Hài hòa lợi ích để vận hành hiệu quả Sàn Giao dịch thịt lợn
Việc vận hành Sàn Giao dịch thịt lợn phù hợp với các trang trại, doanh nghiệp chăn nuôi lớn, nhưng lại còn rất nhiều vướng mắc đối với các cơ sở chăn nuôi nhỏ lẻ.
Sơ chế thịt lợn tại Công ty Cổ phần công nghệ thực phẩm Vinh Anh (Hà Nội). Ảnh: Vũ Sinh - TTXVN
Ngày 4/11, Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh phối hợp Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP. Hồ Chí Minh (Sở Nông nghiệp và Môi trường TP. Hồ Chí Minh) tổ chức hội nghị triển khai Đề án Sàn Giao dịch thịt lợn đến các doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại chăn nuôi trên địa bàn. Theo đó, để vận hành hiệu quả sàn giao dịch thịt lợn, vấn đề hài hòa lợi ích giữa chủ thể trong chuỗi là rất quan trọng.
Theo ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, Sàn Giao dịch thịt lợn khi hình thành sẽ tối ưu hóa chuỗi cung ứng, giảm chi phí trung gian, tăng nhuận hợp lý cho người chăn nuôi và lợi ích cho người tiêu dùng. Đây là hệ thống giao dịch tập trung, giúp minh bạch hóa giá cả, nguồn gốc sản phẩm, kết nối trực giếp giữa người chăn nuôi với các cơ sở giết mổ, phân phối, sẽ giảm tình trạng trung gian, góp phần ổn định, hiện đại hóa thị trường thịt lợn, khi đi vào vận hành.
Trong khi đó, ông Trần Phú Cường, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP. Hồ Chí Minh cho biết, việc xây dựng Sàn Giao dịch thịt lợn còn hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng quản lý an toàn thực phẩm mặt hàng này, giúp người tiêu dùng an tâm. Theo ông Cường, hiện nay Thành phố có trên 1,2 triệu con lợn, với 53 cơ sở giết mổ, mỗi ngày cung ứng khoảng 8.000 con, tương đương gần 60% nhu cầu tiêu dùng của người dân Thành phố. Việc phụ thuộc vào nguồn thịt lợn đưa về từ các địa phương sẽ kéo theo nhiều rủi ro về kiểm soát giết mổ, kiểm soát nguồn gốc xuất xứ và an toàn thực phẩm. Vì vậy, Sàn Giao dịch thịt lợn được xem là một công cụ hiệu quả để điều tiết thị trường thịt lợn, hướng đến hiệu quả, lợi ích cho các đơn vị làm ăn chân chính.
Nêu ý kiến đồng thuận và sẵn sàng tiên phong tham gia Sàn Giao dịch thịt lợn, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã và trang trại cho rằng, đây sẽ là một bước phát triển mới của người chăn nuôi TP. Hồ Chí Minh, đưa thịt lợn trở thành mặt hàng giao dịch minh bạch, hiệu quả, bền vững, giải quyết nhiều nút thắt về cung cầu, giá cả và chất lượng. Tuy nhiên, nhiều người cũng còn băn khoăn về điều kiện tham gia Sàn Giao dịch.
Theo đại diện của Hợp tác xã chăn nuôi lợn an toàn Tiên Phong (xã An Nhơn Tây, TP. Hồ Chí Minh), dù lý tưởng, nhưng việc vận hành Sàn Giao dịch này phù hợp với các trang trại, doanh nghiệp chăn nuôi lớn, nhưng lại còn rất nhiều vướng mắc đối với các cơ sở chăn nuôi nhỏ lẻ.
"Hiện nay số lượng trang trại quy mô nhỏ, chưa đạt điều kiện để tham gia theo yêu cầu như đề án rất nhiều, bởi các trang trại này đã xây dựng cách đây 20 năm, nhiều hạ tầng đã xuống cấp. Như Hợp tác xã chúng tôi, dù nhiều lần xin nhưng chưa được địa phương cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện chăn nuôi, do đó việc đáp ứng các yêu cầu tham gia vào sàn giao dịch chưa khả thi, đề xuất tháo gỡ để nhiều hợp tác xã, trang trại chăn nuôi quy mô vừa đều có thể tham gia sàn giao dịch", đại diện Hợp tác xã chăn nuôi lợn an toàn Tiên Phong cho biết.
