thông minh như lắp đặt thêm khoảng 50 cảm biến đo chất lượng không khí, sử dụng thiết bị bay không người lái phát hiện đốt rơm rạ và các nguồn phát thải lớn; đồng thời phát hành bản tin dự báo chất lượng không khí 48 giờ và mô hình dự báo 5 - 7 ngày.

Đặc biệt, khi các dự án giao thông công cộng hoàn thành, tỷ lệ người dân sử dụng phương tiện công cộng có thể đạt 30 - 35% vào 2030, sẽ góp phần giảm mạnh khí thải. Khi đó, bầu trời Hà Nội sẽ bớt mù sương, người dân được hít thở không khí trong lành hơn.

Làm chủ việc cải thiện chất lượng không khí

Như vậy, không chỉ áp dụng với các giải pháp mang tính tình thế, Hà Nội đang có những bước tiến rõ rệt trong kiểm soát ô nhiễm. Theo lộ trình, một loạt các biện pháp mạnh mẽ đang và sẽ được áp dụng, như: hạn chế phương tiện cá nhân; nâng cấp hạ tầng giao thông công cộng; thúc đẩy chuyển đổi sang giao thông xanh; giám sát vệ sinh môi trường tại các công trình xây dựng; hiện đại hóa công tác thu gom rác thải và triển khai phân loại rác tại nguồn... sẽ giúp thành phố cải thiện đáng kể chất lượng không khí.

Tuyến đường sắt đô thị trên cao Cát Linh - Hà Đông. Ảnh: Hải Linh

Đáng chú ý, Nghị quyết số 08/2025/NQ-HĐND thành phố Hà Nội ngày 29/4/2025 quy định tăng gấp đôi mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/9/2025. Đây được xem là một trong những biện pháp hữu hiệu nhằm nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân Thủ đô, cũng như nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác bảo vệ môi trường.

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Hà Nội sẽ ưu tiên việc chủ động phòng ngừa, bảo vệ môi trường không khí thay vì phải chạy theo khắc phục, xử lý môi trường khi đã bị ô nhiễm. Mặc dù Hà Nội đã đặt ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ trong giai đoạn tới, song cũng sẽ không đánh đổi bằng môi trường sống và sức khỏe người dân. Thành phố luôn xác định muốn phát triển bền vững, phải làm chủ việc cải thiện chất lượng không khí và chủ động bảo vệ, nâng cao sức khỏe Nhân dân.

Cán bộ và Nhân dân phường Thanh Liệt ra quân vệ sinh môi trường. Ảnh: Nam Bắc

Với quyết tâm cải thiện môi trường, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Xuân Đại kêu gọi các đối tác, tổ chức quốc tế tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Hà Nội về công nghệ, tri thức và nguồn lực để thực hiện hiệu quả công tác quản lý chất lượng không khí.

Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường cũng hy vọng các sở ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân sẽ tích cực tham gia vào các chương trình hành động, từ việc gìn giữ môi trường sạch sẽ xung quanh; gia tăng sử dụng phương tiện công cộng, giảm phát thải cá nhân đến triển khai, áp dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến trong sản xuất và xử lý khí thải, chất thải...

Ánh Ngọc