Hai 'bà ngoại' gần 90 tuổi thu hút hàng triệu lượt xem trên Instagram

Bà Teresa Calia (bên trái) và Graziella Incampo (bên phải) cùng những du khách tại khu vực ngồi là những mái vòm đối diện lò bánh Antico Forno Santa Catarina. (Nguồn: Giacomo Barattini)

Thị trấn nhỏ Altamura vốn dĩ trước đây hiếm khi xuất hiện trong hành trình của du khách. Nhưng vài năm trở lại đây, nơi này bỗng trở nên đông đúc hơn nhờ hai bà ngoại vốn là đôi bạn thân từ thuở nhỏ.

Trong các đoạn video ngắn được chia sẻ trên Instagram, bà Graziella Incampo và và Teresa Calia nhào bột, nướng bánh mì focaccia (bánh mì Italy nướng dẹt phủ dầu ô liu và thảo mộc), làm pasta, thỉnh thoảng nhảy theo nhạc điện tử, chơi guitar hay pha đồ uống một cách đầy ngẫu hứng và cả hai đều không phải là đầu bếp chuyên nghiệp. Những video không cầu kỳ, không kịch bản, chính sự tự nhiên và tinh thần vui vẻ của họ đã biến gian bếp và lò bánh cổ khiến những người lướt qua phải dừng lại.

Từ mạng xã hội đến đời thực

“Phim trường” của những video ấy là Antico Forno Santa Caterina – lò bánh được thành lập từ năm 1307, nằm trong khu thành cổ Altamura. Nơi đây cũng được biết đến với các tour du lịch mang tên Bread Experience (trải nghiệm làm bánh mì) dành cho du khách muốn ngược dòng lịch sử, tìm hiểu về bánh mì, làm pasta, phô mai và dạo chợ địa phương. Lò bánh vẫn sử dụng lò củi truyền thống và giữ nguyên phương pháp làm bánh từ nhiều thế kỷ trước.

Trong các video, hai đầu bếp bà ngoại nhồi phô mai stracciatella (loại phô mai tươi mềm, béo), cà chua và thịt nguội coppa (thịt nguội làm từ phần cổ heo, ủ khô truyền thống) vào ổ bánh mì dài cả mét.

Altamura từ lâu nổi tiếng với Pane di Altamura (loại bánh mì vỏ giòn, ruột dẻo làm từ lúa mì cứng), được Liên minh châu Âu bảo hộ chỉ dẫn địa lý. Trước đây, bánh được người dân làm tại nhà rồi mang đến lò công cộng để nướng, mỗi gia đình đóng một dấu riêng lên ổ bánh để phân biệt.

Thông qua những video trên mạng xã hội, nhiều du khách đã tìm đến Altamura để trải nghiệm. Galina Nankova, du khách đến từ Bulgaria chia sẻ đã quyết định thêm thành phố nhỏ miền Nam Italy này vào hành trình chỉ sau vài lần lướt Instagram. "Tôi muốn tận mắt nhìn thấy nơi đó," cô nói.

Không cần đăng ký tour, du khách vẫn có thể thưởng thức bánh mì từ lò nướng hơn 700 tuổi này. Dưới những vòm hầm cổ, thực khách ngồi thưởng thức focaccia, orecchiette, bánh mì và sandwich. Hàng người chờ mua bánh có lúc kéo dài dọc con hẻm, lan ra cả phố đi bộ chính của Altamura. Khi khách quá đông, hai bà ngoại lại vui vẻ mang khay bánh quy vừa ra lò, chia cho những người đang xếp hàng.

Không ít người đến đây chỉ để gặp hai “bà ngoại”. “Tôi không ngờ mọi thứ lại tuyệt vời đến vậy”, Juliana Nardella, du khách đến từ Brazil, chia sẻ. “Mọi thứ rất thật, không hề bị du lịch hóa. Gia đình tôi ăn trưa với focaccia nướng từ lò Santa Caterina, orecchiette sốt cà chua, gà quay. Tráng miệng là bánh quy nhà làm. Món nào cũng ngon”, Juliana Nardella nói.

Nhiều du khách bất ngờ khi hai bà ngoại xuất hiện giữa tiệm bánh, đúng như trong các video. Họ trò chuyện thân thiện, gần gũi, ấm áp và còn mời khách thưởng thức bánh vừa ra lò.

Triết lý sống giản dị

Giacomo Barattini (32 tuổi), cháu của bà Incampo và là người quay, dựng các video, cho biết ban đầu mọi thứ chỉ là một thử nghiệm vui vẻ. Khi tiệm bánh lâu đời nhất thị trấn phải đóng cửa, anh và những người bạn cùng quê cảm thấy tiếc nuối và quyết định phải làm điều gì đó. Năm 2023, họ góp tiền mở lại lò bánh và dùng mạng xã hội để kể câu chuyện này. Barattini mời bà Incampo và người bạn của bà cùng tham gia, lan tỏa những giá trị truyền thống bằng sự hài hước và gần gũi.

