Hào quang tắt dần với ngành livestream ở Việt Nam?

Dạo gần đây, hàng loạt vụ lùm xùm liên quan đến livestream bán hàng giả, hàng kém chất lượng đã khiến cộng đồng mạng "dậy sóng". Hệ quả là nhiều nhà sáng tạo nội dung bị cơ quan chức năng "để mắt", thậm chí một số tài khoản phải tự động gỡ bỏ sản phẩm khỏi giỏ hàng. Vậy, giữa bối cảnh này, liệu nghề livestream có còn giữ được sức hút và tiềm năng như xưa?

Ông Lê Văn Hải - chủ kênh TikTok "Gia Đình Hải Sen" bị công an tỉnh Ninh Bình bắt giữ do hành vi buôn bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc. (Ảnh: Đời Sống & Pháp Luật)

Từ đỉnh cao đến bão tố: Sóng gió ập đến những “phiên livestream bạc tỷ”

Nghề livestream đã tạo nên những cơn sốt chốt đơn chóng mặt trên các nền tảng mạng xã hội. Chỉ cần mở TikTok, chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp hàng chục phiên live sôi động từ các nhà sáng tạo nội dung đình đám, thu hút hàng trăm nghìn lượt xem và mang về doanh thu khủng chỉ trong một buổi. Tuy nhiên, bức tranh rực rỡ ấy giờ đây đang dần phai. Những phiên live "chục tỷ", "triệu đô" ngày càng vắng bóng, nhường chỗ cho những tranh cãi về chất lượng sản phẩm và sự siết chặt quản lý từ cơ quan chức năng. Thời kỳ "chốt đơn" dễ dàng đã qua, và ngành livestream Việt Nam đang đứng trước một phép thử chưa từng có.

Sự bùng nổ của livestream kéo theo hệ lụy về chất lượng và nguồn gốc hàng hóa. Hàng loạt mặt hàng như miến dong, yến chưng, dầu gội... từng là tâm điểm trên các phiên live, nay lại bị điểm tên vì vi phạm chất lượng hay giá rẻ bất ngờ. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho người tiêu dùng mà còn làm mất niềm tin vào ngành công nghiệp này.

Những vụ việc gần đây là hồi chuông cảnh báo rõ ràng. Điển hình, ông Lê Văn Hải, chủ kênh TikTok "Gia Đình Hải Sen", đã bị Công an tỉnh Ninh Bình bắt giữ vì sản xuất và kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng như siro Hải Bé, xịt khử mùi... Kênh TikTok của ông Hải cũng đã bị khóa. Hay trường hợp của Đoàn Di Băng, khi toàn bộ sản phẩm mỹ phẩm và thực phẩm chức năng như dung dịch vệ sinh, dầu gội... phải gỡ bỏ khỏi giỏ hàng trên trang TikTok có 1.7 triệu người theo dõi. Nguyên nhân là do ba lô hàng của công ty TNHH Thương mại dịch vụ VB Group (do chồng Đoàn Di Băng, ông Nguyễn Quốc Vũ, làm đại diện pháp luật) và CTCP Nhà máy Y tế EBC Đồng Nai sản xuất, bị phát hiện vi phạm chất lượng.

Không dừng lại ở đó, nhiều tên tuổi từng "làm mưa làm gió" trên nền tảng livestream cũng đối mặt với sóng gió. Sùng Bầu, người nổi tiếng với mặt hàng miến dong thu về hàng tỷ đồng, bị tố ép giá, nhập rẻ bán đắt và phải gỡ bài, gỡ giỏ hàng. Võ Hà Linh cũng đối mặt với làn sóng phản đối dữ dội về hành vi bán phá giá, livestream bán sản phẩm với giá rẻ bất thuờng, thấp hơn giá niêm yết từ nhà sản xuất. Những trường hợp như Lê Anh Nuôi, Phạm Thoại hay Long Chun cũng phải gỡ bỏ các liên kết sản phẩm sau khi bán yến chưng 70ml với giá chỉ 20.000 đồng, gây ra tranh cãi lớn trong dư luận.