Ở góc độ đơn vị giết mổ, bà Nguyễn Thị Hồng Thắm, Giám đốc công ty Trách nhiệm hữu hạn dịch vụ An Hạ, đơn vị vận hành lò giết mổ công nghiệp An Hạ nêu băn khoăn về việc vẫn để tồn tại 2 hình thức giao dịch truyền thống và giao dịch trên sàn, nguy cơ sẽ dẫn đến sự thiếu công bằng trong kinh doanh giữa các đơn vị lò mổ công nghiệp với các lò mổ thủ công. Từ đó, khó khuyến khích các đơn vị giết mổ công nghiệp tiếp tục đầu tư và tham gia vào chuỗi ngành hàng, với mục tiêu cuối cùng là đưa ra sản phẩm thịt lợn minh bạch thông tin, đầy đủ truy xuất nguồn gốc, đạt tích xanh trách nhiệm.
Nhiều doanh nghiệp khác cũng bày tỏ băn khoăn về vấn đề chi phí vận hành phải phát sinh rất nhiều trong khi vấn đề đầu ra chưa chắc được đảm bảo, việc tiếp cận khách hàng còn những khó khăn nhất định.
Đại diện Sở An toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, các đơn vị có rất nhiều lợi ích khi tham gia Sàn Giao dịch thịt lợn, kèm theo đó là những điều kiện bắt buộc phải tuân thủ, đó là sự ràng buộc cần thiết để xây dựng thị trường thịt lợn minh bạch, hiệu quả và an toàn. Sở An toàn thực phẩm cho biết, khi đi vào vận hành, đơn vị sẽ cùng với đội ngũ vận hành quyết liệt công khai các đơn vị chưa đạt chuẩn, mục tiêu giúp các doanh nghiệp kinh doanh chân chính có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.
"Chỉ khi lợi ích của các bên được hài hòa và bảo đảm, thì Sàn Giao dịch thịt lợn mới mang lại hiệu quả thiết thực và thu hút được các đơn vị tham gia", vị này nhấn mạnh.
Ông Trần Phú Cường, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP. Hồ Chí Minh cho biết, Sàn Giao dịch thịt lợn không còn lạ lẫm trên thế giới, nhưng lại khá mới mẻ với TP. Hồ Chí Minh. Vì vậy, cần làm rõ các thông tin, điều kiện cho các đơn vị khi tham gia sàn, từ cơ sở chăn nuôi, giết mổ, vận chuyển đến phân phối. Mỗi mắt xích sẽ có đặc thù triển khai nhiệm vụ khác nhau, nên cần sự hướng dẫn cụ thể, cũng như các giải pháp hỗ trợ để tạo động lực thúc đẩy các đơn vị mạnh dạn bắt tay vào triển khai.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh cho biết, Sở Công Thương sẽ cùng với các đơn vị làm việc cụ thể với các thành phần trong chuỗi giá trị ngành hàng để thúc đẩy vận hành Sàn Giao dịch thịt lợn. Sở Công Thương sẽ cùng với các bên liên quan tập trung tháo gỡ những vướng mắc của các đơn vị tự nguyện tham gia thí điểm ở giai đoạn đầu, làm kinh nghiệm để tiếp tục triển khai.
"Đây là mô hình thí điểm, khó đáp ứng hết lợi ích của các chủ thể, nhưng trên tinh thần tự nguyện, cũng như trách nhiệm của các đơn vị, chúng tôi sẽ cùng đồng hành. Ở giai đoạn thí điểm, chúng ta sẽ vừa làm, vừa chỉnh sửa sao cho phù hợp với tất cả các chủ thể tham gia ngay từ đầu, từ đó tạo ra quy trình để những đơn vị sau làm theo. Việc đưa sàn giao dịch vào vận hành từ 1/12 tới đây là bắt buộc, và chúng ta cần phải quyết tâm, nỗ lực để đạt được hiệu quả thiết thực với Sàn Giao dịch thịt lợn này", ông Nguyễn Nguyên Phương cho biết.
Ông Phương cũng chia sẻ thêm, với một thị trường có sức tiêu thụ lớn như TP. Hồ Chí Minh (khoảng 25.000 tỷ đồng mỗi năm), việc vận hành hiệu quả Sàn Giao dịch thịt lợn là rất khả thi, thiết kế sàn giao dịch theo hướng số hóa các hoạt động hiện hữu đang có hiện nay bằng nhiều công cụ số. Vấn đề còn lại là sự chủ động, sẵn sàng của các đơn vị, những mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị ngành thịt lợn, giúp thị trường vận hành minh bạch, đảm bảo lợi ích hài hòa cho các bên, đảm bảo an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng.
