Quản lý tốt bãi xe dưới gầm cầu - giải pháp trong bối cảnh hạn chế hạ tầng giao thông tĩnh

Đáp ứng nhu cầu của các chủ phương tiện

Theo thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, Thủ đô hiện có hơn 8 triệu phương tiện giao thông và mỗi năm lại gia tăng thêm từ 4 - 5%, nhưng hạ tầng giao thông tĩnh của thành phố mới chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu đỗ gửi xe. Tình trạng thiếu hụt chỗ đỗ xe đã trở nên đặc biệt nghiêm trọng tại nhiều quận nội thành.

Xung quanh các cơ sở y tế, trường học, cơ quan làm việc, trung tâm thương mại... việc tìm kiếm chỗ đỗ gửi xe là vấn đề cực kỳ nan giải với nhiều chủ phương tiện.

Điểm trông giữ xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy. Ảnh: Thế Bằng

Trong khi đó không ít khoảng trống giữa lòng đô thị có thể tận dụng làm bãi đỗ xe lại đang để không do vướng quy định của pháp luật, gây lãng phí không gian đô thị, đáng nói nhất là một số khu vực gầm cầu cạn.

Thời gian qua, Hà Nội đã tận dụng một số vị trí như vậy để trông giữ phương tiện phục vụ nhân dân và nhận được sự ủng hộ rất lớn. Ví dụ như các gầm cầu: Vĩnh Tuy, Ngã Tư Vọng, Chương Dương. Trong đó, gầm cầu vượt Ngã Tư Vọng chủ yếu phục vụ trông giữ xe cho người bệnh và gia đình đến hai bệnh viện: Bạch Mai và Bệnh nhiệt đới Trung ương; gầm cầu Chương Dương trông giữ xe máy phục vụ tổ chức không gian phố đi bộ quanh hồ Hoàn Kiếm. Còn gầm cầu Vĩnh Tuy trông giữ xe cho người dân các khu vực lân cận.

Anh Nguyễn Hoàng Giang (sống tại khu đô thị Time City, phường Vĩnh Tuy) chia sẻ: “Nếu không có điểm gửi xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy, gia đình tôi thật sự không biết phải làm thế nào. Đỗ trên hè đường thì vi phạm quy định, không an toàn, dễ mất mát. Có điểm gửi xe này người dân được yên tâm rất nhiều”. Đông đảo người dân trong khu vực cũng bày tỏ quan điểm tương tự và cho rằng, cần cấp phép, quản lý bài bản điểm trông giữ xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy để đáp ứng nhu cầu tất yếu với số lượng xe gia đình ngày càng lớn hiện nay.

Với điểm gửi xe dưới gầm cầu vượt Ngã Tư Vọng, ông Lê Văn Khương (phường Hà Đông) cho biết, do gia đình có người thân phải đi chạy thận nên ông phải đưa đến bệnh viện Bạch Mai, gửi xe tại đây mỗi tháng 3 lần. “Có điểm gửi xe này là đỡ hẳn cho tôi một nỗi lo và không ít công sức. Ra trung tâm thành phố, có tiền chưa chắc đã tìm được chỗ gửi xe an toàn, thuận tiện như vậy”.

Sau vụ cháy ngoài ý muốn điểm trông giữ xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy vừa qua, Sở Xây dựng Hà Nội đã yêu cầu tạm ngừng hai điểm trông giữ xe dưới gầm cầu vượt Ngã Tư Vọng và cầu Chương Dương để rà soát, đánh giá lại. Ông Lê Văn Khương cho hay: “Không biết những lần tới đến bệnh viện Bạch Mai tôi sẽ phải gửi xe ở đâu. Đóng cửa điểm trông giữ này thật sự sẽ gây khó khăn cho không ít người dân chúng tôi. Rất mong cơ quan chức năng xem xét, sớm mở lại”.

Nhiều chuyên gia cho rằng, việc tổ chức trông giữ phương tiện dưới gầm cầu cạn trong đô thị là một giải pháp không chỉ mang tính tình thế mà còn có thể phát huy hiệu quả lâu dài. Vấn đề cần quan tâm là công tác quản lý cần được làm bài bản, chặt chẽ hơn nữa, phòng ngừa nguy cơ cháy nổ, đảm bảo an toàn kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Không nên vì xảy ra sự cố tại một điểm thì đóng hết các điểm còn lại, gây khó khăn cho người dân trong bối cảnh hạ tầng giao thông tĩnh còn rất khan hiếm như hiện nay.