3 kênh Tiktok của Đoàn Di Băng - Sùng Bầu - Gia Đình Hải Sen đã phải gỡ bỏ giỏ hàng xuống hoặc thậm chí là xóa toàn video trên TikTok. (Ảnh: chụp màn hình)

Những vụ việc này không còn là trường hợp riêng lẻ mà còn phản ánh một vấn đề lớn hơn: sự thiếu kiểm soát và chạy theo lợi nhuận bất chấp của một bộ phận người kinh doanh trên livestream. Điều này tạo nên một môi trường cạnh tranh không lành mạnh, nơi chất lượng bị bỏ qua vì lợi nhuận ngắn hạn. Đối với người tiêu dùng, họ ngày càng trở nên hoài nghi và cảnh giác hơn trước những lời quảng cáo khó tin và sản phẩm kém chất lượng. Sự mất niềm tin này là một thách thức lớn, bởi niềm tin chính là yếu tố sống còn của mọi hình thức kinh doanh, đặc biệt là kinh doanh online.

Tương lai nào cho ngành livestream?

Những "cơn bão" liên tiếp ập đến ngành livestream Việt Nam có thể được xem là một giai đoạn thanh lọc cần thiết, thay vì là dấu chấm hết cho một kỷ nguyên. Đây là cơ hội vàng để loại bỏ những sản phẩm giả mạo, kém chất lượng đang len lỏi trên thị trường, đồng thời định hình lại một không gian mua sắm trực tuyến minh bạch và đáng tin cậy hơn cho người tiêu dùng.

Trong bối cảnh hiện tại, những người bán hàng online và các TikToker đang đứng trước yêu cầu phải thay đổi tư duy và cách làm việc. Việc quảng cáo và kinh doanh sản phẩm không còn đơn thuần là việc "chốt đơn" thật nhanh, thật nhiều, mà phải đi kèm với trách nhiệm kiểm định chất lượng rõ ràng. Điều này có nghĩa là nguồn gốc sản phẩm phải minh bạch, từ nguồn gốc, xuất xứ đến giấy tờ kiểm định và phải thực sự chất lượng. Ngoài ra, cần phải đầu tư vào giá trị thực thay vì chạy đua cạnh tranh giá cả trên thị trường.

Những TikToker, người bán hàng online cần phải nhìn nhận lại vấn đề và kiểm duyệt sản phẩm trước khi bán ra cho người tiêu dùng. (Ảnh: FBNV)

Đối với người tiêu dùng, giai đoạn này sẽ mang lại nhiều lợi ích. Họ sẽ được bảo vệ tốt hơn khỏi những chiêu trò lừa đảo và có thể an tâm mua sắm trên các nền tảng online. Niềm tin dần được khôi phục sẽ là nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài của thương mại điện tử qua livestream.

Nhìn rộng hơn, sự siết chặt quản lý này cũng thúc đẩy sự chuyên nghiệp hóa của toàn ngành. Các nền tảng như TikTok cũng sẽ phải nâng cấp hệ thống kiểm duyệt, hợp tác chặt chẽ hơn với cơ quan chức năng để đảm bảo tuân thủ pháp luật. Điều này tạo ra một sân chơi công bằng hơn, nơi những người kinh doanh chân chính có cơ hội phát triển.

Đây chính là bước ngoặt quan trọng để ngành livestream Việt Nam "lột xác". Từ một "mỏ vàng" tiềm ẩn nhiều rủi ro, nó đang dần chuyển mình thành một kênh thương mại điện tử minh bạch, chất lượng và bền vững hơn. Liệu những "phiên livestream bạc tỷ" có trở lại với một hình thức livestream hoàn toàn mới, chuyên nghiệp và đáng tin cậy hơn trong tương lai gần?

Minh Đức - CTV