Hiện đại hóa y học cổ truyền bằng giải pháp áp dụng công nghệ mới
Cuối năm 2018, Hội đồng khoa học Bộ Y tế cho phép thực hiện dự án nghiên cứu 'Nâng cấp quy trình điều chế và hoàn thiện tiêu chuẩn chất lượng của một số cao khô dược liệu' và tiến tới bào chế thành dạng cốm vị thuốc, một bước hiện đại hóa YHCT.
"Việc ứng dụng và phát triển loại hình sản phẩm cốm vị thuốc vào công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân tại Việt Nam sẽ là hướng đi tất yếu trong tương lai." nhận định được đưa ra tại Hội thảo "Hiện đại hóa y học cổ truyền bằng giải pháp áp dụng công nghệ mới" do Khoa Dược, Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội tổ chức sáng 24/11.
Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. Lê Ngọc Phan, Phó Chủ nhiệm phụ trách Khoa Dược cho biết: Khoa Dược, Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, được thành lập từ ngày 15/8/2014. Đến nay, khoa đã quy tụ được đội ngũ giảng viên có trình độ và kinh nghiệm trong giảng dạy, được trang bị cơ sở vật chất đạt chuẩn gồm 18 phòng thí nghiệm với đầy đủ thiết bị hiện đại phục vụ cho hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học. Tính đến nay, Khoa Dược đã đào tạo được 3 khóa ra trường, các sinh viên tốt nghiệp đều được trang bị hệ thống kiến thức cơ bản, các kiến thức và kỹ năng chuyên ngành dược học đảm bảo đạt chuẩn năng lực cơ bản của dược sĩ Việt Nam, đáp ứng yêu cầu của thị trường dược phẩm trong nước.
Trong thời gian qua, song song với hoạt động đào tạo, khoa đã có nhiều cố gắng trong hoạt động nghiên cứu khoa học. Các đề tài do khoa triển khai thành công đều có tính thực tiễn và khoa học, phục vụ kịp thời cho hoạt động đào tạo.
Hội thảo khoa học "Hiện đại hóa y học cổ truyền bằng giải pháp áp dụng công nghệ mới" chia sẻ kết quả nghiên cứu đề tài cấp bộ của dược sĩ chuyên khoa II (DSCKII) Trần Bình Duyên, nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Dược phẩm Dược liệu Trung ương I (Mediplantex), hiện đang là Trưởng Bộ môn Dược liệu - Dược cổ truyền (Khoa Dược - Trường Đại học Kinh doanh và Công Nghệ Hà Nội). Đề tài nghiên cứu đã vận dụng kỹ thuật công nghệ hiện đại để bào chế thành công "cốm vị thuốc". Không những thế, tác giả đã thành công triển khai ứng dụng nghiên cứu của mình vào sản xuất quy mô công nghiệp, đã sản xuất được gần 200 loại cốm vị thuốc. Đây là một bước ngoặt trong việc hiện đại hóa dược học cổ truyền, góp phần phục vụ sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.
Tại hội thảo, DSCKII Trần Bình Duyên cho biết: Hiện nay rất nhiều nước sử dụng y học cổ truyền (YHCT) trong phòng bệnh, chữa bệnh và phục hồi chức năng cũng như nâng cao sức khỏe. Việt Nam có nền YHCT lâu đời, triển vọng sử dụng thuốc YHCT trong nước là rất lớn. Hàng năm, cả nước dùng khoảng 4,5 vạn tấn đến 5 vạn tấn dược liệu. Tuy nhiên, tình hình sử dụng thuốc YHCT hiện nay tại Việt Nam còn nhiều hạn chế: Chất lượng dược liệu dễ bị suy giảm do khó bảo quản; khó kiểm soát chất lượng dược liệu; việc sử dụng thuốc YHCT chưa tuân thủ tiêu chuẩn chất lượng chặt chẽ. Phương pháp sử dụng phổ biến nhất là sắc thuốc, trong khi sắc là một phương pháp kỳ công, tốn kém thời gian, người bệnh không sắc đúng hướng dẫn về kỹ thuật và thời gian có thể làm giảm hiệu quả điều trị…
Cuối năm 2018, Hội đồng khoa học Bộ Y tế cho phép thực hiện dự án nghiên cứu "Nâng cấp quy trình điều chế và hoàn thiện tiêu chuẩn chất lượng của một số cao khô dược liệu" và tiến tới bào chế thành dạng cốm vị thuốc, một bước hiện đại hóa YHCT. Dự án được thực hiện trong 3 năm tại Công ty cổ phần Dược liệu Việt Nam, do DSCKII Trần Bình Duyên làm chủ nhiệm dự án. Kết quả, nghiên cứu đã hoàn thiện quy trình sản xuất và tiêu chuẩn chất lượng của các cốm vị thuốc y học cổ truyền: Ba kích, bạch chỉ, bạch truật, cam thảo, cát cánh... với khoảng trên 200 loại, tiến tới sẽ chuẩn hóa tất cả các cốm vị thuốc y học cổ truyền.
Cốm vị thuốc ra đời, ứng dụng trong thực tiễn điều trị của YHCT sẽ tạo ra bước đột phá trong việc sử dụng thuốc YHCT tại Việt Nam hiện nay với ưu điểm: Thuận lợi sử dụng, chất lượng được đảm bảo, đóng gói theo đơn vị chia liều nên dễ dàng bảo quản, vận chuyển, hấp thu nhanh, có thể điều chỉnh liều lượng dễ dàng, tạo ra nguồn nguyên liệu tiêu chuẩn hóa dưới dạng cao khô để phục vụ sản xuất thuốc đông dược, thực phẩm chức năng...
Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam Đậu Xuân Cảnh nhận định hội thảo có ý nghĩa khoa học và thực tiễn sâu sắc, hiện đại hóa y học cổ truyền bằng giải pháp áp dụng công nghệ mới là một hướng đi tốt. Tuy nhiên, để thực hiện thành công, rất cần sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp, các bệnh viện. Đặc biệt, cần chú trọng việc kiểm nghiệm chất lượng thuốc, nguồn thuốc, tiến tới xây dựng sàn giao dịch điện tử về thuốc đông y để minh bạch nguồn gốc thuốc…