Hà Nội tham vấn nhà khoa học để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao nhất

Tại Hội thảo khoa học "Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao nhất trong năm 2025 và phấn đấu đạt 2 con số giai đoạn 2026-2030" ngày 7.3, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, năm 2025, TP đặt mục tiêu tăng trưởng là 8%, trong bối cảnh mới của đất nước và quốc tế, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là trong công tác lãnh đạo, điều hành. Đây là một bài toán lớn đặt ra cho TP.

Hội thảo khoa học "Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao nhất trong năm 2025 và phấn đấu đạt 2 con số giai đoạn 2026-2030"

Thông tin về các kết quả tăng trưởng kinh tế của Hà Nội trong những năm gần đây, Chủ tịch Trần Sỹ Thanh cho biết, lịch sử của Hà Nội đã có những giai đoạn tăng trưởng hơn 8%, trong đó cao nhất là năm 2022 (8,29%), đóng góp tích cực cho tăng trưởng cả nước.

Theo Chủ tịch Trần Sỹ Thanh, dư địa phát triển, nguồn lực, cơ chế cho sự tăng trưởng và phát triển của TP vẫn vậy. Ngoài ra, Hà Nội còn có thêm Luật Thủ đô 2024 và 2 quy hoạch lớn, cùng tinh thần mới từ Trung ương, Bộ Chính trị đã lan tỏa tới cán bộ, công chức, người dân, doanh nghiệp thủ đô.

Dù vậy, Hà Nội vẫn cần thêm lời giải để làm thế nào năm 2025 tăng trưởng kinh tế hơn 8%, sau đó tạo đà, củng cố các vấn đề để bước vào giai đoạn mới tăng trưởng cao nhất có thể và một vài năm tăng trưởng hơn 10%.

TS Nguyễn Đình Cung - Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương - cho biết tăng trưởng GRDP của Hà Nội luôn cao hơn cả nước, trừ năm 2024, nhưng chưa vượt trội. 14 năm qua, có 3 năm tăng trưởng trên 8% (2015: 8,07%; 2019: 8,13%, và 2022: 9,37%). Như vậy, tăng trưởng GRDP 8% trở lên đã từng đạt được. Tuy vậy, tăng trưởng GRDP đang giảm dần, trung bình 2011-2015 đạt 7,35%; 2016-2020 là 7% và 2021-2024 là 6,44%.

Để đạt tăng trưởng 8,5% cho giai đoạn 2021-2030 (theo quy hoạch phát triển thành phố), trong 6 năm còn lại, trung bình phải đạt 10%, đây là mục tiêu đầy thách thức và áp lực với Hà Nội.

Tỷ trọng đầu tư xã hội của Hà Nội/GRDP ở mức rất cao (gần 39%, so với cả nước khoảng 34%), và tốc độ tăng đầu tư cũng khá cao trong suốt 10 năm qua. Như vậy, số vốn đầu tư Hà Nội huy động được là rất lớn, nhưng hiệu quả đầu tư lại rất thấp. Đầu tư nhà nước còn rất lớn, chiếm khoảng 38% tổng vốn đầu tư; khu vực tư nhân chiếm khoảng 56%. Ngành xây dựng đóng góp khoảng 9% trong GRDP của Hà Nội và đầu tư vào ngành này đang giảm dần, hiện đang hút khoảng gần 7% tổng đầu tư xã hội của Hà Nội.

Dịch vụ đã chiếm 66% GRDP Hà Nội. Trong đó, bán buôn, bán lẻ chiếm 13% GRDP, đang tăng trưởng cao trên 8%, nhưng đầu tư cho dịch vụ này lại đang giảm nhanh, kể cả đầu tư cho hạ tầng thương mại, như chợ, siêu thị. Tương tự, dịch vụ lưu trú, ăn uống đang tăng trưởng cao, nhưng đầu tư lại đang giảm. Dịch vụ tài chính, ngân hàng đang đóng góp khoảng 11,3% GRDP nhưng được đầu tư rất ít, khoảng 1,5% tổng đầu tư và đang tăng trưởng cao trên 10%.

Các dịch vụ, thế mạnh của Hà Nội như khoa học công nghệ, y tế, giáo dục đều đang được đầu tư ít hơn so với các ngành khác và có mức tăng trưởng còn thấp xa so với yêu cầu 8-10%.

