Hạn sử dụng của nước mắm là bao lâu?

Như bất kỳ sản phẩm thực phẩm nào khác, nước mắm cũng có hạn sử dụng nhất định, đặc biệt là các loại nước mắm được sản xuất công nghiệp, có bổ sung các thành phần như chất điều vị, chất bảo quản, màu thực phẩm, hay nước muối loãng. Tuy nhiên, với nước mắm truyền thống nguyên chất (được ủ từ cá và muối), hạn sử dụng có thể kéo dài hơn nhiều nếu được bảo quản đúng cách.

Hạn sử dụng của nước mắm là bao lâu?

Dù là sản phẩm lên men tự nhiên và có nồng độ muối cao, nước mắm vẫn có thể bị biến đổi chất lượng theo thời gian, đặc biệt là khi tiếp xúc với ánh nắng, không khí, hoặc được bảo quản sai cách. Vì vậy, dù không “hư” theo kiểu lên men mốc như các thực phẩm khác, nước mắm vẫn có thể giảm hương vị, biến màu, và mất chất dinh dưỡng theo thời gian.

Theo quy định, hầu hết các loại nước mắm đóng chai hiện nay đều ghi rõ hạn sử dụng trên nhãn mác, thường dao động từ 12 – 24 tháng kể từ ngày sản xuất. Con số này phụ thuộc vào phương pháp sản xuất, độ đạm, cách bảo quản và cả bao bì.

Hạn sử dụng của nước mắm trung bình dao động từ 12 đến 24 tháng, tùy theo độ đạm, cách sản xuất và điều kiện bảo quản. (Ảnh: TasteAtlas)

Đối với nước mắm truyền thống được sản xuất theo phương pháp ủ chượp cá cơm và muối biển trong thời gian dài (thường từ 12 tháng trở lên), quá trình lên men tự nhiên giúp nước mắm có màu cánh gián đặc trưng, mùi thơm nồng và vị đậm đà. Vì chứa lượng muối cao và không có chất phụ gia, nước mắm truyền thống thường có hạn sử dụng từ 12 đến 24 tháng, tùy thuộc vào điều kiện bảo quản.

Điểm đặc biệt là, nước mắm truyền thống nếu được bảo quản tốt (để nơi khô ráo, tránh ánh nắng, đậy kín nắp), vẫn có thể sử dụng sau thời điểm hết hạn ghi trên bao bì mà không gây hại, mặc dù hương vị có thể bị thay đổi.

Còn nước mắm công nghiệp thường được pha chế từ nước mắm cốt kết hợp với nước, chất tạo màu, chất điều vị, chất bảo quản và một số hương liệu. Loại nước mắm này có độ đạm thấp hơn, thời gian sản xuất ngắn và có thể bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi môi trường.

Vì có thêm các thành phần dễ hư hỏng, nước mắm công nghiệp có hạn sử dụng rõ ràng hơn, thường nằm trong khoảng 12 đến 18 tháng kể từ ngày sản xuất. Sau khoảng thời gian này, các chất phụ gia có thể bị biến đổi, làm ảnh hưởng đến chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Nhận biết nước mắm đã hỏng hoặc kém chất lượng

Dù hạn sử dụng chỉ là một con số ước lượng, người tiêu dùng cần lưu ý các dấu hiệu sau để biết nước mắm còn dùng được hay không:

- Thay đổi màu sắc: Nước mắm truyền thống thường có màu cánh gián sậm. Nếu bạn thấy màu chuyển sang đen đậm hoặc có cặn lắng bất thường, có thể nước mắm đã bị oxy hóa.

- Mùi vị khác lạ: Nước mắm bị hỏng thường có mùi chua, mùi hôi khác lạ hoặc mùi hóa học nồng nặc.

- Xuất hiện váng hoặc nấm mốc: Đây là dấu hiệu rõ rệt nhất cho thấy nước mắm đã bị nhiễm khuẩn hoặc không được bảo quản đúng cách.

- Nắp chai bị rỉ sét hoặc phồng: Điều này cho thấy quá trình lên men vẫn tiếp diễn hoặc có sự tích tụ khí bên trong, ảnh hưởng đến độ an toàn.

Khi thấy những biểu hiện này, tốt nhất không nên tiếp tục sử dụng, dù chưa đến hạn ghi trên bao bì.

Cách bảo quản nước mắm để kéo dài hạn sử dụng

Để đảm bảo nước mắm luôn giữ được chất lượng và kéo dài thời gian sử dụng, người tiêu dùng nên:

- Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp và nhiệt độ cao.

- Đậy kín nắp chai sau khi sử dụng để tránh không khí và vi khuẩn xâm nhập.

- Không nên bảo quản nước mắm trong tủ lạnh, đặc biệt là nước mắm truyền thống, vì nhiệt độ thấp có thể làm kết tinh muối và ảnh hưởng đến hương vị.

- Sử dụng chai thủy tinh thay vì chai nhựa nếu có thể, vì thủy tinh không phản ứng với muối và giữ mùi tốt hơn.

Nước mắm để lâu có độc?

Nước mắm nếu được sản xuất đúng quy trình, không chứa chất phụ gia độc hại và được bảo quản đúng cách thì không gây độc dù để lâu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm hoi, nước mắm bị biến chất có thể sản sinh các amin thứ cấp – chất có khả năng gây hại cho gan và sức khỏe nếu tích tụ lâu dài.

Đặc biệt, những loại nước mắm không rõ nguồn gốc, sản xuất thủ công không đảm bảo vệ sinh có thể chứa chất bảo quản, chất tạo màu vượt mức cho phép.

Vì vậy, nên chọn mua nước mắm từ các thương hiệu uy tín, có bao bì rõ ràng, ghi đầy đủ thông tin ngày sản xuất, hạn sử dụng, độ đạm, và thành phần.

NGUYỆT ÁNH