Hải Phòng: nét đặc sắc của lễ hội vật làng Vĩnh Khê

Lễ hội được hình thành từ thời nhà Trần, thế kỷ thứ 14, hội tụ kết tinh từ việc rèn luyện quân sĩ tinh thông võ thuật cứu quốc của nhị vị Thành hoàng làng.

Tương truyền, Vũ Dao - Vũ Sào là những vị tướng tài ba, bậc trung quân ái quốc, có công giúp đỡ dân nghèo, xây dựng làng Vĩnh Khê trở thành vùng quê thái bình, hạnh phúc, có công lao phò vua Trần Nghệ Tông đánh giặc, giữ nước, được vua phong tước Đại trung nghĩa lang, Tá bộc xạ Trung thánh công, Nam hiến sát sứ công. Sau khi mất, dân làng Vĩnh Khê lập miếu thờ và tổ chức lễ hội vật trước sân đình nhằm kỷ niệm, lưu truyền tinh thần thượng võ của nhị vị Thành hoàng làng.

Lễ hội được tổ chức thường niên tại Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia đình Vĩnh Khê trong 3 ngày đầu xuân, ngày mùng 7 tháng Giêng là ngày chính hội.

Lãnh đạo UBND quận An Dương đánh trống khai mạc. Ảnh: TTT

Với những nét đặc sắc văn hóa, ngày 11/9/2017, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã công nhận Lễ hội vật làng Vĩnh Khê là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Lễ hội vật làng Vĩnh Khê thể hiện tinh thần thượng võ và là hình thức cổ vũ tinh thần rèn luyện sức khỏe để xây dựng, bảo vệ quê hương, đất nước. Lễ hội thể hiện rõ nét qua những nghi thức, nghi lễ trang nghiêm, long trọng và những trò chơi dân gian đầy ý nghĩa, gắn liền với tích truyện về Thành hoàng làng.

Lễ hội là nét đẹp văn hóa của vùng đồng bằng Sông Hồng. Ảnh: TTT

Lễ hội được duy trì nhằm bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp và nét văn hóa truyền thống, tôn vinh mảnh đất thượng võ - Vĩnh Khê, là dịp để dân làng tỏ lòng biết ơn đối với các bậc thánh nhân, đồng thời dâng lên các lễ vật, sản vật do công sức lao động của Nhân dân, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, cầu cho mọi gia đình sức khỏe, hạnh phúc; cầu mong năm mới an khang, thịnh vượng.

Với những nét độc đáo, khác lạ, lễ hội luôn có sức hút đặc biệt với mọi tầng lớp nhân dân trong và ngoài thành phố đến chiêm ngưỡng, cổ vũ. Người xem đấu vật bình luận say sưa, khen chê rành rọt từng thế đánh, từng miếng vật, từng tác phong, hành động đẹp của mỗi đô vật... Trong hội không phân biệt đẳng cấp sang hèn, các thanh niên quanh năm chân lấm tay bùn có thể thách đấu với những kiện tướng môn vật quốc gia, khách thập phương có thể đấu vật với người dân bản địa.

Đến với lễ hội, du khách được thưởng thức các trò chơi dân gian và các chương trình văn hóa nghệ thuật mang đậm nét bản sắc dân tộc, đồng thời được chiêm bái, vãn cảnh, dâng hương thành hoàng làng cầu sức khỏe, bình an, may mắn.

Thông qua hoạt động lễ hội, phát huy năng lực sáng tạo và sự đoàn kết trong Nhân dân, mở rộng mối quan hệ, giao lưu, quảng bá, giới thiệu hình ảnh, các giá trị văn hóa của quận An Dương với các tỉnh, thành phố trong cả nước và các quận, huyện trong thành phố.

Vĩnh Quân