Tìm giải pháp lâu dài

Phía Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, cả thành phố hiện chỉ có 2 điểm được cấp phép trông giữ xe dưới gầm cầu. Nhưng trên thực tế, thành phố có tới gần 600 cây cầu lớn nhỏ khác nhau, tuyệt đại đa số khoảng không dưới những cây cầu này chưa được nhìn nhận như một nguồn lực cho giao thông tĩnh.

Ví dụ như gầm cầu cạn Vành đai 3, đoạn từ Linh Đàm - cầu Thăng Long, dù hàng loạt cao ốc và khu dân cư mọc lên, nhu cầu về bến bãi gửi xe ngày càng lớn nhưng lại chưa được nghiên cứu khai thác để tận dụng.

Chuyên gia giao thông Nguyễn Mạnh Thắng nhận định: “Đó là sự lãng phí rất lớn, rất đáng tiếc. Hà Nội cần nhìn nhận những khoảng trống đô thị này như một nguồn lực lớn để phát triển hạ tầng giao thông tĩnh, thậm chí là tạo không gian cho thương mại, du lịch. Sau một vụ cháy, tất nhiên phải có những động thái chấn chỉnh, nhưng đóng cửa hết điểm trông giữ xe dưới gầm cầu là đẩy cái khó cho người dân”.

Nguyên nhân chính khiến Hà Nội chưa thể tổ chức trông giữ xe dưới gầm cầu là do Văn bản hợp nhất số 333/VBHN - BGTVT do Bộ Giao thông Vận tải trước đây (nay là Bộ Xây dựng) ban hành có quy định: “Không được sử dụng gầm cầu đường bộ làm nơi ở, bãi đỗ xe và các dịch vụ kinh doanh khác”.

Nhận thấy những bất cập từ quy định này, tháng 12/2019 Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 12 về tăng cường bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và chống ùn tắc giao thông giai đoạn 2019 - 2021, trong đó giao nhiệm vụ cho UBND TP Hà Nội rà soát, tổ chức hợp lý các khu vực gầm cầu, gầm đường trên cao để sử dụng tạm thời làm bãi đỗ xe.

Và thực tế ghi nhận được từ những điểm trông giữ xe dưới cầm trên địa bàn Hà Nội như: Vĩnh Tuy, Ngã Tư Vọng, Chương Dương... đã cho thấy hiệu quả rõ nét. Chủ tịch Hội Cầu đường Hà Nội Nguyễn Xuân Tân chia sẻ: “Tôi đã ghi nhận thực tiễn tại nhiều đô thị phát triển trên thế giới, người ta tận dụng gầm cầu vào nhiều mục đích. Tùy khoảng tĩnh không có thể bố trí đỗ ô tô, xe đạp, xe máy hoặc trồng hoa, cây cảnh, tạo một không gian đô thị văn minh, sạch đẹp”.

Ở một số quốc gia như Đức, Nhật Bản, Thái Lan, Đài Loan (Trung Quốc)… cũng có một số gầm cầu cạn được bố trí làm nơi trông giữ xe, ưu tiên phục vụ người dân đi tàu điện. Cách làm này hoàn toàn có thể áp dụng cho các tuyến đường sắt đô thị của nước ta. “Với lợi thế đã có sẵn mặt bằng, hạ tầng xung quanh hoàn chỉnh, không phải đầu tư lớn về xây dựng, việc tận dụng các khu vực gầm cầu cạn đúng cách, đúng mục đích sẽ góp phần giảm bớt áp lực cho hạ tầng xã hội, phục vụ đời sống của người dân ngày một tốt hơn”, ông Nguyễn Xuân Tân nói.

Tuy nhiên, để có thể quản lý một cách bài bản, chặt chẽ an toàn, đặc biệt là ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ, các điểm trông giữ phương tiện dưới gầm cầu cạn cần được đánh giá lại, nghiên cứu một cách toàn diện, lâu dài chứ không chỉ được xem như một giải pháp tạm bợ, tình thế.

Sau vụ cháy điểm trông giữ xe dưới gầm cầu Vĩnh Tuy, yêu cầu thực tế này lại càng đòi hỏi cấp bách hơn. Các chuyên gia cho rằng, nếu được cấp phép một cách chính thức, có các biện pháp quản lý chặt chẽ, chắc chắn nguồn lực hạ tầng giao thông tĩnh này sẽ phát huy hiệu quả tối đa, được bảo đảm an toàn và bền vững hơn nữa.

Trung Nguyên/Báo Tin tức và Dân tộc