Hiệp ước hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Lào: Tâm thế phát triển quan hệ đặc biệt hai nước
Sau năm 1975, quan hệ hữu nghị và hợp tác Việt Nam và Lào từ chỗ là liên minh chiến đấu chống kẻ thù chung, giành thắng lợi; đã bước sang trang sử mới là hữu nghị hợp tác toàn diện.

Tổng Bí thư Tô Lâm hội kiến Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith. Ảnh: TTXVN
Mốc lịch sử quan trọng
Đoàn đại biểu cấp cao Đảng và Chính phủ Việt Nam, do Tổng Bí thư Lê Duẩn và Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng dẫn đầu, đã có chuyên thăm hữu nghị chính thức CHDCND Lào từ ngày 15-18/7/1977.
Trong dịp này, Tổng Bí thư Lê Duẩn và Tổng Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào Cayxỏn Phômvihản đã ký Tuyên bố chung về tăng cường sự tin cậy và hợp tác toàn diện, lâu dài giữa hai nước.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng và Thủ tướng Chính phủ Lào Cayxỏn Phômvihản ký Hiệp ước hữu nghị và hợp tác Việt Nam - Lào, Lào -Việt Nam. Ảnh:TTXVN
Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng và Thủ tướng Chính phủ Lào Cayxỏn Phômvihản cũng đã ký Hiệp ước hữu nghị và hợp tác Việt Nam-Lào, Lào-Việt Nam ngày 18/7/1977. Đây là văn kiện đặc biệt, mang tính chiến lược lâu dài, là cơ sở chính trị và pháp lý quan trọng để củng cố và tăng cường tình đoàn kết, mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam- Lào, là mốc lịch sử trọng đại, đánh dấu bước ngoặt mới trong quan hệ hữu nghị, hợp tác cùng phát triển của hai nước.
Phát biểu tại cuộc mít tinh trọng thể tại Thủ đô Viêng Chăn chào mừng Đoàn đại biểu cấp cao Đảng và Chính phủ Việt Nam, Đồng chí Cayxỏn Phômvihản khẳng định: “Tình hữu nghị và tình đoàn kết của Đảng và nhân dân Việt Nam đối với Đảng và nhân dân Lào là tình đoàn kết mẫu mực, thủy chung, trong sáng, hiếm có và ngày càng được củng cố, phát triển tốt đẹp. Đó là tình đoàn kết giúp đỡ nhau trên tinh thần “hạt gạo cắn đôi, cọng rau bẻ nửa”, đồng cam cộng khổ, động viên nhau cùng chiến đấu, cùng chiến thắng”.
Đồng chí nhấn mạnh: “Núi có thể mòn, sông có thể cạn, song tình nghĩa Lào -Việt sẽ mãi mãi vững bền hơn núi hơn sông”.
Sau khi thiết lập chế độ mới Cộng hòa Dân chủ nhân dân, nước bạn Lào còn gặp nhiều khó khăn: Các thế lực phản động vượt biên giới xâm nhập phá hoại và hậu quả nặng nề chiến tranh tàn phá để lại.
Có ánh sáng Hiệp ước Việt Nam- Lào soi rọi, Việt Nam luôn dành thuận lợi, giúp nhân dân nước bạn vượt qua bao vây kinh tế của các thế lực thù địch. Việt Nam đã hợp tác chặt chẽ với Lào trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, giữ ổn định chính trị, an toàn xã hội của mỗi nước, xây dựng tuyến biên giới hai nước hòa bình, ổn định, hữu nghị hợp tác. Đồng thời hợp tác và giúp Lào trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, nông nghiệp, thủy lợi, giao thông, thương mại và đầu tư.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone đồng chủ trì Kỳ họp lần thứ 47 Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác song phương Việt Nam - Lào. Ảnh: TTXVN
Tại Kỳ họp lần thứ 47 Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác Việt Nam-Lào năm 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone phát biểu cho rằng, trong hoàn cảnh gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhờ có sự chỉ đạo của hai Bộ Chính trị, cùng quyết tâm cao của Nhà nước, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương hai nước đã thực hiện hiệu quả các thỏa thuận hợp tác cấp cao, mang lại nhiều thành tựu giữa hai nước, góp phần cùng nhau xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, hội nhập quốc tế sâu rộng, bền vững và hiệu quả. Hai bên nhất trí thống nhất tập trung thực hiện hiệu quả Tuyên bố chung, Thỏa thuận đã ký kết tại Kỳ họp 47, đề ra các biện pháp mạnh mẽ, thiết thực để tiếp tục đưa quan hệ chính trị, ngoại giao, hợp tác toàn diện giữa hai nước đạt hiệu quả năm 2025 cao hơn năm 2024”...
