Hiếm có Trưởng ban Trọng tài nào như ông Dương Văn Hiền!
Có lẽ hiếm giải bóng đá chuyên nghiệp nào, người quản lý trọng tài lại thản nhiên thừa nhận cấp dưới của mình yếu kém, chưa được đào tạo tới nơi tới chốn như Trưởng ban Trọng tài VFF Dương Văn Hiền.
"Tôi thừa nhận một số trọng tài đã mắc sai sót về chuyên môn, nhưng hoàn toàn không có vấn đề gì về tư tưởng hay tiêu cực", Trưởng ban Trọng tài Dương Văn Hiền không dưới hai lần khẳng định, sau khi lần lượt hai cấp dưới là Vũ Phúc Hoan và Mai Xuân Hùng mắc sai sót nghiêm trọng khiến CLB Nam Định chịu thiệt ở 2 trận đấu cách nhau vỏn vẹn 3 tuần.
"Phải chăng chỉ CLB Nam Định mới bị trọng tài xử ép?", người đứng đầu Ban Trọng tài lập tức phủ nhận bằng cách chỉ ra: "Sai sót của các trọng tài khiến nhiều đội bóng khác cũng chịu thiệt như SLNA, Bình Dương hay Đà Nẵng... chứ không riêng gì Nam Định".
Và chưa cần hỏi về trách nhiệm người đứng đầu, ông Hiền chủ động đưa ra 2 lý do khách quan để biện minh: Thứ nhất, lực lượng trọng tài hiện chỉ 20 người mà mỗi vòng cần 14 trọng tài, nếu trừ đi số đang chấp hành kỷ luật nội bộ thì có khi chỉ vừa đủ dùng. Thứ hai, trọng tài kém chuyên môn là do "lịch sử để lại", bởi để một trọng tài được bắt V-League phải trải quá qua trình đào tạo xấp xỉ 10 năm trong khi ông Hiền mới ngồi ghế Trưởng ban được 2 năm.
"Nếu đổ hết lỗi cho tôi thì tội nghiệp lắm!", cựu Còi vàng, Phó ban Trọng tài VFF khóa VII hiện là Trưởng ban Trọng tài VFF khóa VII nói và "mong mọi người hiểu cho".
Có lẽ hiếm giải bóng đá chuyên nghiệp nào, người quản lý trọng tài lại dễ dãi và thản nhiên thừa nhận đa số cấp dưới của mình yếu kém, chưa được đào tạo tới nơi tới chốn như Trưởng ban Trọng tài VFF.
Bởi như thế khác nào "cái tát" vào cấp quản lý khi trao gửi tính công bằng và số phận các trận đấu, giải đấu vào tay những trọng tài yếu kém chuyên môn!?
Và ban tổ chức V-League, các CLB sẽ nghĩ sao khi góp kinh phí, năm sau nhiều hơn năm trước, cho Ban Trọng tài tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cấp dưới, cũng như trả lương cho họ, để rồi giờ trở thành "nạn nhân" của những trọng tài yếu chuyên môn, kém bản lĩnh!?
Thực trạng trọng tài V-League lực lượng mỏng và nhiều người yếu chuyên môn mà ông Hiền nêu ra là thực tế mà ai cũng rõ, ban tổ chức giải đang phải chấp nhận một cách bất đắc dĩ, các CLB và cổ động viên đang phải chịu đựng.
Điều mà tất cả trông chờ vào Ban Trọng tài sau hàng loạt sai phạm nghiêm trọng gây bức xúc, bên cạnh việc nhận trách nhiệm là những giải pháp, những hành động từ người đứng đầu.
Thế nhưng theo dõi phát biểu của Trưởng ban Trọng tài Dương Văn Hiền thời gian qua, ngoại trừ "sẽ mổ xẻ các tình huống sai sót tại khóa tập huấn giữa mùa" - một nội dung gần như bắt buộc của các khóa tập huấn trọng tài mà ai cũng biết, chẳng cần ông Hiền tiết lộ - thì không hề thấy một giải pháp nào thể hiện năng lực, trí tuệ và tầm nhìn của người đứng đầu Ban Trọng tài.
Thay vào đó, người ta chỉ thấy ông Hiền viện dẫn các lý do khách quan, đổ lỗi cho lịch sử và kêu gọi mọi người chia sẻ, động viên, đừng tạo áp lực lên giới trọng tài.
Mỗi nghề nghiệp đều có đặc thù riêng và trọng tài không phải ngoại lệ. Họ được trao uy quyền "vua sân cỏ", ngược lại, phải chấp nhận áp lực của cuộc chơi. Khi làm tốt, anh được ngợi ca, được thù lao xứng đáng, có cơ hội thăng tiến trong nghề, còn không, bị chỉ trích, bị kỷ luật là chuyện rất bình thường.
Rất nhiều trọng tài đã chấp nhận bỏ nghề vì không cải thiện được năng lực chuyên môn, hoặc không chịu nổi áp lực.
Với họ, từ bỏ khi không đủ năng lực, bản lĩnh theo đuổi cũng là cách để giữ lại lòng tự tôn và danh dự cho nghề trọng tài.
Báo động năng lực trọng tài V-League
Có một thực tế đáng báo động là số lượng trọng tài FIFA ở V-League, cũng như số trọng tài đủ năng lực tiến cử tham gia các đợt sát hạch của AFC, FIFA đang có xu hướng giảm và thua kém nhiều quốc gia trong khu vực như Malaysia, Thái Lan, Singapore...
Số trọng tài chất lượng cao giảm, trong khi số trọng tài mắc sai phạm khi làm nhiệm vụ lại có xu hướng tăng. Thống kê mùa giải 2019, V-League có 20/26 trọng tài mắc sai sót (chiếm tỉ lệ 77%); 20/33 trợ lý mắc sai sót (chiếm tỉ lệ 61%). Đây cũng là mùa giải nhiều trọng tài FIFA bị kỷ luật.
Còn ở mùa 2020, ít nhất 2 trọng tài Vũ Phúc Hoan, Mai Xuân Hùng đã có sai phạm nghiêm trọng phải "treo còi" tổng cộng 10 trận. Đây chỉ là 2 trường hợp điển hình, chưa kể các trọng tài sai phạm ở mức độ nhẹ hơn, rải rác tại nhiều vòng đấu, trong đó có những lỗi sai ngớ ngẩn như thay nhầm cầu thủ.
V-League chỉ có 2 trọng tài cấp FIFA là ông Ngô Duy Lân và Nguyễn Hoàng Hà, trong đó ông Lân cũng mắc sai sót ở trận Nam Định thua Thanh Hóa 0-1 ở vòng 5.
Trong bối cảnh hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng VFF, VPF nên sớm tính tới việc thuê trọng tài ngoại, thay vì chờ tới cuối mùa giải như các năm trước. Tất nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp tình thế, trong lúc chờ chất lượng trọng tài nội được cải thiện.