Hàn Quốc coi mạng 6G là cốt lõi để AI phủ khắp

Hàn Quốc muốn trở thành cường quốc về AI

Trong một cuộc phỏng vấn với Digital Times ngày 6.7, ông Jang Kyung-hee – Giám đốc điều hành Diễn đàn 6G, giáo sư ngành kỹ thuật điện tử tại Đại học Inha – nhấn mạnh rằng “6G phải được thiết kế như một mạng lưới lấy AI làm trung tâm” và rằng “chính phủ Hàn Quốc phải bắt đầu đầu tư nghiêm túc ngay từ bây giờ”.

6G là cốt lõi cho AI

Diễn đàn 6G là một hội đồng liên kết giữa doanh nghiệp - học viện - viện nghiên cứu, được thành lập sau Diễn đàn 5G vào năm ngoái. Diễn đàn đóng vai trò cầu nối trong phát triển công nghệ, tiêu chuẩn hóa quốc tế và hoạch định chính sách. Tổng cộng có 55 công ty và tổ chức thành viên tham gia, gồm cả các tập đoàn lớn như Samsung, LG Electronics, 3 nhà mạng chính tại Hàn Quốc, cùng nhiều doanh nghiệp vừa, nhỏ và các viện nghiên cứu.

Giáo sư Jang cho biết khái niệm cốt lõi của công nghệ 6G là “AI bản địa” (AI native). Điều này có nghĩa là AI không chỉ đơn thuần là công cụ hỗ trợ cho mạng lưới, mà còn được tích hợp sâu rộng vào toàn bộ quá trình thiết kế và vận hành mạng. Ông Jang giải thích: “Trong thời đại 6G, vòng lặp phản hồi thông minh - nơi AI và mạng lưới tương tác và cùng tiến hóa - sẽ là cấu trúc cốt lõi”.

Sau các giai đoạn như “AI cho mạng lưới” (AI for Network) - nơi AI được sử dụng để tối ưu hóa hiệu quả mạng và tiết kiệm năng lượng và “Mạng lưới cho AI” (Network for AI) - nơi mạng cung cấp kết nối hiệu suất cao cho học tập và suy luận của AI, thì mạng lưới AI mang tính đại lý (agentic AI network) là bước tiến tiếp theo.

Trong mô hình này, AI không còn chỉ là trợ lý, mà đóng vai trò như một tác nhân tự đưa ra quyết định và điều khiển trong thời gian thực. Khi đó, các thiết bị theo chiều dọc như robot, xe tự lái, hay giao thông hàng không đô thị (UAM) sẽ hoạt động tự động và tương tác thời gian thực với mạng dưới sự phán đoán của AI. Chủ tịch Jang cũng nhấn mạnh rằng “việc hiện thực hóa trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) cũng là điều khả thi trên nền tảng AI bản địa”.

Lộ trình 6G của Hàn Quốc

Liên minh Viễn thông quốc tế - Phân ban Thông tin vô tuyến (ITU-R) đã công bố "Khung 6G (IMT-2030)" cho truyền thông di động thế hệ tiếp theo. Bên cạnh các yếu tố kỹ thuật 5G hiện tại, khung này còn gồm các kịch bản mới như tích hợp AI - truyền thông, cảm biến thông minh và mạng ngoài Trái đất (NTN).

Dựa trên đó, các yêu cầu kỹ thuật và phương pháp đánh giá dự kiến sẽ được hoàn thiện trong năm nay. Tổ chức tiêu chuẩn hóa viễn thông quốc tế (3GPP) với bản Release 21 (sẽ trở thành tiêu chuẩn thực tế cho 6G) được kỳ vọng hoàn tất vào nửa đầu năm 2028.

Chính phủ Hàn Quốc đang đưa ra lộ trình với mục tiêu trình diễn "tiền 6G" vào năm tới, triển khai hệ thống năm 2028 và thương mại hóa vào năm 2030.

Ông Jang phát biểu: “Tiêu chuẩn hóa không chỉ là cuộc cạnh tranh công nghệ đơn thuần, mà là vấn đề về thời điểm và sự hợp tác. Chúng tôi dự định tổ chức sự kiện Pre-6G Vision Festa tại Hàn Quốc vào cuối năm nay để chính thức khởi động hợp tác toàn cầu và chia sẻ công nghệ”.

Giáo sư Jang đánh giá: “5G đã quá thiên về hướng tiếp cận công nghệ, như việc đặt ra các chỉ số hiệu năng (KPI) quá cao và tập trung vào dải tần cực cao (mmWave), nhưng lại thiếu một "dịch vụ sát thủ" thực sự. Nó không phản ánh được nhu cầu thực tế của ngành công nghiệp và xã hội”.

Ông Jang nhấn mạnh: “6G cần được tiếp cận bằng cách tập trung phát hiện các trường hợp ứng dụng có thể áp dụng trong ngành, hợp tác với các ngành công nghiệp dọc toàn cầu và xây dựng một chu trình công nghệ - tiêu chuẩn - hợp tác quốc tế lành mạnh”.

