Hiệu quả Chương trình 1719

Là 1 trong 2 địa phương của tỉnh Lào Cai được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ vì có thành tích xuất sắc trong thực hiện Chương trình 1719. Trước đây, thôn Thác Tiên gặp nhiều khó khăn nhưng nhờ thực hiện hiệu quả Chương trình 1719 đã góp phần làm thay đổi cuộc sống người dân. Giờ đây, toàn thôn với hơn 230 hộ dân đã có cuộc sống khá giả; cả thôn chỉ còn 4 hộ nghèo (cơ bản đều do ốm đau, bệnh tật không có khả năng lao động). Đường thôn, ngõ xóm đều được đổ bê tông, hầu hết các hộ trong thôn xây dựng nhà ở khang trang.

Gia đình ông La Tài Quan đang sở hữu 50 ha quế, hằng năm xuất bán thu về từ 2 - 3 tỷ đồng.

Không riêng ông Quan, hầu hết người dân trong thôn đều trồng quế, hộ ít cũng 1 - 2 ha, hộ nhiều thì 50 - 100 ha; tiêu biểu như các hộ Đặng Nho Quyên, Đặng Nho Vượng..., hằng năm thu về hàng tỷ đồng.

Trong ngôi nhà gỗ mới khang trang, ông Giàng A Sinh ở thôn Tấu Dưới, xã Trạm Tấu không giấu được niềm vui. Ngôi nhà làm hết hơn 250 triệu đồng, trong đó, hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn hỗ trợ của tỉnh 60 triệu đồng; nguồn vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội theo Nghị định số 28 của Chính phủ 40 triệu đồng; người thân hỗ trợ tiền và vật liệu trị giá 150 triệu đồng. Ngôi nhà chắc chắn được dựng theo đúng quy cách, phù hợp với truyền thống của đồng bào dân tộc Mông.

Ngay từ khi triển khai Chương trình 1719, Lào Cai đã sớm kiện toàn bộ máy chỉ đạo, quản lý, ban hành đầy đủ và kịp thời cơ chế, chính sách phù hợp. Lào Cai là một trong những tỉnh đi đầu trong việc chủ động xây dựng khung chính sách và cách làm sáng tạo, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.

Song song với phát triển hạ tầng, tỉnh còn chú trọng đầu tư giáo dục, coi đây là “chìa khóa” để thoát nghèo bền vững. Hiện toàn tỉnh có 17 trường phổ thông dân tộc nội trú, 175 trường phổ thông dân tộc bán trú, 147 trường phổ thông có học sinh bán trú; nhiều trường được đầu tư hiện đại, trở thành trung tâm giáo dục chất lượng ở vùng cao. Gần 8.000 người dân được xóa mù chữ trong giai đoạn vừa qua.

Những kết quả trên cho thấy hiệu quả rõ rệt của việc kết hợp nguồn lực Chương trình 1719 với chính sách giáo dục địa phương. Đến thăm Trường PTDT Nội trú THCS & THPT Bắc Hà, dễ dàng nhận thấy sự khang trang của dãy phòng học, phòng ở bán trú. Những bữa cơm đủ dinh dưỡng, những cuốn sách mới đã trở thành động lực khích lệ học trò vùng cao nuôi dưỡng ước mơ.

Trong quá trình thực hiện, Lào Cai đã đúc rút nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Thứ nhất, phải công khai, minh bạch, có sự giám sát của người dân để đảm bảo chính sách đến đúng đối tượng.

Thứ hai, linh hoạt trong cách tiếp cận, thay vì chỉ trông chờ vào quỹ đất công, tỉnh đã chuyển sang hỗ trợ “hợp thức hóa” quyền sử dụng đất ngay tại nơi ở hiện hữu, giúp hàng nghìn hộ dân yên tâm sinh sống.

Thứ ba, đa dạng hóa mô hình cấp nước sinh hoạt phù hợp từng địa hình: Vùng thấp có công trình tập trung, vùng cao phân tán dùng bể chứa, vùng suối lắp đường ống dẫn.

Thứ tư, phát huy vai trò cộng đồng trong quản lý, vận hành công trình, giảm chi phí duy tu, tạo sự gắn bó, trách nhiệm chung.

Kết quả đạt được trong Chương trình 1719 tại Lào Cai không chỉ là những con số, công trình, mà còn là sự thay đổi trong tư duy và niềm tin của đồng bào DTTS. Những kết quả và bài học kinh nghiệm rút ra sẽ là nền tảng quan trọng để Lào Cai bước vào giai đoạn 2026 - 2030 với quyết tâm cao hơn, huy động thêm nhiều nguồn lực, phấn đấu cơ bản không còn hộ nghèo vào năm 2030.

Hồng Duyên