Đồng quan điểm, theo TS Đậu Anh Tuấn - Phó tổng thư ký, Trưởng Ban pháp chế, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hà Nội có dịch vụ chiếm tới 2/3 nền kinh tế, cho thấy Hà Nội đang trở thành một trung tâm thương mại, tài chính, du lịch, thay vì phát triển cân bằng giữa các lĩnh vực. Hà Nội có tốc độ tăng trưởng cao ở bán lẻ, tài chính, ngân hàng, bất động sản, nhưng vẫn chưa có các trung tâm tài chính quốc tế lớn như Singapore hay Hồng Kông (Trung Quốc).

Tiêu dùng nội địa chưa phục hồi mạnh, ảnh hưởng đến doanh thu của doanh nghiệp bán lẻ, dịch vụ. Xuất khẩu gặp khó khăn do thị trường suy giảm, đặc biệt trong các ngành dệt may, da giày, điện tử.

Ngoài ra, phụ thuộc nhiều vào dịch vụ khiến Hà Nội dễ bị tổn thương trước suy thoái kinh tế toàn cầu. Nếu tiêu dùng và du lịch giảm sút, GRDP có thể bị ảnh hưởng nặng nề.

TS Nguyễn Đình Cung đề xuất Hà Nội cần đánh giá lại thực trạng sản xuất các sản phẩm công nghiệp và sản phẩm xuất khẩu chủ yếu; tháo gỡ vướng mắc, rào cản và cung cấp các hỗ trợ cần thiết để khai thác tối đa năng lực sản xuất, để công nghiệp chế tác, chế tạo có được tăng trưởng cao nhất có thể (phải trên 8%).

Về dịch vụ ngắn hạn trước mắt, từng sở ngành rà soát, đánh giá thực trạng phát triển các ngành dịch vụ thuộc phạm vi quản lý và thực hiện ngay các giải pháp cần thiết, tận dụng hết các cơ hội, tiềm năng sẵn có để ít nhất duy trì tăng trưởng cao như hiện nay (đối với dịch vụ đã có tăng trưởng cao và có vai trò lớn trong kinh tế thủ đô, gồm thương mại, tài chính ngân hàng, vận tải, kho bãi...).

Thúc đẩy tăng trưởng thêm ít nhất một điểm % đối với các dịch vụ có tăng trưởng mức trung bình (như giáo dục, đào tạo và khoa công công nghệ). Phục hồi ngay tăng trưởng của dịch vụ y tế đạt mức tăng trưởng lên mức khoảng 7-8% năm 2025 và cao hơn trong các năm sau.

TS Nguyễn Đình Cung cho rằng Hà Nội nên có ban xúc tiến đặc biệt làm sao thu hút được FDI công nghệ cao, có chuyển giao công nghệ và xúc tiến du lịch, đẩy mạnh xuất khẩu làm sao tập trung giải bài toán năng suất chất lượng cao cho Hà Nội.

Chia sẻ quan điểm, TS Đậu Anh Tuấn cho rằng, về dư địa truyền thống, tiêu dùng, xuất khẩu, đầu tư rà soát. Tiêu dùng hiện nay đang có xu hướng giảm, do đó cần có kích cầu tiêu dùng, có cơ chế người dân có niềm tin tiêu dùng, phải tạo ra phong trào kích cầu mới...

Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Bùi Quang Tuấn cho rằng, dư địa tăng trưởng của Hà Nội là các doanh nghiệp đang đi vào lĩnh vực mới như kinh tế số. Hà Nội có tiềm năng phát triển kinh tế số, cao hơn mặt bằng chung của cả nước. Nổi bật là thương mại điện tử, công nghệ tài chính fintech, tiền số, tạo hệ sinh thái cho các thành phần này đóng góp cho tăng trưởng. Về kinh tế xanh, năng lượng tái tạo, chuyển dịch năng lượng, sẽ giúp tăng giá trị gia tăng cao.

Hà Nội cần huy động các nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực KHCN và đổi mới sáng tạo, tạo ra một hệ sinh thái cho đổi mới sáng tạo. Và mong muốn Hà Nội phát huy vai trò đầu tàu của giáo dục, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của quốc gia và khu vực.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị đẩy mạnh giải ngân đầu tư công, Hà Nội đang rất quyết liệt đẩy mạnh các dự án giao thông trọng điểm, cố gắng đẩy nhanh càng sớm càng tốt đóng góp rất lớn cho GDP. Tháo gỡ ngay các vướng mắc pháp lý cho các dự án, giải phóng nguồn lực đang "đọng chết", tạo sản phẩm cho xã hội, góp phần tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế TP.

Tuyết Nhung