Hạ tầng đô thị, kết nối giao thông nội vùng, liên vùng đạt kết quả vượt trội

Nhiều kết quả vượt trội về hạ tầng

Chiều 20/10, Quốc hội nghe báo cáo đánh giá tình hình và kết quả 5 năm thực hiện Nghị quyết 31 của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025.

Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc trình bày báo cáo (Ảnh: Media Quốc hội).

Thay mặt Chính phủ trình bày báo cáo, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết, 27 chỉ tiêu đề ra trong nghị quyết, đến nay, 23 chỉ tiêu có thông tin đánh giá. Số chỉ tiêu có khả năng hoàn thành là 10/23. Số chỉ tiêu khó có khả năng hoàn thành 9/23 và số chỉ tiêu dự kiến không hoàn thành 4/23.

Đối với 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm tại nghị quyết, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 54 với 102 nhiệm vụ được triển khai, mang lại nhiều kết quả quan trọng. Đến nay, 86/102 nhiệm vụ hoàn thành (chiếm 84,3%); 16/102 nhiệm vụ (chiếm 15,7%) đã có dự thảo và tiếp tục thực hiện.

Đáng chú ý, việc cải cách thể chế đầu tư, trong đó có đầu tư công được chú trọng.

"Sự quyết liệt trong chỉ đạo điều hành đã tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong triển khai những dự án đầu tư, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công, nhờ đó thúc đẩy phục hồi tăng trưởng", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Các đơn vị sự nghiệp công lập tiếp tục được rà soát, sắp xếp, cơ cấu lại theo hướng tinh gọn tổ chức bộ máy bên trong, nâng cao năng lực hoạt động và hiệu quả quản lý nhà nước; giảm tối thiểu 10% số lượng đơn vị sự nghiệp công lập.

Khuôn khổ pháp lý cho các thị trường như thị trường quyền sử dụng đất, thị trường bất động sản; thị trường lao động… từng bước được chuẩn hóa. Công tác quản lý nhà nước được triển khai đồng bộ, khắc phục những bất cập, vướng mắc và tạo nền tảng cho sự phát triển chung của nền kinh tế.

Các đại biểu Quốc hội nghe báo cáo tại nghị trường (Ảnh: Media Quốc hội).

Đặc biệt, hạ tầng đô thị, hạ tầng số, hạ tầng kết nối giao thông nội vùng, liên vùng, kết nối đô thị - nông thôn được tập trung đầu tư, đạt những kết quả vượt trội.

"Cơ chế, chính sách thúc đẩy liên kết vùng, các cơ chế đặc thù đối với một số thành phố, địa phương được triển khai thực hiện, thúc đẩy dịch chuyển những nguồn lực, khai thác hiệu quả hơn lợi thế của các vùng, địa phương, phát huy vai trò dẫn dắt đổi mới mô hình tăng trưởng của những vùng kinh tế trọng điểm và đô thị lớn, tăng cường liên kết đô thị - nông thôn", ông Hồ Đức Phớc báo cáo.

Bên cạnh kết quả đạt được, Chính phủ nhìn nhận một số tồn tại, hạn chế như tiến độ xây dựng thể chế, chính sách thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế còn chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển.

Cơ cấu kinh tế và mô hình tăng trưởng có tiến bộ nhưng chưa tạo ra nhiều thay đổi đáng kể. Việc phát triển lực lượng doanh nghiệp còn có hạn chế nhất định…

Chính phủ nhìn nhận một số tồn tại, hạn chế như tiến độ xây dựng thể chế, chính sách thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế (Ảnh: Media Quốc hội).

Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế đó là bối cảnh kinh tế thế giới liên tục xuất hiện những rủi ro, bất ổn, tác động tiêu cực đến tăng trưởng bền vững; hệ thống pháp luật còn nhiều tồn tại, hạn chế, trong khi tiến độ sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật chưa đáp ứng kịp thời; thủ tục hành chính vẫn còn rườm rà; phân cấp, phân quyền một số lĩnh vực còn nhiều vướng mắc.

Để thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp cơ cấu lại nền kinh tế, Chính phủ định hướng một số trọng tâm trong chỉ đạo điều hành như đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các mục tiêu cơ cấu lại những lĩnh vực trọng tâm. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, chương trình mục tiêu quốc gia, phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân 100% kế hoạch năm 2025.

Thực hiện hiệu quả giải pháp thúc đẩy phát triển doanh nghiệp, đẩy mạnh cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước; tập trung phát huy vai trò dẫn dắt đổi mới mô hình tăng trưởng của các đô thị lớn, các cực tăng trưởng…

Nguy cơ mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho hay, Ủy ban đánh giá cao quyết tâm, nỗ lực và sự thống nhất hành động của Chính phủ trong bối cảnh khó khăn chưa từng có, góp phần bảo đảm mục tiêu vừa phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội, vừa cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng bền vững, tự chủ và hội nhập sâu rộng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Ủy ban đánh giá việc thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế thời gian qua còn đối diện một số khó khăn, thách thức. Trong đó, mô hình tăng trưởng chậm chuyển đổi và chưa có chiều sâu. Nền kinh tế vẫn chủ yếu dựa vào những yếu tố truyền thống như vốn và lao động.

Trong khi đó, đóng góp từ động lực bền vững như đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ và kinh tế tri thức còn khiêm tốn. Điều này tạo ra nguy cơ mắc kẹt trong bẫy thu nhập trung bình.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra (Ảnh: Media Quốc hội).

Năng suất lao động cũng cải thiện chậm, bình quân giai đoạn 2021-2025 chỉ tăng 5,24%/năm, thấp hơn nhiều so với mục tiêu 6,5% và thấp hơn đáng kể so với các nước trong khu vực.

Bên cạnh đó, cơ cấu ngành kinh tế chuyển dịch chậm, giá trị gia tăng thấp; các loại thị trường phát triển thiếu đồng bộ và chiều sâu.

Thị trường tài chính, ngân hàng tiềm ẩn rủi ro. Thị trường khoa học và công nghệ chưa phát triển tương xứng, việc phân bổ và sử dụng nguồn lực còn hạn chế, tỷ lệ chi ngân sách nhà nước cho lĩnh vực này trong giai đoạn 2021-2025 chưa đạt yêu cầu.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ đánh giá rõ tác động của việc không hoàn thành những chỉ tiêu như đã nêu đối với kết quả và hiệu quả tổng thể của Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm để xác định giải pháp mang tính chiến lược cho giai đoạn 2026-2030, bảo đảm kế thừa kết quả và khắc phục triệt để tồn tại hiện nay.

Về định hướng thực hiện những tháng cuối năm 2025, Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhấn mạnh, trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động, cần tiếp tục ưu tiên củng cố ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn, duy trì dư địa chính sách.

Đồng thời, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng xanh, số và bền vững, tạo nền tảng vững chắc để hoàn thành những mục tiêu của giai đoạn 2021-2025 và định hình các động lực tăng trưởng mới cho giai đoạn 2026-2030.

Trang Trần

Yến Chi