Hàn Quốc chưa khách quan khi điều tra gỗ dán Việt Nam, nhiều doanh nghiệp có nguy cơ chịu thuế oan

Năm 2023, giá trị xuất khẩu mặt hàng gỗ dán đạt 889 triệu USD, chiếm 6,7% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ của Việt Nam.

Ông Trịnh Xuân Dương – Phó chi hội trưởng Chi hội Gỗ dán Việt Nam (thuộc Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam) cho biết: Hàn Quốc đã tái điều tra lại việc thuế chống bán phá giá sản phẩm gỗ dán - ván ép xuất xứ Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc giai đoạn 2020 – 2023. Thời gian phía cơ quan quản lý của Hàn Quốc sang kiểm tra các doanh nghiệp đã kết thúc trong tháng 11/2023.

Hiện phía cơ quan quản lý của Hàn Quốc sắp ra các phán quyết cuối cùng về mức thuế chống bán phá giá cho các doanh nghiệp tham gia điều tra và các doanh nghiệp không nằm trong diện điều tra. Trong giai đoạn này Chi hội Gỗ dán Việt Nam nhận được nhiều thông tin rằng sẽ có sự chênh lệch mức thuế rất lớn biên độ dao động từ 4,2 - 13,04%.

HÀN QUỐC CHIẾM 29% LƯỢNG GỖ DÁN XUẤT KHẨU CỦA VIỆT NAM

Ván gỗ dán được coi là loại gỗ công nghiệp đầu tiên được phát minh trên thế giới và vẫn được sử dụng phổ biến trong sản xuất đồ gỗ ngày nay. Gỗ dán (gồm các loại sản phẩm gỗ Plywood, ván ép, ván dán) là tấm vật liệu được làm từ nhiều lớp gỗ tự nhiên lạng mỏng khoảng 1 mm. Các lớp gỗ này được sắp xếp vuông góc theo hướng vân gỗ của mỗi lớp, rồi được ép vào nhau dưới nhiệt độ và áp suất cao với sự tham gia của các chất kết dính.

Theo Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, giá trị xuất khẩu mặt hàng gỗ dán trong năm 2023 là 889 triệu USD, chiếm 6,7% trong tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành gỗ của Việt Nam. Xuất khẩu gỗ dán năm ngoái tăng 1,2% về lượng nhưng lại giảm 14,2% về giá trị so với năm 2022.

Lượng và giá trị xuất khẩu gỗ dán của Việt Nam sang các thị trường chính giai đoạn 2020 - 2023. Nguồn: Hiệp hội gỗ và Lâm sản Việt Nam.

Thị trường xuất khẩu gỗ dán Sản phẩm gỗ dán, gỗ ghép của Việt Nam xuất khẩu sang 81 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới trong năm 2023. Tuy nhiên, Hàn Quốc, Nhật Bản, Hoa Kỳ và Malaysia là 4 thị trường xuất khẩu gỗ dán chính của Việt Nam vào năm 2023, chiếm 77,1% về lượng và 77,4% về giá trị.

Trong đó, Hàn Quốc là thị trường lớn nhất, chiếm 29% về lượng và 22,7% về giá trị trong tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ dán của Việt Nam. Gỗ dán chiếm 25,3% tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang Hàn Quốc. Mặt hàng này đứng thứ 2 về giá trị xuất khẩu trong nhóm gỗ và sản phẩm gỗ của nước ta vào thị trường Hàn Quốc.

Tại thị trường Hoa Kỳ, Việt Nam xuất khẩu 571,63 nghìn m3 gỗ dán, đạt 282,23 triệu USD, giảm 7,9% về lượng và 22,1% về giá trị so với năm 2022, chiếm 20,6% về lượng và 31,8% về giá trị.

Với thị trường Malaysia, lượng xuất khẩu gỗ dán đạt 475,6 nghìn m3, giá trị đạt 125 triệu USD, tăng 21,5% về lượng và 4,6% về giá trị, chiếm 17,1% về lượng và 14,1% về giá trị. Đây là thị trường xuất khẩu tăng duy nhất đối với mặt hàng gỗ dán.