Đẹp như những giấc mơ…
Tiếp nối truyền thống hữu nghị đặc biệt giữa Việt Nam và Lào trong giai đoạn mới, Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam quyết định hỗ trợ xây dựng Nhà Quốc hội mới của Lào, làm quà tặng cho Đảng, Nhà nước và Nhân dân Lào.
Công trình Nhà Quốc hội mới xây dựng trên nền nhà Quốc hội cũ tại Quảng trường Thatluang, với tổng diện tích khoảng 23.400 m2, trong đó diện tích xây dựng 7.171 m2, bao gồm 1 tầng hầm, 5 tầng nổi. Công trình Nhà Quốc hội Lào xây dựng theo hình dạng và cách bố cục chủ đạo có sự kết hợp hài hòa giữa văn hóa, họa tiết, hoa văn mang đậm bản sắc, phong tục truyền thống của nhân dân Lào.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith trao Huân chương Tự do hạng Nhất cho Bộ Xây dựng Việt Nam (2021).
Công trình được giao cho Bộ Xây dựng làm chủ đầu tư dự án, Binh đoàn 11 – Bộ Quốc phòng làm Tổng thầu thi công. Khởi công từ tháng 7/2018, công trình đã hoàn thành trong vòng 38 tháng.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith thay mặt Đảng, Nhà nước và nhân dân các dân tộc Lào, chia sẻ: Tòa nhà Quốc hội này mang ý nghĩa lịch sử quan trọng đối với hai dân tộc Lào - Việt Nam anh em, là biểu tượng sinh động cho mối quan hệ hữu nghị vĩ đại, tình đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện, là mối quan hệ độc nhất vô nhị, hiếm có trên thế giới.
Đồng chí đánh giá, đây là công trình 4 nhất: Hiện đại nhất, hài hòa bản sắc dân tộc nhất, vững chắc nhất, đầu tư lớn nhất. Tòa nhà Quốc hội Lào sẽ là nơi khởi nguồn, xác lập những quyết định quan trọng trong phát triển đất nước Lào độc lập, tự chủ tiến lên thịnh vượng. Nơi đây sẽ luôn là biểu tượng bền vững của tình đoàn kết đặc biệt, gắn bó keo sơn giữa hai Đảng, Nhà nước và nhân dân hai nước.
Cũng nhờ sự hỗ trợ của Việt Nam, từ một quốc gia không tiếp cận biển, nay Lào trở thành một quốc gia có đường ra biển. Chiều 28/4/2025, Công ty cổ phần Cảng quốc tế Lào - Việt đã tổ chức lễ khánh và đưa vào khai thác Bến số 3, cảng Quốc tế Lào - Việt. Đây là dự án trọng điểm của hai quốc gia.
Bến cảng số 3 có chiều dài cầu cảng 225m, đủ khả năng tiếp nhận tàu chở hàng trọng tải 45.000 tấn, công suất khai thác lên tới 2,15 triệu tấn hàng hóa/năm. Việc đưa Bến số 3 đi vào hoạt động góp phần đảm bảo cơ sở hạ tầng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của khu vực, của hai nước Việt Nam và Lào, đáp ứng nhu cầu lưu thông hàng hóa ngày càng cao.

Chủ tịch nước Lương Cường và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith dự lễ khánh thành Bến số 3 Cảng quốc tế Lào- Việt Nam. Ảnh: TTXVN
Ngày 29/4 2025, tại TP Hồ Chí Minh, Tổng Bí thư Tô Lâm hội kiến với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith.
Tại buổi hội kiến, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, Việt Nam sẽ làm hết sức mình cùng với Lào tiếp tục vun đắp, bảo vệ, gìn giữ quan hệ Việt Nam - Lào ngày càng phát triển bền chặt, đơm hoa kết trái, vì lợi ích của nhân dân mỗi nước, vì hòa bình, độc lập, dân chủ và tiến bộ của khu vực và trên thế giới.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Thongloun Sisoulith khẳng định, sau 50 năm thống nhất đất nước và gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, toàn diện.Vị thế và uy tín quốc tế ngày càng được khẳng định và nâng cao. Đồng chí đánh giá cao và cảm ơn sâu sắc Việt Nam luôn tạo điều kiện thuận lợi cho Lào trong phát triển kinh tế-xã hội và xây dựng đất nước.