Toàn bộ hệ sinh thái mạng lưới thế hệ tiếp theo đang chịu tác động từ việc cắt giảm ngân sách R&D trong 2 năm qua. Khi các công ty viễn thông chuyển hướng sang các lĩnh vực kinh doanh mới như AI và điện toán đám mây, các thiết bị 5G độc lập (SA) cũng rơi vào tình trạng chững lại. Việc đầu tư mạng giảm sút đã khiến các nhà sản xuất thiết bị gặp khó khăn.

Giáo sư Jang khẳng định: “Tiến bộ công nghệ rốt cuộc xuất phát từ đầu tư và đầu tư đến từ quyết tâm của chính phủ. Nếu chúng ta không khôi phục hệ sinh thái đúng đắn ngay bây giờ, thì ngay cả việc theo kịp 6G cũng sẽ khó khăn, chứ chưa nói đến việc dẫn đầu”.

Chờ đợi gì từ mạng 6G?

6G là tầm nhìn cho tương lai, vượt xa 5G với sự tích hợp sâu rộng của AI và các công nghệ mới nổi.

Ưu điểm:

Tốc độ chưa từng có: Mục tiêu đạt tới terabit mỗi giây (Tbps) - gấp 100 đến 1.000 lần 5G, cho phép tải xuống toàn bộ phim 4K chỉ trong nháy mắt.

Độ trễ siêu thấp: Ước tính có thể giảm xuống dưới 1 mili giây, thậm chí micro giây, gần như tức thì, mở ra kỷ nguyên của các ứng dụng thời gian thực siêu nhạy cảm (phẫu thuật điều khiển từ xa với phản hồi xúc giác, sinh đôi kỹ thuật số - digital twins).

Tích hợp AI sâu rộng (AI native): AI không chỉ hỗ trợ mạng mà còn là một phần cốt lõi của thiết kế và vận hành mạng, cho phép mạng tự tối ưu hóa, tự sửa lỗi và học hỏi.

Khả năng kết nối siêu lớn: Hỗ trợ hàng tỉ thiết bị cùng lúc, mở rộng internet vạn vật (IoT) lên tầm cao mới (Internet of Everything - IoE), gồm cả các cảm biến nhỏ li ti.

Phạm vi phủ sóng toàn cầu: Có thể gồm cả các mạng phi mặt đất (Non-Terrestrial Networks - NTN) sử dụng vệ tinh và máy bay không người lái để cung cấp kết nối ở những khu vực hẻo lánh, thậm chí trên bầu trời và dưới biển.

Cảm biến thông minh (Intelligent Sensing): Khả năng sử dụng tín hiệu mạng để cảm nhận môi trường xung quanh (nhận diện vật thể, đo nhiệt độ, phát hiện chuyển động), biến mạng lưới thành một hệ thống cảm biến khổng lồ.

Tiết kiệm năng lượng: Được thiết kế để đạt hiệu quả năng lượng cao hơn nữa so với 5G, giúp giảm lượng khí thải carbon của ngành viễn thông.

Hiện thực hóa AGI: Có thể là nền tảng cho việc hiện thực hóa trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) thông qua "mạng lưới AI tác tử" (agentic AI network), nơi AI chủ động ra quyết định và kiểm soát trong thời gian thực.

Hạn chế:

Chi phí đầu tư khổng lồ: Triển khai 6G sẽ đòi hỏi một khoản đầu tư cơ sở hạ tầng lớn hơn nhiều so với 5G, có thể lên tới hàng nghìn tỉ USD toàn cầu.

Thách thức công nghệ: Vẫn còn nhiều rào cản kỹ thuật cần vượt qua, đặc biệt là việc sử dụng các băng tần terahertz (THz) rất cao (từ 90 GHz đến 4 THz) có khả năng bị suy hao tín hiệu nhanh chóng và dễ bị cản trở.

Vấn đề an toàn và sức khỏe: Mặc dù chưa có bằng chứng thuyết phục, việc sử dụng các tần số cao hơn sẽ làm dấy lên những lo ngại mới về ảnh hưởng sức khỏe và an toàn (cần nghiên cứu thêm).

Phức tạp trong quản lý: Sự tích hợp sâu rộng của AI và tính chất tự động hóa cao của mạng 6G đòi hỏi các hệ thống quản lý và bảo mật cực kỳ phức tạp.

Thách thức quy định và tiêu chuẩn hóa: Việc đạt được các tiêu chuẩn toàn cầu và quy định pháp lý cho một công nghệ phức tạp như 6G sẽ là một quá trình dài và khó khăn.

Mức độ sẵn sàng: 6G vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và phát triển. Phiên bản tiêu chuẩn đầu tiên dự kiến hoàn thành vào nửa đầu năm 2028 và thương mại hóa vào năm 2030, nghĩa là còn nhiều năm nữa mới có thể tiếp cận rộng rãi.

Anh Tú