'Hạt ma' - loại hạt chứa siêu năng lượng định hình lại hiểu biết về vũ trụ

Một nhóm các nhà khoa học quốc tế vừa làm nên lịch sử khi phát hiện ra neutrino năng lượng cực cao, hay còn được gọi là "hạt ma vũ trụ", với mức năng lượng vượt xa mọi kỷ lục trước đó. Phát hiện đột phá này được công bố trên tạp chí Nature, hứa hẹn sẽ cách mạng hóa hiểu biết của chúng ta về vũ trụ và mở ra kỷ nguyên mới cho ngành vật lý thiên văn.

Neutrino, vốn được mệnh danh là "hạt ma" bởi khả năng xuyên thấu mọi vật chất mà không tương tác, được sinh ra từ những sự kiện vũ trụ khắc nghiệt nhất, như vụ nổ siêu tân tinh hay các vụ va chạm giữa lỗ đen. Chúng di chuyển gần như với tốc độ ánh sáng và mang trong mình những thông tin quý giá về nguồn gốc và cấu trúc của vũ trụ.

Loạt hạt Neutrino được xem là loại hạt có thể mở ra một hướng đi mới trong việc khám phá vũ trụ. (Ảnh: NDTV)

Sử dụng dữ liệu thu thập từ kính viễn vọng Neutrino Kilometre Cubic (KM3NeT), đặt sâu dưới đáy biển Địa Trung Hải, một tập thể hơn 300 nhà nghiên cứu đến từ hơn 20 quốc gia đã phát hiện ra neutrino "siêu năng lượng" này. Điều đáng kinh ngạc là hạt neutrino mới được phát hiện mang năng lượng gấp 30 lần so với bất kỳ neutrino nào từng được ghi nhận trước đây.

Tiến sĩ Satyendra Thoudam, trợ lý giáo sư vật lý tại Đại học Khalifa, thành viên dự án KM3NeT, chia sẻ với tờ The National: "Đây là lần đầu tiên chúng tôi đo đạc được neutrino có năng lượng cao đến vậy. Mức năng lượng này lớn gấp 100 triệu tỷ lần năng lượng của ánh sáng thường thấy".

Neutrino vốn nổi tiếng là khó nắm bắt, bởi chúng hầu như không tương tác với vật chất. Để hình dung, nếu bạn là một "thiết bị dò neutrino" có kích thước tương đương con người, thì cũng phải mất cả thế kỷ mới có một hạt neutrino hạ cố tương tác với cơ thể bạn. Tuy nhiên, chính đặc tính vô hình này lại biến neutrino thành sứ giả lý tưởng từ vũ trụ xa xôi, mang theo những thông tin không bị nhiễu loạn bởi vật chất trên đường đi.

Các nhà khoa học tin rằng, việc nghiên cứu neutrino năng lượng cực cao sẽ mở ra một hướng đi mới trong việc khám phá vũ trụ bao la và những sự kiện vũ trụ bí ẩn. Tiến sĩ Thoudam nhấn mạnh: "Phát hiện này thực sự đã mở ra một cánh cửa sổ mới để chúng ta nhìn vào vũ trụ. Đồng thời, nó cũng mở ra cơ hội nghiên cứu năng lượng của các tia vũ trụ năng lượng cực cao và cách chúng lan truyền trong vũ trụ - một trong những bài toán cơ bản nhất của vật lý thiên văn".

Việc phát hiện ra neutrino "siêu năng lượng" không chỉ là một bước tiến lớn trong lĩnh vực vật lý hạt cơ bản, mà còn là một cột mốc quan trọng trong hành trình khám phá vũ trụ của nhân loại. Kính viễn vọng KM3NeT và những dự án tương tự đang mở ra một kỷ nguyên mới cho vật lý thiên văn neutrino, hứa hẹn mang đến những khám phá chấn động hơn nữa về nguồn gốc, cấu trúc và vận hành của vũ trụ bao la.

Bích Hậu (Theo NDTV)