Hạn chế rủi ro cho dịch vụ thuê xe tự lái

Từ ngày 1/1/2025 tới, Luật Đường bộ 2024 chính thức có hiệu lực, bổ sung một số quy định mới đối với hoạt động cho thuê xe tự lái. Đây sẽ là cơ sở để quản lý chặt chẽ hơn hoạt động này.

Giảm rủi ro cho đôi bên

Với ưu thế tiện lợi, chủ động lịch trình, những năm gần đây hoạt động cho thuê xe tự lái ngày càng phát triển. Giá cho thuê xe tự lái ở mức từ 1 - 1,5 triệu đồng/ngày với các dòng xe phổ thông 5 - 7 chỗ được đánh giá là vừa túi tiền. Thậm chí vào các dịp cuối tuần, lễ, Tết, nhu cầu tăng cao, nhiều cơ sở cho thuê xe tự lái còn không đủ xe để đáp ứng, mức giá có thể tăng thêm từ 10 - 20%.

Dịch vụ nở rộ là vậy, tuy nhiên hiện nay chưa có quy định nào quản lý hoạt động kinh doanh này, do đó, đã xảy ra không ít rủi ro đối với cả bên thuê và cho thuê.

Đại diện một công ty cho thuê xe tự lái trên đường Nguyễn Hoàng Tôn, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội cho biết đã gặp trường hợp khách hàng thuê xe bị va chạm hoặc phạt nguội trong quá trình sử dụng. Việc giải quyết đôi khi bên cho thuê phải chịu thiệt vì lúc có thông báo phạt nguội thì không liên hệ được với người thuê xe, hoặc việc khắc phục hậu quả va chạm gây hư hỏng xe bị kì kèo thêm bớt.

Cá biệt, còn còn có trường hợp cho thuê xe nhưng khách hàng chiếm đoạt không trả. Điển hình như ngày 25/11 vừa qua, Công an quận Thanh Xuân, Hà Nội phát thông báo truy tìm đối tượng Đào Hồng Quân (SN 1990; HKTT: tổ 17, Yên Sở, Hoàng Mai, Hà Nội; quê quán: Nam Cường, Tiền Hải, Thái Bình). Theo tin trình báo, năm 2018, Quân thuê xe ô tô tự lái sau đó chiếm đoạt xe không trả.

Đối với người thuê, cũng có những rủi ro như việc không có kinh nghiệm kiểm tra kỹ xe trước khi thuê, gặp phải xe chất lượng không đạt yêu cầu dẫn đến lỡ dở công việc, phát sinh thêm chi phí.

Trường hợp của anh Nguyễn Trung Anh (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) là một ví dụ. Dịp Tết năm 2024, anh thuê xe về quê chơi Tết combo 8 ngày. Ngày cuối cùng làm việc trước khi nghỉ Tết anh nhận xe về nhà, đến ngày hôm sau lái về quê thì xe gặp sự cố xe không khởi động, Tết cũng không có nơi nhận sửa ngay, anh đành thuê xe taxi về quê.

Anh Nguyễn Văn Hoàng (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ kinh nghiệm thuê xe tự lái của mình và cho biết, lúc đầu không tìm hiểu kỹ nên khi trả xe anh mới biết còn có các khoản phí như: phí trễ giờ, phí vệ sinh xe, hay phí vượt quá số km quy định khiến người thuê khá bất ngờ.

Luật sư Phạm Thanh Hải - Văn phòng luật sư Hải Thanh cho biết, những rủi ro trên xảy ra chủ yếu do chưa có quy định rõ ràng quản lý hoạt động cho thuê phương tiện. Điều này dẫn đến mỗi đơn vị cho thuê xe có những quy định riêng, có chỗ chặt, chỗ lỏng dẫn đến những rủi ro tiềm ẩn cho cả hai bên.

Luật hóa để minh bạch

Lãnh đạo Vụ Vận tải, Bộ GTVT cho biết, dịch vụ cho thuê xe tự lái những năm gần đây phát triển mạnh, song trước đây chưa được quy định trong Luật Giao thông đường bộ 2008. Đến Luật Đường bộ 2024, quy định này đã được luật hóa.

Theo đó, Điều 78, Luật Đường bộ 2024 có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 quy định: Dịch vụ cho thuê phương tiện để tự lái là việc tổ chức, cá nhân cho thuê xe ô tô chở người dưới 8 chỗ, xe gắn máy, xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh để người thuê xe tự điều khiển phương tiện.

Đơn vị kinh doanh cho thuê phương tiện tự lái chỉ được cho thuê phương tiện khi người thuê có giấy phép lái xe đang còn điểm, còn hiệu lực phù hợp với loại xe cho thuê. Không được bố trí lái xe cho người thuê phương tiện.

Phải ký kết hợp đồng cho thuê phương tiện để tự lái với người thuê kèm theo bản photo giấy phép lái xe của người thuê. Người thuê phương tiện để tự lái không được sử dụng phương tiện đi thuê để vận tải hành khách, hàng hóa có thu tiền.

Luật sư Phạm Thanh Hải cho rằng, một trong những rủi ro lớn khi thuê xe tự lái là các điều khoản hợp đồng không minh bạch. Vì vậy, khi các quy định tại Luật Đường bộ có hiệu lực sẽ tạo hành lang pháp lý chặt chẽ, là cơ sở để cơ quan quản lý Nhà nước ban hành các quy định chi tiết hơn.

Từ đó, các đơn vị cho thuê xe tự lái sẽ xây dựng các điều kiện minh mạch hơn trong hợp đồng cho thuê. Với người đi thuê, việc siết chặt điều kiện đối với người lái xe, người thuê xe cũng góp phần đảm bảo an toàn giao thông đường bộ, tránh được việc bị phát sinh các khoản phí bất ngờ. Qua đó, giúp việc quản lý hoạt động cho thuê xe tự lái đi vào quy củ, góp phần đảm bảo an toàn giao thông, phục vụ nhu cầu đi lại chủ động, linh hoạt của người dân.

Huyền Sâm