Hàng nhái không logo từ OEM Trung Quốc phơi bày 'vùng xám' ngành xa xỉ

Các thương hiệu thời trang cao cấp im lặng hoặc lên tiếng khẳng định không liên quan đến nhà máy Trung Quốc. Ảnh minh họa: David Sims/Chanel.

Tháng 4 năm nay, để chống trả chính sách thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump, OEM (viết tắt của “original equipment manufacturer”), nhà sản xuất cho các nhãn hàng phương Tây tại Trung Quốc, tuyên bố bán túi xách, trang phục và mỹ phẩm y hệt sản phẩm của hãng cao cấp với mức giá chỉ bằng 1/10.

Lập luận táo bạo được các nhà máy này đưa ra là các sản phẩm trên giống hệt hàng hiệu, chỉ không có logo hay nhãn mác. Một số video còn đưa ra những tuyên bố sai sự thật rằng các hãng xa xỉ đều sản xuất tại Trung Quốc, sau đó gửi hàng về nhà máy riêng để gắn nhãn.

Vấn đề này nhanh chóng phơi bày vùng xám trong lĩnh vực thời trang cao cấp. Câu hỏi được đặt ra là: “Những sản phẩm trên có phải hàng giả, hàng nhái hay không?” và “Hành vi trên có hợp pháp không?”.

Một dạng hàng giả

Theo The Fashion Law, câu trả lời cho những thắc mắc trên liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ. Sản phẩm không có logo vẫn có thể vi phạm quyền thương hiệu. Luật thương hiệu Mỹ không chỉ bảo vệ tên và logo, mà còn bảo vệ “nhận diện thương mại”, bao gồm hình thức và các dấu hiệu nhận biết hàng hóa khác.

Các nhà máy Trung Quốc công khai quá trình sản xuất hàng hóa xa xỉ đến từ các nước phương Tây, sẵn sàng bán trực tiếp với mức giá rẻ hơn nhiều, thể hiện động thái đáp trả chính sách thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: TikTok.

Hình dáng túi Birkin, Kelly của Hermès hay bao bì của Louis Vuitton và Tiffany & Co. là ví dụ điển hình. Nếu hàng giả gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng, thương hiệu hoàn toàn có thể kiện vi phạm.

Trong trường hợp các nhà máy đăng tải video lên TikTok thực sự hợp tác với các nhãn hàng xa xỉ, họ có thể vi phạm hợp đồng nghiệp trọng. Các thỏa thuận cung ứng thường quy định nghiêm ngặt về bảo mật và cạnh tranh, cấm sản xuất hay bán sản phẩm tương tự ra bên ngoài. Vi phạm các điều khoản này có khả năng dẫn đến kiện tụng và chấm dứt hợp tác.

Người tiêu dùng cũng cần lưu ý đến luật nhập khẩu Mỹ khi mua hàng trực tiếp từ nhà sản xuất Trung Quốc qua TikTok. Các thương vụ mua tận gốc này có thể tránh được thuế và phí bán lẻ, nhưng khách hàng vẫn phải chịu thuế nhập khẩu.

Các nền tảng như TikTok hay Instagram hiện được bảo vệ khỏi trách nhiệm pháp lý liên quan đến nội dung do người dùng tạo ra. Tuy nhiên, họ phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn trong việc kiểm soát hoạt động thương mại bất hợp pháp trên ứng dụng.

Người phát ngôn TikTok xác nhận nền tảng này đang gỡ bỏ các tài khoản và nội dung vi phạm chính sách ngăn chặn “giao dịch hoặc quảng bá hàng hóa và dịch vụ bị cấm, bị kiểm soát”, bao gồm hàng giả.

Thương hiệu phản ứng ra sao?

Về phía các thương hiệu, một số công ty đã lên tiếng bác bỏ. Đại diện Lululemon khẳng định không hợp tác với các nhà sản xuất xuất hiện trong video, đồng thời cảnh báo người tiêu dùng về hàng nhái và thông tin sai lệch. Tương tự, Hermès xác nhận toàn bộ sản phẩm của họ được sản xuất tại Pháp.

Tuy nhiên, vấn đề cốt lõi không chỉ là tính xác thực của video, mà nằm ở câu hỏi lớn hơn: “Giá trị thực sự của hàng xa xỉ là gì?”.

Khách hàng dần nghi ngờ mô hình xa xỉ truyền thống. Trong khi giá thành gia tăng, chất lượng của các mặt hàng này không thay đổi. Ngoài ra, hàng nhái và thị trường đồ đã qua sử dụng ngày càng dễ tiếp cận.

Hermès khẳng định không sản xuất hàng hóa tại Trung Quốc. Ảnh: Hermès.

Tinh thần này cũng được phản ánh trong vụ kiện tập thể nhắm vào Hermès năm ngoái. Người tiêu dùng cáo buộc hãng duy trì mô hình phân phối bất công, buộc khách hàng phải mua sản phẩm khác mới có cơ hội sở hữu túi Birkin.

Trong bối cảnh đó, người tiêu dùng có vẻ sẵn sàng đón nhận thông điệp từ các video lan truyền, bất chấp thực tế rằng điều này có thể gây thiệt hại cho các thương hiệu lâu đời trong ngành.

Một số thương hiệu chọn phản ứng gián tiếp, bằng cách nhấn mạnh yếu tố di sản và thủ công trong thông điệp tiếp thị. Những thương hiệu khác lại chọn cách im lặng, coi đây chỉ là một làn sóng TikTok thoáng qua.

Linh Vũ