Hàng ngàn con cá chen chúc leo lên vách đá, chuyên gia giải mã sao?

Các nhà nghiên cứu mới công bố video ghi lại màn trình diễn đáng kinh ngạc về hàng nghìn con cá chốt bông (Rhyacoglanis paranensis) leo thác nước ở miền nam Brazil. Ảnh: Journal of Fish Biology (2025). DOI: 10.1111/jfb.70158.

Theo nghiên cứu công bố đầu tháng 8 trên tạp chí Fish Biology, đây là lần đầu tiên loài vật này được quan sát khi đang leo trèo với số lượng lớn như vậy. Ảnh: Journal of Fish Biology (2025). DOI: 10.1111/jfb.70158.

Cảnh sát môi trường đến từ bang Mato Grosso do Sul đã phát hiện đàn cá chốt bông leo vách đá trơn trượt cao từ 1 - 4m phía sau thác nước trên sông Aquidauana vào tháng 11/2024 khi bắt đầu mùa mưa. Một tuần sau đó, các nhà khoa học Brazil tới địa điểm đó để ghi lại hiện tượng thú vị này. Ảnh: Tais Cristina.

Nhóm chuyên gia quan sát thấy hành vi leo trèo của đàn cá chốt bông phụ thuộc vào thời gian trong ngày. Vào những buổi chiều nóng nực, cá chốt bông trú ẩn dưới các tảng đá ở khu vực râm mát. Chúng bắt đầu leo vào chập tối khi Mặt trời đang lặn dần. Ảnh: scotcat.com.

Các nhà khoa học cũng tìm hiểu cách loài cá chốt bông leo trèo. Loài cá này mở rộng các cặp vây, sử dụng chuyển động ở mặt bên và đuôi để đẩy cơ thể về phía trước. Ảnh: scotcat.com.

Giới nghiên cứu tin rằng, hoạt động này được hỗ trợ bởi cơ chế hút giúp chúng bám chặt vào bề mặt phẳng. Ảnh: Manoela M. F. Marinho.

Các chuyên gia chưa thể xác định chính xác nguyên do đàn cá chốt bông leo thác nhưng họ nghi ngờ chúng di cư ngược dòng để sinh sản. Bởi lẽ, đàn cá bao gồm cả con đực và con cái, hầu hết là cá thể trưởng thành. Ảnh: Manoela M. F. Marinho.

Thêm nữa, việc leo trèo của đàn cá chốt bông cũng bắt đầu vào đầu mùa mưa như các loài cá khác trên cùng dòng sông. Ảnh: novataxa.blogspot.com.

Quan sát về hành vi của cá chốt bông rất hữu ích bởi giới nghiên cứu biết rất ít về loài cá da trơn màu đen và cam này. Ảnh: novataxa.blogspot.com.

Các nhà nghiên cứu cho hay cần tìm hiểu sâu hơn để nắm rõ cơ chế leo trèo và mô hình di cư của cá chốt bông. Họ đề xuất tiến hành thêm nghiên cứu thực địa vào một số thời gian cụ thể trong năm, qua đó đánh giá và giảm thiểu những mối đe dọa đối với sự sinh tồn của loài cá chốt bông. Ảnh: novataxa.blogspot.com.

Mời độc giả xem video: Phát hiện thêm nhiều loài mới ở Khu vực sông Mekong. Nguồn: THĐT1.

Tâm Anh (theo Phys)