Hiện tượng sông Tô Lịch trở lại màu đen ô nhiễm chỉ là tạm thời

Trước đó, việc TP Hà Nội triển khai dẫn nước từ Hồ Tây vào sông Tô Lịch đã giúp dòng sông này thay đổi tích cực, chất lượng nước được cải thiện, chuyển sang màu xanh, mùi hôi đã gần như hết. Đầu tháng 12/2024, khi đi thị sát dọc sông Tô Lịch và Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh yêu cầu triển khai dự án khẩn cấp dẫn nước từ sông Hồng qua Hồ Tây để bổ cập cho sông Tô Lịch, đặt mục tiêu trước ngày 2/9/2025 hoàn thành dự án, để dòng sông Tô Lịch không còn màu đen và mùi hôi.

Việc đóng tạm thời ống dẫn nước từ Hồ Tây vào sông Tô Lịch khiến nước sông không nhận được nước bổ cập từ Hồ Tây, trở lại màu đen bẩn như trước. Ảnh: Trọng Tài

Từ tháng 2 năm nay, Công ty Thoát nước Hà Nội đã triển khai nạo vét bùn cả ngày lẫn đêm để khơi thông dòng chảy, tạo cảnh quan môi trường cho dòng sông. Cùng với bổ cập nước, nạo vét bùn, Hà Nội cũng triển khai đồng loạt nhiều biện pháp để làm sống lại sông Tô Lịch như xây đập dâng giữ nước, xây cống gom toàn bộ cống nước thải dọc hai bên sông, tổ chức tổng vệ sinh, chỉnh trang bờ sông… Trước đó TP đã xây cống ngầm thu gom nước thải dọc hai bờ sông đưa về Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá để xử lý. Sau đó TP lại bổ sung dự án gom những cống chưa được thu gom ở đoạn thuộc địa bàn quận Cầu Giấy cũ do nằm ở dự án khác. Mặc dù là giải pháp trước mắt, nhưng thời gian vừa qua, sông Tô Lịch được “hồi sinh” đã đem lại không chỉ cảnh quan đẹp cho TP mà còn cải tạo tình trạng ô nhiễm khiến người dân sinh sống dọc bờ sông vui mừng. Tuy nhiên, cống dẫn nước sau xử lý từ Nhà máy xử lý nước thải Hồ Tây sang Hồ Sen để bổ cập nước cho sông Tô Lịch đã cơ bản hoàn thành và bơm nước vào hồ trong mấy ngày đầu tháng 9, nhưng chiều 4/9 đã ngừng bơm. Việc ngừng bơm nước bổ cập khiến sông Tô Lịch lại trở về tình trạng ô nhiễm như cũ và dấy lên nhiều lo ngại trong dư luận.

Tuy nhiên, trước hiện trạng trên, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp TP Hà Nội khẳng định, thông tin sông Tô Lịch ô nhiễm trở lại là thiếu chính xác, gây hiểu nhầm trong dư luận. Thực tế, sau ngày 3/9, TP tạm dừng dẫn nước từ hồ Tây về sông Tô Lịch để ưu tiên thoát nước mùa mưa. Trong lúc này, ở một số khu vực đang thi công, như đoạn Ngã Tư Sở có hiện tượng dẫn dòng tạm khiến nước có màu đen hơn. Tuy nhiên, đây là hiện tượng cục bộ, ngắn hạn, không phản ánh tình trạng toàn sông. Đặc biệt, trong tháng 9, khi hoàn thành hạng mục, hiện tượng này sẽ chấm dứt. Bên cạnh đó, người dân cũng có thể cảm nhận rõ sự khác biệt giữa những đoạn sông đã được thu gom nước thải và những đoạn tạm thời còn tiếp nhận nước thải trực tiếp. Theo thống kê của cơ quan chức năng TP Hà Nội, sông Tô Lịch có hơn 300 cửa xả nước thải, trong đó, theo báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội có 119 cống đã được đấu nối vào hệ thống thu gom của dự án Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, nhưng vẫn còn hơn 80 cống khác tiếp tục xả thẳng nước thải ra sông. Theo ước tính của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, mỗi ngày 150.000m3 nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý xả xuống sông Tô Lịch.

Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp TP Hà Nội, ông Trần Văn Tiến cho biết, đơn vị thi công đã hoàn thành và hoàn trả mặt bằng 63 cửa xả và đã hoàn thành thu gom toàn bộ 245 cửa xả trên sông Tô Lịch từ ngày 15/8, đảm bảo thu gom triệt để nước thải về nhà máy xử lý nước thải Yên Xá để xử lý. Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đã tăng công suất xử lý theo quy trình và đang xử lý ở công suất khoảng 200.000m3/ngày đêm, đảm bảo xử lý toàn bộ nước thải dọc sông Tô Lịch. Đối với hạng mục chỉnh trang hai bên bờ sông Tô Lịch, Ban Nông nghiệp Hà Nội đã hoàn thành 19 vị trí thuộc các đoạn tuyến từ Cầu Giấy đến cầu Hòa Mục (đường Láng Hạ - Lê Văn Lương) trong phạm vi được bàn giao và đã mời các bên kiểm tra bàn giao vào ngày 25/8. Đối với hạng mục xây dựng đập điều tiết, bổ cập nước sau xử lý từ nhà máy xử lý nước thải Yên Xá công suất 270.000m3/ngày đêm để bổ cập lại cho sông Tô Lịch và hạng mục xây dựng tuyến ống dẫn nước trên kênh TE3 dẫn nước từ hồ Tây về sông Tô Lịch cơ bản khối lượng công việc đã hoàn thành trên 95%. Tuy nhiên, Ban này cho biết, vừa qua có một số cơn mưa lớn và phối hợp đảm bảo thoát nước chung cho thành phố nên phải tạm dừng thi công khoảng 3 tuần.

"Các công việc còn lại đang được khẩn trương hoàn thiện, trước ngày 10/9 sẽ thông nước dẫn từ Hồ Tây về sông Tô Lịch và trước ngày 20/9 sẽ dẫn nước sau xử lý từ nhà máy xử lý nước thải Yên Xá để bổ cập cho sông Tô Lịch", đại diện Ban Nông nghiệp thông tin. Về chất lượng nước trên sông Tô Lịch, đại diện Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật và nông nghiệp cho biết, sau khi dừng xả nước hồ Tây về sông Tô Lịch vào ngày 3/9, sông Tô Lịch đang tạm thời duy trì ở mực nước thấp (gần 3m) nhờ vận hành cửa phai tại đập dâng hạ lưu ở Cầu Quang, phường Thanh Liệt. Một số vị trí có màu đen hơn so với các khu vực khác là do một số khu vực thi công trong quá trình hoàn thiện nên tạm thời có màu đen hơn so với các khu vực khác. Tuy nhiên, việc này sẽ được xử lý dứt điểm trong những ngày tới.

Chi Linh