Hé lộ 'lựa chọn tốt thứ hai' về đảm bảo an ninh cho Ukraine

Các nhà lãnh đạo châu Âu đang thảo luận về một đề xuất đảm bảo an ninh, trong đó các đồng minh của Kiev sẽ phải quyết định trong vòng 24 giờ liệu có cung cấp hỗ trợ quân sự cho Ukraine nếu quốc gia này bị tấn công một lần nữa hay không.

Đề xuất này, được Bloomberg mô tả là một giải pháp "NATO-light" (tạm dịch: NATO thu gọn), tương đương với một điều khoản phòng thủ tập thể của NATO, nhưng không đi kèm với tư cách thành viên thực sự trong liên minh, đang được Thủ tướng Italy Giorgia Meloni thúc đẩy.

Ý tưởng này được bà Meloni lần đầu đề cập vào tháng 3, khi người đứng đầu chính phủ Italy nhấn mạnh rằng Ukraine cần một giải pháp an ninh bền vững mà không nhất thiết phải là thành viên NATO.

Cuộc xung đột kéo dài hơn ba năm rưỡi giữa Nga và Ukraine đang chứng kiến những nỗ lực tích cực nhằm hướng đến một thỏa thuận hòa bình và đảm bảo an ninh thời hậu chiến. Ảnh: Anadolu

Đề xuất của bà Meloni được đưa ra trong bối cảnh các nhà lãnh đạo châu Âu đang đẩy nhanh các cuộc đàm phán về đảm bảo an ninh cho Ukraine, đặc biệt sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ sự ủng hộ tại Hội nghị Thượng đỉnh Alaska với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Theo Bloomberg, kế hoạch này yêu cầu các quốc gia đã ký thỏa thuận an ninh với Ukraine phải nhanh chóng thảo luận và đưa ra phản ứng trong trường hợp thỏa thuận hòa bình bị vi phạm. Các lựa chọn phản ứng bao gồm hỗ trợ quốc phòng, viện trợ kinh tế cho Ukraine và áp đặt các biện pháp trừng phạt chống lại Nga.

Mặc dù lựa chọn "NATO-light" sẽ không đáp ứng được cam kết phòng thủ tập thể của liên minh quân sự này theo Điều 5 của Hiến chương NATO, nhưng các nguồn tin của Bloomberg đánh giá nó là "lựa chọn tốt thứ hai" vì nó cung cấp một cơ chế bảo vệ nhanh chóng mà không cần đến sự đồng thuận phức tạp về việc kết nạp Ukraine vào NATO – một vấn đề gây tranh cãi và bị Nga phản đối mạnh mẽ.

Hiện vẫn chưa rõ liệu kế hoạch này có bao gồm việc các nước châu Âu riêng lẻ gửi quân đến Ukraine hay không. Đồng thời, như các nguồn tin của Bloomberg đã lưu ý, các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra và nội dung của các đề xuất có thể thay đổi.

Bloomberg trước đó đưa tin rằng, khoảng 10 quốc gia châu Âu, bao gồm Anh và Pháp, sẵn sàng cử lực lượng gìn giữ hòa bình tới Ukraine để ngăn chặn xung đột tái bùng phát. Tuy nhiên, kế hoạch không yêu cầu triển khai quân đội NATO trực tiếp tại Ukraine, điều mà bà Meloni đã nhấn mạnh là cần tránh để không dẫn đến "leo thang nguy hiểm".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, sau cuộc họp tại Nhà Trắng hôm 18/8, tuyên bố rằng các chi tiết về đảm bảo an ninh dự kiến sẽ được thống nhất trong vòng 10 ngày tới.

Trong khi đó, Điện Kremlin hôm 20/8 đã bác bỏ các đề xuất an ninh không có sự tham gia của Nga. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố rằng việc thảo luận về an ninh cho Ukraine mà không có Nga là "vô nghĩa".

Minh Đức (Theo Bloomberg, Kyiv Independent, RBC Ukraine)