Hàng Việt bị khởi kiện 247 vụ việc phòng vệ thương mại từ 24 thị trường

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên nêu con số này khi trả lời chất vấn của đại biểu Đoàn Thị Lê An (Cao Bằng) về thực tế hàng Việt bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại ngày càng nhiều, giải pháp để giảm tình trạng này, Việt Nam làm gì để bảo vệ hàng sản xuất trong nước.

Nêu thực trạng hàng Việt bị khởi kiện phòng vệ thương mại, ông Diên cho biết: "Đến nay, hàng Việt bị khởi kiện 247 vụ từ 24 thị trường. Nguyên nhân của gia tăng số vụ việc phòng vệ thương mại có nhiều, xuất khẩu tăng, quy mô tăng trưởng hàng năm từ 5-6%, xuất siêu năm cao nhất 28 tỷ USD".

Ngoài ra, Việt Nam đã tham gia chuỗi cung ứng khu vực, nên thường xuyên bị điều tra chung với các nước, chưa kể, một số nước có xu hướng lạm dụng phòng vệ thương mại để bảo vệ sản xuất trong nước.

Báo cáo thường niên Phòng vệ thương mại năm 2023 của Cục Phòng vệ Thương mại nêu, riêng năm 2023 đã phát sinh 15 vụ việc mới do nước ngoài khởi xướng với hàng hóa xuất khẩu nước ta, bên cạnh nhiều vụ việc đang trong quá trình điều tra, hoặc thuộc diện rà soát hàng năm, rà soát cuối kỳ.

Trong số các quốc gia khởi xướng điều tra với hàng hóa Việt Nam năm qua, Mỹ là quốc gia tiến hành khởi xướng điều tra nhiều nhất với 7 vụ việc, trong đó có 4 vụ điều tra chống bán phá giá (CBPG), 1 vụ việc điều tra chống trợ cấp (CTC) và 2 vụ việc điều tra phạm vi sản phẩm/chống lẩn tránh thuế PVTM (CLT).

Đối mặt với nhiều khó khăn về sản phẩm bị điều tra ngày càng đa dạng, phạm vi điều tra mở rộng, nhưng qua kháng kiện, nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam đã thoát khỏi các vụ việc phòng vệ thương mại, nhưng theo Bộ trưởng Diên, công tác kháng kiện của nhiều vụ việc đạt được kết quả tích cực, như vụ việc về thép, mật ong.

Điển hình là như Hoa Kỳ kết luận thép dây không gỉ Việt Nam không lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại đang áp dụng với Hàn Quốc, một số sản phẩm ống thép không lẩn tránh thuế phòng vệ đang áp dụng với Đài Loan - Trung Quốc, doanh nghiệp pin mặt trời lớn của Việt Nam không lẩn tránh thuế và miễn thuế tạm thời với mặt hàng này.

Cùng đó, Philipiness giảm thuế chống bán phá giá đối với xi măng so với lệnh áp thuế trước đó; Australia chấm dứt điều tra chống
bán phá giá amoni nitrat; Mexico đánh giá ngành thép mạ Việt Nam hoạt động theo cơ chế thị trường và giảm thuế chống bán phá giá với thép mạ trong kết luận cuối cùng so với kết luận sơ bộ trước đó...

Trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập sâu rộng, tham gia nhiều FTA với hơn 60 quốc gia/vùng lãnh thổ, kim ngạch xuất khẩu tiếp tục gia tăng, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, giải pháp để giảm bớt các vụ việc phòng vệ thương mại với hàng xuất khẩu là xác minh việc cấp C/O, cân nhắc khi ban hành các chính sách khiến có thể bị cáo buộc trợ cấp, khiến một số quốc gia nghi ngờ.

Cùng đó, quản lý giám sát hoạt động của doanh nghiệp nhằm ngăn ngừa lẩn tránh phòng vệ thương mại.

"Cần tránh tình trạng vừa rồi doanh nghiệp mạnh ai nấy chạy, doanh nghiệp gạo xuất khẩu theo giá thấp, không để ý đến các doanh nghiệp trong ngành", Bộ trưởng lưu ý.

Đồng thời, các ngành xuất khẩu cần tăng cường sử dụng nguyên liệu trong nước, đa dạng hóa thị trường, tuân thủ xuất xứ, trước khi thực hiện hợp đồng cần trao đổi kỹ với đối tác nhập khẩu, tránh rủi ro về phòng vệ.

Ngành Công thương tiếp tục tăng cường công tác cảnh báo sớm các mặt hàng có nguy cơ bị điều tra; cung cấp thông tin cho doanh nghiệp về quy trình điều tra, kịch bản ứng phó; phối hợp với các hiệp hội và doanh nghiệp liên quan trong việc trao đổi với các cơ quan điều tra nước ngoài nhằm bảo vệ, hỗ trợ ngành xuất khẩu Việt Nam được đối xử công bằng theo đúng các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới, bảo đảm quyền lợi chính đáng của các doanh nghiệp xuất khẩu trong nước.

Thế Hải