Hậu quả khi lo cho con không đúng cách

Trẻ mắc hội chứng Cushing do lạm dụng thuốc có chứa corticoid được chăm sóc và điều trị tại Bệnh viện Nội tiết trung ương. Ảnh: BVCC.

Thông tin từ Bệnh viện (BV) Nội tiết trung ương cho biết, trong thời gian vừa qua, khoa Nội tiết của BV đã tiếp nhận nhiều trường hợp bệnh nhi từ 4 - 7 tuổi tới khám và nhập viện trong tình trạng biểu hiện nặng mặt, rậm lông vùng gáy, vùng lưng nghi mắc hội chứng Cushing do lạm dụng thuốc có chứa corticoid.

Sau khi khai thác tiền sử, bác sĩ (BS) phát hiện các bệnh nhi này đều được bố mẹ mua và cho sử dụng một loại chế phẩm giúp tăng cân không rõ nguồn gốc qua tư vấn, giới thiệu là vitamin giúp tăng cân từ người quen. Sau 2 - 3 tháng sử dụng, trẻ có tăng cân, kèm theo đó là dấu hiệu nặng, giữ nước tại vùng mặt, lông mọc rậm tại khu vực vùng lưng, gáy.

Thấy con có những dấu hiệu không bình thường trên cơ thể, gia đình đã đưa các bé đi khám và làm các xét nghiệm. Kết quả phát hiện tình trạng suy giảm chức năng tuyến thượng thận. Ngay sau khi tiếp nhận điều trị, khoa Nội tiết đã yêu cầu bố mẹ dừng sử dụng loại chế phẩm được cho là vitamin nói trên, đồng thời tiến hành kiểm tra lại chức năng tuyến thượng thận cho trẻ.

Theo thông tin người nhà các bệnh nhi cung cấp, loại vitamin mà trẻ đang sử dụng được mua từ người quen giới thiệu với lời quảng cáo là thuốc tăng sức đề kháng có chứa thành phần vitamin giúp bé ăn ngon, tăng cân. Một liệu trình phải uống 3 hộp trong thời gian 3 tháng liên tiếp.

Chị N.H.V., mẹ của một bệnh nhi chia sẻ: “Thấy con gầy, không tăng cân lại lười ăn nên tôi mua vitamin cho bé dùng, sau 1 tháng sử dụng bé nhà tôi có tăng cân nhưng trên mặt bé lại mọc nhiều lông, bụ bẫm, trên da xuất hiện các mao mạch máu nổi nhiều. Lúc đó chúng tôi mới thấy bất an nên đã đưa con đi xét nghiệm và biết được bé bị suy tuyến thượng thận. May mắn là bé nhà tôi mới sử dụng được 1 tháng thì xuất hiện những biểu hiện đó nên tôi đã kịp thời cho bé dừng uống vitamin và đi khám”.

BS Đỗ Gia Nam - Phó Trưởng khoa Nội tiết (BV Nội tiết trung ương) cho biết, khoa thường xuyên tiếp nhận điều trị những trẻ có dấu hiệu lạm dụng thuốc không rõ nguồn gốc. Sau khi được khám và làm các chỉ định cận lâm sàng cần thiết. Kết quả cho thấy các bé đều mắc suy giảm chức năng tuyến thượng thận nghi do thuốc Gluoccorticoid. Đây là một bệnh lý nội tiết rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận do sử dụng các thuốc, chế phẩm có corticoid ngoại, gây suy giảm trục hạ đồi - tuyến yên - tuyến thận, ức chế tuyến thượng thận sản xuất glucocorticoid nội sinh. Nguyên nhân được xác định là do lạm dụng corticoid. Đặc biệt trong thời gian ngắn vừa qua, tại khoa liên tiếp điều trị cho gần chục bé bị suy thượng thận. Điển hình trường hợp 2 anh em trong cùng gia đình (5 tuổi và 7 tuổi) đều sử dụng chế phẩm được giới thiệu là vitamin không rõ nguồn gốc, không được tư vấn từ BS chuyên khoa gây nên tình trạng các bé bị suy giảm chức năng tuyến thượng thận mà không hay biết, tới khi có biểu hiện rõ ràng trên lâm sàng như lông mọc rậm rạp, mặt nặng mới được đưa tới khám và điều trị.

BS Nam cho biết thêm, mỗi cháu có những biểu hiện khác nhau. Có cháu biểu hiện giữ nước, nặng mặt, rậm lông, cũng có cháu biểu hiện không thực sự rõ ràng nhưng đều chung một điểm đó là chức năng tuyến thượng thận đều suy giảm do sử dụng những loại thuốc tương tự nhau. Hiện tại, khoa đang theo dõi và điều trị để các bé dần hồi phục. Nhiều trường hợp sau 5 -10 ngày đã hồi phục và được xuất viện về nhà sinh hoạt bình thường, tuy nhiên cũng có những trường hợp chưa hồi phục chức năng tuyến thượng thận, chúng tôi phải có biện pháp điều trị đặc hiệu và theo dõi lâu dài hơn giúp hồi phục chức năng tuyến thượng thận.

Thực tế, hiện nay, một số người có thói quen sử dụng thuốc không theo đơn BS mà chỉ do giới thiệu, quảng cáo từ những người không có chuyên môn đặc biệt là thuốc không rõ nguồn gốc. Việc đó gây nên tình trạng khó kiểm soát được thành phần, hàm lượng, liều lượng dẫn tới ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Các thuốc có thành phần corticoid sử dụng không đúng chỉ định rất nguy hiểm. Chúng có thể gây ra tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ em.

Đối với trường hợp sử dụng thuốc có chứa coricod lâu dài sẽ ảnh hưởng tới phát triển về thể chất, vận động, tinh thần, chiều cao, sức đề kháng của trẻ nhỏ. Trẻ bị mắc các bệnh lý liên quan tới đường hô hấp, tai mũi họng... sử dụng lâu dài không theo chỉ định của các BS chuyên khoa sẽ gây nên hậu quả vô cùng nghiêm trọng như: suy tuyến thượng thận vĩnh viễn, teo cơ, nặng hơn là ảnh hưởng tới quá trình phát triển sau này của các cháu như loãng xương, loét dạ dày, ức chế miễn dịch, làm giảm sức đề kháng, dễ nhiễm khuẩn thứ phát… và quá trình dậy thì cũng sẽ bị ảnh hưởng. Vì vậy, cha mẹ nên đưa các con đến BV khám và điều trị theo đơn của BS. Tuyệt đối không lạm dụng thuốc, nhất là những thuốc không rõ nguồn gốc.

“

Theo BS Đỗ Gia Nam, phụ huynh khi thấy trẻ nhẹ cân, thấp, chậm phát triển cần đi khám đúng chuyên khoa để được BS tư vấn. Tuyệt đối không được tự ý nghe thông tin truyền tai nhau, tự ý mua và sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc để tránh việc gây nguy hiểm cho sức khỏe con em mình.

Đức Trân