Hàng tồn kho đạt kỷ lục 1.800 tỉ đô la trên toàn cầu

Lượng hàng tồn kho của Samsung Electronics tăng 13% trong quí đầu 2022 so với quí trước đó, trong khi lượng hàng tồn của Ford Motor tăng 21% trong cùng kỳ. Ảnh: Getty Images và AFP/JijiPhân tích các thông tin từ QUICK FactSet, hãng Nikkei Asia nhận thấy hàng tồn kho do 2.349 công ty sản xuất toàn cầu có niêm yết trên sàn chứng khoán đã đạt mức kỷ lục 1.870 tỉ đô la hồi cuối tháng 3, tăng 97 tỉ đô la so với ba tháng trước đó. Đây là mức cao nhất trong thập niên qua hoặc kể từ khi có dữ liệu so sánh.Sự tích tụ hàng tồn kho như thế này có thể bắt nguồn từ các yếu tố: khó vận chuyển sản phẩm bởi chuỗi cung ứng bị gián đoạn và một số doanh nghiệp phòng xa, lo trữ hàng để đề phòng họ gặp phải tình trạng thiếu hụt. Một số doanh nghiệp cũng tích trữ hàng với dự đoán rằng nhu cầu tiêu dùng sẽ tăng lên khi các nền kinh tế mở cửa trở lại sau khi số ca nhiễm Covid giảm hẳn.Vấn đề hiện nay là lượng hàng tồn kho song hành với sức mua hay tiêu thụ chậm lại, có thể buộc các nhà sản xuất phải dừng hoạt động và làm trầm trọng thêm tình trạng suy thoái kinh tế có thể xảy ra.Nhu cầu tiêu dùng chậm lại đặc biệt đáng chú ý ở các mặt hàng điện tử, chẳng hạn như smartphone và laptop do người tiêu dùng cảm thấy không cần thiết phải mua khi họ không phải ở nhà làm việc trực tuyến như thời dịch. Và người tiêu dùng cũng cảm thấy sức mua của họ bị teo tóp khi vật giá tăng phi mã.Mức tăng 97 tỉ đô la lớn hơn mức tăng 83 tỉ đô la được ghi nhận trong quí 1-2018 với lượng hàng tồn kho trên toàn thế giới tăng khi căng thẳng thương mại Mỹ – Trung bùng nổ.Tính theo tỷ lệ phần trăm, tỷ lệ tăng trong quí 1-2022 là 5,3%, lớn nhất sau mức tăng 6,1% của quí cùng kỳ 2018. Điều này dẫn đến vòng quay hàng tồn kho dài hơn, với tỷ lệ giảm 3% trong quí đầu tiên của 2022 so với quí cuối năm 2021.Các doanh nghiệp phải mất 81,1 ngày để bán hết hàng, tăng 3,6 ngày so với quí 4-2021. Đây là khung thời gian dài nhất trong 10 năm qua, không bao gồm năm 2020 khi doanh số bán hàng giảm mạnh do Covid. Hàng tồn kho tăng ở tất cả 12 lĩnh vực sản xuất. Ba lĩnh vực chiếm 61% tổng số – điện tử, xe hơi và máy móc.Điện tử ghi nhận mức tăng đột biến nhất, đạt 457 tỉ đô la, tăng thêm 26,7 tỉ đô la so với trước, tức 6%. Phân tích ớ cấp độ công ty riêng lẻ cho thấy rằng nguyên vật liệu thô có mức tăng lớn nhất, tiếp theo là các nguyên vật liệu đang chờ đưa vào sản xuất.Trong số tất cả các công ty được đề cập trong phân tích, Samsung Electronics ghi nhận mức tăng hàng tồn kho lớn nhất tính theo đô la, là 4,4 tỉ đô la, hay tăng 13% so với quí trước lên 39,2 tỉ đô la. Trong số đó, 2,5 tỉ đô la là của nguyên liệu thô.Samsung đã báo cáo doanh số bán hàng không đổi trong quí 1-2022 so với quí cuối năm trước. Hồi tháng 4, Samsung gặp gián đoạn trong quá trình thu mua nguyên liệu thô để sản xuất bộ nhớ. Tập đoàn tuyên bố rằng họ dự định tích trữ nguyên vật liệu để tránh những vấn đề như vậy tiếp tục xảy ra.Với hãng sản xuất máy tính cá nhân Asus của Đài Loan, doanh số bán hàng giảm 9% trong khi hàng tồn kho tăng 18%, do nguyên liệu và thành phẩm đều tăng khoảng 500 triệu đô la. Asus đã tăng dự trữ vật liệu điện tử, nhưng doanh số bán hàng ở châu Âu cũng chậm lại do chiến tranh ở Ukraine. Giám đốc tài chính Nick Wu nói rằng công ty dự định giữ mức tồn kho hiện tại.Trong ngành công nghiệp xe hơi, mức tồn kho tăng 14,8 tỉ đô la để đạt 273 tỉ, tức tăng 6% do Ford Motor giảm doanh thu 8% và lượng hàng tồn kho tăng 21% lên 14,6 tỉ đô la – cao nhất trong 25 năm qua.Có tới 53.000 xe đang lắp ráp dang dở do thiếu các bộ phận, linh kiện. Giám đốc tài chính John Lawler của Ford đã nói rằng việc tích tụ hàng tồn kho đang đè nặng lên dòng tiền của công ty.Tại Mercedes-Benz, cổ phiếu tăng 9%. Hãng xe Đức cũng gặp tình trạng xe lắp ráp dang dở, một phần do thiếu linh kiện và một phần là cuộc chiến Nga – Ukraine ảnh hưởng đến chuỗi vận tải. Giám đốc tài chính Harald Wilhelm cho biết rất khó đưa ra dự báo do yếu tố địa chính trị không chắc chắn hay lường trước.Nhưng xét về góc độ tích cực, hàng tồn kho cao trên toàn thế giới được cho là sẽ không sớm dẫn đến khủng hoảng tiền mặt nghiêm trọng. Lượng tiền mặt mà 2.349 công ty nắm giữ ở mức 2.200 tỉ đô la hồi cuối tháng 3, gấp 2,3 lần doanh thu hàng tháng của họ. Bất kỳ con số nào vượt ngưỡng hai lần đều được xem là hợp lý.Samsung tự hào rằng họ đang nắm giữ 100 tỉ đô la tiền mặt, hoặc tương đương với doanh số bán hàng trong 5 tháng. Toyota Motor có 6.000 tỉ yen (44,19 tỉ đô la) tiền mặt, trị giá 2,3 doanh số bán hàng trong tháng.Tuy nhiên, các công ty vẫn đúng khi tỏ ra thận trọng. Cả Mỹ và khu vực đồng euro đều chứng kiến chỉ số quản lý mua hàng (PMI) giảm xuống khoảng 50, mức hòa vốn, trong tháng 6 này. Trong khi đó, chỉ số PMI ở Trung Quốc duy trì ở mức dưới 50 trong ba tháng liên tiếp 3, 4 và 5 vừa rồi. Nếu chỉ số này dưới 50, suy giảm kinh tế như bóng ma đang chờ chực trước cửa.

Ricky Hồ