Bà Teresa Calia và bàGraziella Incampo đang chuẩn bị bánh focaccia. (Nguồn: Instagram)

“Điều khiến mọi người yêu mến không hẳn là món ăn, mà là tinh thần sống của hai bà,” Barattini nói. “Họ luôn vui vẻ và trân trọng những điều nhỏ bé. Đó cũng là thông điệp chúng tôi muốn lan tỏa”.

Từ hơn 2.000 năm trước, loại bánh vàng nhạt này đã nổi tiếng nhờ lớp vỏ giòn và phần ruột dẻo, vị bùi. Nhờ khả năng bảo quản lâu, bánh từng là lương thực chính của nông dân và mục đồng. Hiện nay, Pane di Altamura được Liên minh châu Âu bảo hộ chỉ dẫn địa lý (PDO): chỉ được làm tại Altamura, từ bột semolina, nước, muối và men tự nhiên địa phương.

Trước kia, sau khi hoàn thành việc làm bánh tại nhà, các gia đình sẽ mang đến những lò nướng khổng lồ trong thị trấn, nơi luôn đỏ lửa bằng củi. Mỗi gia đình có một dấu hiệu riêng để nhận ra bánh của mình.

Trước đây, khi hoàn thành công đoạn làm bánh tại nhà, các gia đình sẽ mang đến các lò nướng khổng lồ của thị trấn Altamura đã được chất đầy củi để nướng. Mỗi gia đình sẽ có một chỉ dấu riêng để phân biệt đâu là bánh của mình.

Hai bà lớn lên ở vùng quê quanh Altamura, quen thuộc với đồng ruộng và gian bếp gia đình. Từ mẹ, bà Incampo học được bí quyết men cái truyền đời. Khi trộn men tự nhiên với bột semolina (bột lúa mì cứng) và nướng trong lò củi cổ, người ta có Pane di Altamura – tiền thân của bánh mì chua ngày nay.

Dần dần, nhờ những video trên mạng, Incampo và Calia trở thành "đại sứ du lịch không chính thức" của Altamura – một thành phố 70.000 dân vốn bị bỏ qua trên bản đồ du lịch Italy. Trước đây, ngay cả nhiều người Italy cũng chỉ biết đến "Người Altamura" – bộ xương người Neanderthal được phát hiện năm 1993 – chứ ít ai ghé thăm nơi này. Cho đến khi những video lan truyền.

Gìn giữ truyền thống

Ngày nay, thị trấn Altamura vẫn có hàng chục lò củi truyền thống. Sản phẩm của lò nướng Forno Santa Caterina - nơi 2 bà ngoại làm việc được nướng và bán ngay tại cửa tiệm nhỏ nằm thấp hơn mặt đường. Du khách tham gia tour Bread Experience sẽ được trải nghiệm làm bánh ngay tại lò nướng.

Elaine Tanella và chồng, Damir Uzuniz, đến từ New York, là những du khách thường xuyên tham gia tour ẩm thực để tìm hiểu văn hóa địa phương. Một lần tìm kiếm trên Google đã đưa họ đến website Santa Caterina và giúp họ có trải nghiệm làm bánh như người bản xứ. “Thật tuyệt khi được dành thời gian bên chiếc lò nướng đã tồn tại hàng trăm năm, ghé thăm xưởng sữa địa phương và tận mắt xem cách làm phô mai mozzarella, burrata,” Tanella nói.

Khi dùng chiếc xẻng dài 4,5 m đưa bánh ra khỏi lò đất rộng gần 30 m², Tanella chỉ biết thốt lên: “Thật sự choáng ngợp.”

Buổi chiều ở Altamura, người dân vẫn giữ thói quen dạo bộ quanh phố cổ. Người lớn tuổi tụ tập trò chuyện, tranh luận thể thao; các cặp đôi trẻ nhâm nhi Aperol spritz – loại cocktail phổ biến ở Italy – trước quảng trường nhà thờ Trung cổ. Khi đêm xuống, phố xá trở về nhịp sống chậm rãi, yên bình.

Barattini đã rời công việc luật sư ở Rome để trở về quê hương. Anh cùng bạn bè tiếp tục khôi phục các cơ sở ẩm thực truyền thống, trong đó có tiệm bánh của các nữ tu đã tồn tại hơn 400 năm.

Anh mong du khách đến đây không chỉ để chụp ảnh, mà để cảm nhận cuộc sống thật, con người thật của Altamura.

Và có lẽ, chính nhờ hai bà ngoại gần 90 tuổi – sống vui, sống chậm và rất “đời” – mà thị trấn nhỏ này đã tìm được vị trí mới trên bản đồ du lịch Italy.

(theo CNN)

Minh Nhật