Hà Nội tăng cường công tác an sinh cho người dân

Theo Kế hoạch số 321/KH-UBND, chính sách sẽ áp dụng từ ngày 1-1-2026, được kỳ vọng trở thành điểm tựa an sinh cho người dân, nhất là các đối tượng yếu thế. Trong bối cảnh chi phí sinh hoạt, dịch vụ y tế ngày càng gia tăng, chính sách góp phần mở rộng đối tượng thụ hưởng chế độ an sinh theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH.

Hiểu lợi ích nhưng khó duy trì

Trong căn nhà cấp 4 đã cũ tại xã Dân Hòa, bà Phạm Thị Tiến (71 tuổi) không có lương hưu, không thuộc diện trợ cấp xã hội thường xuyên, nguồn sống của bà nhiều năm nay chủ yếu trông vào sạp rau nhỏ ngoài chợ và sự hỗ trợ của con cháu. “Tuổi già hay ốm đau, có thẻ BHYT là đỡ lo một nửa. Nhưng thú thật, mỗi lần đến hạn đóng cũng phải tính toán kỹ. Có năm, tôi phải khất lại vài tháng vì chưa xoay được tiền”, bà Tiến chia sẻ. Với bà, tấm thẻ BHYT rất quan trọng mỗi khi phải nhập viện, mua thuốc.

Bảo hiểm xã hội cơ sở Thanh Oai tuyên truyền chính sách trên địa bàn xã Dân Hòa.

Câu chuyện của bà Tiến phản ánh thực trạng chung của không ít người cao tuổi chưa từng tham gia BHXH, không có lương hưu, sống dựa vào lao động nhỏ lẻ vùng ngoại thành Hà Nội. Dù mức đóng BHYT không quá cao, song với những người thu nhập bấp bênh, khoản tiền này vẫn là gánh nặng, nhất là khi phải ưu tiên cho sinh hoạt hằng ngày.

Không chỉ người cao tuổi, lao động tự do, nhóm chiếm tỷ lệ lớn trong nền kinh tế đô thị cũng đang đứng trước sự đắn đo khi nói đến BHXH tự nguyện. Anh Trần Văn Hiếu, làm nghề mộc tự do tại xã Ứng Hòa, cho biết: “Ai cũng hiểu đóng BHXH là để sau này có lương hưu, nhưng thu nhập lúc có, lúc không; tháng có việc thì còn xoay xở được, tháng ế thì tiền ăn còn khó, nói gì đến chuyện đóng bảo hiểm”. Theo anh Hiếu, nhiều người trong độ tuổi trung niên rất muốn tham gia BHXH tự nguyện, song thời gian đóng dài, mức đóng đều hằng tháng khiến họ e ngại. “Nếu không có hỗ trợ thêm thì nhiều người vẫn chần chừ, bởi sợ đang đóng dở thì lại phải bỏ giữa chừng”, anh nói.

Lấp khoảng trống an sinh

Từ thực tiễn đó, TP Hà Nội đã quyết định bổ sung ngân sách địa phương để hỗ trợ thêm mức đóng BHXH tự nguyện và BHYT, bên cạnh phần hỗ trợ theo quy định của Trung ương. Theo Kế hoạch số 321/KH-UBND, thành phố triển khai đồng thời hai nhóm chính sách với mức hỗ trợ được thiết kế sát hơn với điều kiện kinh tế của từng nhóm dân cư.

Cụ thể, đối với BHXH tự nguyện, ngoài mức hỗ trợ theo quy định của Chính phủ, Hà Nội hỗ trợ thêm: 50% mức đóng đối với người thuộc hộ nghèo; 60% mức đóng đối với người thuộc hộ cận nghèo; 10% mức đóng đối với một số nhóm đối tượng khác theo quy định của HĐND thành phố.

Những con số tưởng chừng khô khan ấy khi đi vào đời sống lại mang ý nghĩa rất cụ thể. “Nếu được hỗ trợ thêm như vậy, số tiền phải đóng mỗi tháng sẽ giảm đi đáng kể. Lúc đó, việc tham gia BHXH tự nguyện không còn quá xa vời với người lao động tự do như chúng tôi”, anh Hiếu bày tỏ.

Với BHYT, phạm vi và mức hỗ trợ được mở rộng. Thành phố hỗ trợ 100% mức đóng BHYT cho các nhóm: Hộ nghèo, hộ cận nghèo; hộ mới thoát nghèo trong thời gian 36 tháng; người cao tuổi từ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi chưa có thẻ BHYT; người khuyết tật nhẹ; người dân tộc thiểu số chưa có thẻ BHYT. Ngoài ra, học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn và người thuộc hộ gia đình làm nông, lâm, ngư nghiệp có mức sống trung bình cũng được hỗ trợ thêm 50% mức đóng BHYT.

Khi rào cản chi phí được gỡ bỏ, người dân sẽ chủ động hơn trong việc khám, chữa bệnh định kỳ, thay vì “có bệnh mới đi viện”. Điều này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người dân mà còn góp phần giảm áp lực cho hệ thống y tế khi bệnh đã chuyển nặng. Trao đổi với phóng viên, đồng chí Cao Tiến Dũng, Phó giám đốc BHXH cơ sở Thanh Oai cho biết, ngay sau khi chính sách được ban hành, đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch triển khai, tăng cường tuyên truyền để người dân nắm rõ quyền lợi. “UBND các xã được giao rà soát, lập danh sách đúng đối tượng, phối hợp với cơ quan BHXH hướng dẫn người dân hoàn thiện thủ tục. Ngành BHXH cũng sẵn sàng hỗ trợ, giải đáp kịp thời những vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện”, đồng chí Cao Tiến Dũng nhấn mạnh.

Chính sách đã được ban hành, dù vậy, thách thức không nhỏ nằm ở khâu xác định đúng đối tượng và truyền thông chính sách, bởi nếu không làm tốt, nguy cơ bỏ sót hoặc người dân chưa hiểu đầy đủ quyền lợi là điều khó tránh khỏi. Dẫu vậy, với những mức hỗ trợ cụ thể, rõ ràng và cách tiếp cận sát thực tiễn, chính sách mới đang được người dân kỳ vọng sẽ tạo ra những chuyển biến thực chất, góp phần lấp đầy các “khoảng trống an sinh”, giúp người yếu thế vững tin hơn trước những biến động của cuộc sống.