Hải quan Việt Nam 80 năm: Khẳng định vai trò lực lượng nòng cốt 'gác cửa' nền kinh tế quốc gia

Toàn cảnh buổi lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Hải quan Việt Nam.

Sáng 10/9, Cục Hải quan long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Hải quan Việt Nam (10/9/1945-10/9/2025).

Phát biểu tại buổi lễ, Cục trưởng Hải quan Nguyễn Văn Thọ nhấn mạnh, chặng đường 80 năm qua là hành trình đầy gian khó nhưng tự hào, gắn liền với sự hy sinh, cống hiến của nhiều thế hệ cán bộ, công chức, viên chức ngành hải quan. Từ ngày thành lập với tên gọi Sở Thuế quan và Thuế gián thu theo Sắc lệnh số 27/SL do Bộ trưởng Bộ Nội vụ Võ Nguyên Giáp ký ngày 10/9/1945, lực lượng Hải quan đã không ngừng lớn mạnh, trở thành tuyến đầu quản lý xuất nhập khẩu, góp phần bảo vệ an ninh kinh tế và chủ quyền quốc gia.

Theo dòng lịch sử, tổ chức bộ máy và chức năng, nhiệm vụ của Hải quan đã nhiều lần thay đổi để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước: từ thu thuế, chống buôn lậu trong kháng chiến chống Pháp, tăng cường kiểm soát biên giới trong kháng chiến chống Mỹ, đến giai đoạn đổi mới với bước tiến mạnh mẽ trong cải cách thủ tục, ứng dụng công nghệ hiện đại, xây dựng Hải quan số, Hải quan thông minh. Nhiều năm qua, ngành hải quan luôn hoàn thành vượt mức nhiệm vụ thu ngân sách, đồng thời là lực lượng quan trọng trong phòng, chống buôn lậu, tội phạm xuyên quốc gia.

Cục trưởng Hải quan Nguyễn Văn Thọ phát biểu tại Lễ kỷ niệm.

Ghi nhận những đóng góp đó, Đảng, Nhà nước đã trao tặng ngành hải quan nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập, Huân chương Lao động cùng nhiều danh hiệu thi đua.

Lãnh đạo Cục Hải quan nêu rõ: Bước vào giai đoạn phát triển mới, ngành hải quan xác định bảy nhiệm vụ trọng tâm, coi đây là “trụ cột hành động” để hiện thực hóa Chiến lược phát triển hải quan đến năm 2030.

Thứ nhất, tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về hải quan theo hướng đồng bộ, hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế. Việc kịp thời sửa đổi, bổ sung các quy định sẽ giúp tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, lấy doanh nghiệp và người dân làm trung tâm phục vụ.

Thứ hai, đẩy mạnh cải cách, hiện đại hóa, chuyển đổi số toàn diện. Ngành hải quan quyết tâm xây dựng mô hình hải quan số, hải quan thông minh, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và phân luồng tự động để nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát. Đây được coi là “đòn bẩy” để tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.

Thứ ba, tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước về hải quan gắn với bảo đảm an ninh kinh tế, chủ quyền quốc gia. Lực lượng hải quan sẽ siết chặt kiểm soát hàng hóa xuất nhập khẩu, kiên quyết phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, ma túy và tội phạm xuyên biên giới.

Thứ tư, tạo thuận lợi thương mại, cải thiện môi trường đầu tư, đồng hành cùng doanh nghiệp. Ngành hải quan sẽ thực hiện đầy đủ các cam kết quốc tế, triển khai hiệu quả Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN, rút ngắn thời gian thông quan, giảm chi phí tuân thủ.

Thứ năm, phát triển nguồn thu bền vững cho ngân sách nhà nước. Hải quan tập trung đổi mới công tác quản lý thuế, thúc đẩy thu thuế điện tử, tăng cường thanh tra, kiểm tra sau thông quan, bảo đảm thu đúng, thu đủ và minh bạch.