Lượng xuất khẩu gỗ dán sang Nhật Bản đạt 287,26 nghìn m3, đạt 79,45 triệu USD, giảm 3,8% về lượng và 14% về giá trị, chiếm 10,4% về lượng và 8,9% về giá trị.

HÀN QUỐC ĐIỀU TRA CHƯA KHÁCH QUAN

Hàn Quốc là thị trường lớn nhất của xuất khẩu gỗ dán Việt Nam, nên việc cơ quan quản lý Hàn Quốc tiến hành điều tra và sắp ra các phán quyết thuế chống bán phá đối với mặt hàng hàng này sẽ có tác động rất lớn đối với doanh nghiệp ngành gỗ.

Ông Trịnh Xuân Dương cho rằng việc điều tra và áp thuế từ phía Hàn Quốc là chưa khách quan. Cả nước Việt Nam có khoảng 152 doanh nghiệp xuất khẩu các sản phẩm ván ép, gỗ dán vào Hàn Quốc, nhưng phía Cơ quan Hàn Quốc chỉ sang Việt Nam tiến hành điều tra 6 doanh nghiệp, trong đó có một doanh nghiệp đã ngừng hoạt động.

“Số các doanh nghiệp được (hoặc bị) điều tra chỉ chiếm số lượng rất nhỏ trong tổng số doanh nghiệp việt xuất khẩu mặt hàng này vào thị trường Hàn Quốc. Doanh số các doanh nghiệp này xuất khẩu vào thị trường Hàn Quốc các năm cũng chiếm không quá 20% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này vào thị trường Hàn Quốc", ông Dương nhấn mạnh.

Theo Chi hội Gỗ dán Việt Nam, Hàn Quốc là thị trường đầy tiềm năng với sản phẩm gỗ ván ép. Hiện có những doanh nghiệp không hoặc có rất ít sản lượng xuất khẩu vào thị trường Hàn Quốc, thậm chí chưa từng xuất khẩu vào Hàn Quốc. Các doanh nghiệp này tất nhiên là không thuộc phạm vi điều tra, nhưng trong tương lai khi họ muốn xuất khẩu vào thị trường này mà bị áp thuế chung là sự thiệt thòi và không công bằng với các doanh nghiệp đó trong dài hạn.

Khi Hàn Quốc áp dụng thuế chống bán phá giá, sẽ có nhiều doanh nghiệp ngành gỗ dán, ván ép không thể cạnh tranh, phải dừng hoạt động, công nhân mất vệc làm. Toàn bộ chuỗi cung ứng trồng rừng và chế biến lâm sản sẽ bị ngắt quãng, các nhà cung cấp nguyên vật liệu cũng sẽ phải dừng hoạt động. Từ đó kéo theo giá gỗ rừng trồng sẽ giảm, người dân sẽ không muốn trồng rừng mới.

Như vậy, đối với các mục tiêu của nhà nước trong thời gian tới, liên quan đến việc chứng chỉ xanh và hạn chế vấn đề ô nhiễm môi trường sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Hàn Quốc đang nhập khẩu gỗ dán từ Việt Nam và cả hệ thống đi cùng với việc kinh doanh của họ cũng sẽ đối mặt với vấn đề rất lớn.

Đồng hành cùng doanh nghiệp trong xuất khẩu mặt hàng ván ép của Việt Nam, Chi Hội Gỗ dán Việt Nam đề nghị Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) kiến nghị tới cơ quan quản lý của Chính phủ Hàn Quốc tạo điều kiện thông thoáng cho sản phẩm gỗ dán - ván ép Việt Nam được xuất khẩu vào thị trường này một cách tốt nhất.

Cùng với đó, kiến nghị Cục Phòng vệ thương mại trao đổi để có giải pháp và đề xuất phía cơ quan quản lý Hàn Quốc giữ nguyên mức thuế chống bán phá giá như lần điều tra trước (10,54%). Việc này sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam duy trì được thị trường và ổn định sản xuất trong bối cảnh nền kinh tế chung toàn cầu đang bị suy giảm như hiện nay.

Chu Khôi