Mùa cam xoàn ngọt

Không chỉ nổi tiếng với bưởi da xanh, những năm gần đây, xã Bắc Khánh Vĩnh còn được biết đến với những vườn cam xoàn trĩu quả, mọng nước, ngọt thanh. Tuy chưa phải cây trồng chủ lực nhưng cam xoàn đang góp phần nâng cao thu nhập cho người dân, dần khẳng định thương hiệu nông sản vùng cao.

Những vườn cam trĩu quả

Đầu tháng 10, con đường dẫn vào thôn Suối Thơm, xã Bắc Khánh Vĩnh phủ một màu xanh mướt của cây trái. Từ xa, những vườn bưởi, cam xoàn nổi bật dưới nắng sớm, không khí lao động rộn ràng lan khắp vùng quê khi người dân tất bật thu hái lứa cam xoàn chín rộ. Dẫn chúng tôi đi giữa vườn cây trĩu quả, bà Nguyễn Thị Huệ - một trong những hộ có diện tích trồng cây ăn quả lớn ở thôn Suối Thơm vui vẻ nói: “Vụ này cam xoàn được mùa, quả căng bóng, mọng nước, thương lái tới tận vườn thu mua”.

Bà Nguyễn Thị Huệ bên vườn cam xoàn trĩu quả, căng mọng.

Trên diện tích hơn 5ha đất sản xuất, gia đình bà Huệ trồng bưởi da xanh xen sầu riêng và cam xoàn. Tuy diện tích cam xoàn chỉ chiếm một phần nhỏ nhưng mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt nhờ được mùa, giá cả ổn định. Bà Huệ kể, trước đây, vườn chủ yếu trồng bưởi, song do ảnh hưởng thiên tai, sâu bệnh khiến nhiều cây bị hư hại, ngã đổ. Từ năm 2019, gia đình bà chuyển sang trồng xen cam xoàn. Không ngờ cây hợp khí hậu, ít sâu bệnh, chất lượng tốt nên gia đình bà mở rộng diện tích. Từ vài chục gốc ban đầu, nay vườn đã có khoảng 400 gốc cam, mỗi vụ thu hoạch từ 3 đến 4 tấn, thương lái thu mua tại vườn 20.000 đồng/kg. Nhờ vậy, gia đình bà có thêm nguồn thu ổn định. Bà Huệ chia sẻ: “Kỹ thuật trồng cam xoàn không quá khó, chỉ cần chọn giống tốt, đất tơi xốp, thoát nước tốt và chăm bón đúng thời kỳ, sau 3 năm cây bắt đầu cho trái. So với cây bưởi, cam xoàn có giá tốt hơn. Chúng tôi mong có địa điểm thu mua ổn định để yên tâm đầu tư, mở rộng sản xuất”.

Cách vườn bà Huệ không xa, vườn cam xoàn của bà Hoàng Thị Minh - Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Khánh Bình đang vào vụ thu hoạch. Bà Minh kể, năm 2018, bà trồng thử chục gốc xen canh trong vườn bưởi, không ngờ cây hợp đất, phát triển nhanh, ít sâu bệnh, quả ruột vàng, ít hạt và ngọt thanh. Từ đó, bà trồng thêm một số cây. “Mỗi mùa vụ, tôi thường tự livestream bán hàng, hái đến đâu, bán hết tới đó. Năm nay, cam xoàn không chỉ được mùa mà chất lượng rất đều, quả nào cũng mọng nước, không bị khô như mọi năm. Cam xoàn dễ chăm sóc, lại hợp khí hậu nên ai cũng trồng được. Những năm gần đây, nhờ các chương trình hỗ trợ về giống và kỹ thuật từ Nhà nước nên nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số trong vùng bắt đầu trồng và cho thu nhập từ cây cam xoàn” - bà Minh nói.

Đa dạng cây trồng cho vùng cao

Cây cam xoàn xuất hiện trên vùng đất Bắc Khánh Vĩnh từ khoảng năm 2013, đến năm 2016 bắt đầu cho vụ thu hoạch đầu tiên. Nhận thấy cây phù hợp khí hậu, cho trái ngon, người dân bắt đầu mở rộng diện tích trồng. Đến nay, toàn xã Bắc Khánh Vĩnh có khoảng 20ha cam xoàn, phân bố đều ở các thôn, năng suất đạt khoảng 5 - 7 tấn/ha. Đây là xã có diện tích cam xoàn lớn nhất trên vùng đất Khánh Vĩnh.

Để cây trồng phát triển ổn định, thời gian qua, Hội Nông dân xã đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, Trung tâm Khuyến nông, Trạm Bảo vệ thực vật tổ chức các lớp tập huấn, mời kỹ sư về tận vườn hướng dẫn nông dân kỹ thuật trồng và chăm sóc. Đồng thời, tổ chức cho nông dân đi tham quan các mô hình hiệu quả; lập nhóm Zalo, Facebook để kịp thời hỗ trợ, tư vấn, hướng dẫn cho người dân khi cây trồng bị sâu bệnh; biên soạn sổ tay kỹ thuật phát miễn phí, giúp người dân dễ áp dụng.

Bà Nguyễn Thị Huệ đóng gói cam xoàn cho khách.

Theo ông Lê Đình Chinh - Chủ tịch Hội Nông dân xã Bắc Khánh Vĩnh, cam xoàn chưa phải cây trồng chủ lực nhưng đã khẳng định hiệu quả kinh tế khá rõ nét. Đối với vùng miền núi như Bắc Khánh Vĩnh, có thêm một loại cây ăn trái phù hợp góp phần giúp người dân đa dạng cơ cấu cây trồng, giảm rủi ro trong sản xuất.

Trong bối cảnh địa phương đang đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng bền vững, cam xoàn được xem là hướng đi phù hợp, tận dụng tốt lợi thế về khí hậu và thổ nhưỡng. Tuy nhiên, ông Chinh cho biết, khó khăn hiện nay là quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, chất lượng sản phẩm chưa đồng đều, đầu ra chủ yếu qua thương lái nên giá cả chưa ổn định. Địa phương mong muốn trong thời gian tới, các cấp, ngành tiếp tục quan tâm đầu tư, hỗ trợ xây dựng thương hiệu, kết nối tiêu thụ sản phẩm, tạo điều kiện để cam xoàn Bắc Khánh Vĩnh có chỗ đứng vững hơn trên thị trường.

C.VÂN