Thứ sáu, xây dựng đội ngũ công chức hải quan “vừa hồng, vừa chuyên”: đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, bản lĩnh, trí tuệ, kỷ cương, trách nhiệm, liêm chính và chuyên nghiệp, làm chủ công nghệ hiện đại, đáp ứng yêu cầu hội nhập sâu rộng và chuyển đổi số toàn diện.

Thứ bảy, đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế. Ngành hải quan sẽ tiếp tục tăng cường phối hợp với các đối tác khu vực và toàn cầu, nâng cao hiệu quả hợp tác song phương, đa phương, qua đó khẳng định vai trò, vị thế của Hải quan Việt Nam trên trường quốc tế.

Lãnh đạo Cục Hải quan khẳng định, với truyền thống 80 năm vẻ vang, cùng sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, Bộ Tài chính và sự đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp, lực lượng Hải quan sẽ tiếp tục nỗ lực đổi mới, hiện đại, chuyên nghiệp, đóng góp hiệu quả cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại buổi lễ.

Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định: Suốt 80 năm qua, Hải quan Việt Nam đã trưởng thành, phát triển, trở thành lực lượng nòng cốt “gác cửa” nền kinh tế quốc gia. Từ đơn vị tiền thân là Sở Thuế quan và Thuế gián thu theo Sắc lệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh ngày 10/9/1945, đến nay ngành hải quan đã có bước phát triển vượt bậc, ghi dấu nhiều thành tựu quan trọng.

Bộ trưởng nhấn mạnh một số kết quả nổi bật: Hải quan tiên phong trong cải cách, hiện đại hóa, đi đầu ứng dụng hải quan điện tử, kết nối Cơ chế một cửa quốc gia, ASEAN và đang tiến tới Hải quan số, Hải quan thông minh; luôn nằm trong nhóm dẫn đầu về cải cách hành chính với hơn 99% thủ tục hải quan thực hiện điện tử; đóng góp ổn định cho ngân sách nhà nước, năm 2024 đạt hơn 427 nghìn tỷ đồng, chiếm hơn 21% tổng thu ngân sách nhà nước; đồng thời chủ động, quyết liệt trong đấu tranh phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, tội phạm xuyên quốc gia, hợp tác hiệu quả với nhiều đối tác quốc tế.

Định hướng thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đề nghị ngành hải quan tập trung 5 nhiệm vụ trọng tâm. Trước hết, phải đẩy nhanh tiến độ xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về hải quan, coi đây là bước đột phá then chốt nhằm tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài. Cùng với đó, khẩn trương hoàn thành việc xây dựng Hải quan số, Hải quan thông minh, bảo đảm xử lý tự động toàn bộ các khâu nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại.

Ngành hải quan cũng cần chủ động dự báo, kịp thời tham mưu và triển khai các giải pháp khả thi để hoàn thành các chỉ tiêu thu ngân sách được giao. Cùng với việc thúc đẩy cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho thương mại, toàn ngành phải kiên quyết đấu tranh, triệt phá tận gốc các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và tội phạm ma túy.

Cuối cùng, Bộ trưởng nhấn mạnh yêu cầu xây dựng lực lượng hải quan tinh nhuệ, hiện đại, có bản lĩnh, liêm chính và chuyên nghiệp, đủ sức đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển trong tình hình mới.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng tin tưởng, với truyền thống vẻ vang 80 năm, cùng sự quyết tâm đổi mới và tinh thần tiên phong, Hải quan Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, góp phần xây dựng ngành Tài chính ngày càng hiện đại, xứng đáng với sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền Chủ tịch nước trao Huân chương Chiến công hạng Nhất tặng Cục Hải quan.

Tại buổi Lễ, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền Chủ tịch nước trao Huân chương Chiến công hạng Nhất tặng Cục Hải quan.

Thứ trưởng Tài chính Nguyễn Đức Chi thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ tặng 10 cá nhân có thành tích xuất sắc của ngành hải quan

MINH PHƯƠNG