Được phát triển dưới triều đại vua Hammurabi (1792 - 1750 TCN) của vương quốc Babylon cổ đại, Bộ luật Hammurabi là bộ luật thành văn cổ nhất trên thế giới được ghi nhận, là một trong những thành tựu có giá trị bậc nhất của lịch sử văn minh cổ đại.
Bộ luật này bao gồm các quyết định pháp lý của vua Hammurabi, đã được thu thập vào cuối triều đại của ông. Do các biến động của lịch sử, cho đến này chỉ còn một phần của bộ luật được lưu giữ.
Nguồn chính (và duy nhất) của Bộ luật Hammurabi là tấm bia đá bazan cao khoảng 2,44 mét, được nhà Đông phương học người Pháp Jean-Vincent Scheil phát hiện tại di tích Susa vào năm 1901. Tấm bia hiện được bảo quản tại Bảo tàng Louvre của Pháp.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, vào thời hưng thịnh của Babylon, nhiều bia đá kiểu như vậy có thể đã được đặt trong các đền thờ trên khắp vương quốc này.
282 điều luật đã được ghi nhận trong Bộ luật Hammurabi, bao gồm các điều khoản kinh tế (giá cả, thuế quan và thương mại), luật gia đình (hôn nhân và ly hôn), cũng như luật hình sự (tấn công, trộm cắp) và luật dân sự (nô lệ, nợ)...
Nét đặc sắc của bộ luật này là những quy định về việc ngay cả vua cũng không thể thay đổi các luật lệ nền tảng liên quan tới việc điều hành đất nước, dạng nguyên thủy của cái mà ngày nay được gọi là Hiến pháp.
Một trích dẫn từ bộ luật: “Nếu kẻ nào thi hành triệt để bộ luật này thì sẽ được các thần phù hộ, trái lại nếu người nào không nghiêm chỉnh thi hành hoặc sửa đổi bộ luật thì sẽ bị thần linh trừng phạt".
Bộ luật Hammurabi không chỉ có giá trị về nghiên cứu pháp lý mà còn là nguồn cứ liệu lịch sử phong phú, quý giá để nghiện cứu nền văn hóa Babylon và văn minh Lưỡng Hà cổ đại.
Mời quý độc giả xem video: Giải mã thông điệp ý nghĩa trống đồng Đông Sơn. Nguồn: Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội.
T.B (tổng hợp)