Hiệu quả mô hình trồng nấm Sò ở xã Ngọc Đường

Anh Nông Văn Lịch (trái), thôn Bản Tùy giới thiệu mô hình trồng nấm Sò của gia đình.

Nấm Sò được xem là một loại thực phẩm rau sạch, “thịt sạch” giàu dinh dưỡng, chất khoáng, protein, vitamin có thể thay thế thịt, cá và là nguồn dược liệu quý. Nguyên liệu để sản xuất nấm có trong các phế phẩm như mạt cưa, xác cà phê, mía đường, rơm rạ, gỗ mục… Đây là những nguyên liệu gần như vô tận bởi chúng đơn giản, rẻ và có sẵn. Thời gian trồng nấm Sò khoảng 8 tháng (từ tháng 7 đến tháng 2 năm sau). Nấm Sò có chu kỳ sinh trưởng ngắn ngày, vòng quay vốn nhanh nên có thể ngừng sản xuất bất kỳ lúc nào khi thời tiết không thuận lợi; do đó, hạn chế được tối đa rủi ro. Mặt khác, nấm là thực phẩm có giá trị kinh tế cao trong khi công nghệ trồng và sơ chế nấm không phức tạp, phù hợp với trình độ lao động ở nông thôn…

Là một trong những thanh niên đầu tiên khởi nghiệp từ mô hình trồng nấm Sò tại xã Ngọc Đường, anh Nông Văn Lịch (thôn Bản Tùy) cho biết: Với mong muốn được làm giàu trên chính mảnh đất quê hương, tôi đã đi nhiều nơi để học hỏi kinh nghiệm làm ăn và nhận thấy, trồng nấm Sò không khó, kỹ thuật trồng và chăm sóc đơn giản, chi phí nguyên liệu thấp, ít bệnh và được thị trường ưa chuộng… bởi vậy, tôi quyết định khởi nghiệp với mô hình này. Để sản xuất nấm phải trải qua 4 giai đoạn, trước tiên là xử lý nguyên liệu, rồi đưa vào hấp khử trùng (cách thủy) ở nhiệt độ 100oC trong 10 - 20 giờ; tiếp đến là cấy giống nấm Sò vào các bịch nấm. Sau đó, bịch nấm được cấy chuyển vào nơi ươm, nhà ươm cần thoáng mát, sạch sẽ và không cần nhiều ánh sáng. Bịch nấm phát triển tốt sau 20 - 25 ngày có thể rạch bịch, lúc này, dùng dao nhọn, sắc rạch 4 - 6 đường xung quanh; khoảng cách các đường rạch đều nhau, chiều dài vết rạch 3 - 4 cm theo chiều dọc bịch nấm. Giai đoạn cuối cùng là chăm sóc và thu hái nấm. Trong giai đoạn này, cần treo bịch nấm cách nhau 10 – 15 cm để khi nấm ra không bị chạm vào nhau và dễ thu hái. Khoảng 2 - 3 hàng nấm tạo lối đi rộng 40 cm để đi lại, chăm sóc. Khi nấm bắt đầu lên, tiến hành tưới nước theo nguyên tắc tưới nước dạng sương mù, lượng ít nhưng thời gian tưới kéo dài trong một lần tưới đảm bảo bề mặt mũ nấm thường xuyên có lớp nước đọng ở trên. Đặc biệt, phải luôn giữ nhiệt độ thích hợp để nấm sinh trưởng và phát triển tốt (từ 18 – 25oC); khi nấm được thu hoạch, hái 1 - 2 lần/ngày (sáng sớm, chiều tối), hái đúng độ tuổi sẽ đạt năng suất, chất lượng cao nhất.

Hiện nay, anh Lịch đã đầu tư gần 300 triệu đồng để làm trang trại nấm với diện tích 450 m2/10.000 bịch nấm; trong đó, 7.000 bịch đang cho thu hoạch và 3.000 bịch đang ở giai đoạn ươm. Mỗi ngày, anh thu hái từ 20 – 30 kg nấm; thời điểm nấm ra nhiều cho sản lượng lên đến 50 kg/ngày và thời gian cho thu hoạch liên tục khoảng 5 tháng. Hiện, giá bán nấm dao động từ 40 – 50 nghìn đồng/kg, cho thu nhập trung bình từ 1 – 1,5 triệu đồng/ngày. Sau khi thu hái xong, nấm được giao cho các thương lái ngay tại trang trại; nhiều khi khách hàng cần số lượng lớn, nhưng cơ sở của anh không có để bán. Cũng từ đó, cơ sở nấm Sò của anh Lịch dần trở thành địa chỉ tin cậy cho khách hàng trong và ngoài xã. Chị Lý Thị Tâm (xã Phong Quang – Vị Xuyên) cho biết: Có nhiều cách để chế biến nấm Sò thành các món ăn khác nhau, đặc biệt là dùng để ăn lẩu; đến mua nấm tại cơ sở của anh Lịch, tôi thấy yên tâm vì có nguồn gốc rõ ràng, được tận mắt thấy quy trình sản xuất…

Bí thư Đoàn Thanh niên xã Ngọc Đường, Trần Hiệp Cường cho biết: Đoàn xã luôn động viên, khích lệ thanh niên trên địa bàn xã mạnh dạn khởi nghiệp tại địa phương. Riêng với mô hình trồng nấm Sò của đoàn viên Nông Văn Lịch, Đoàn xã đang giúp đỡ về hồ sơ vay vốn, kỹ thuật sản xuất, quảng bá sản phẩm ra thị trường; đồng thời tiếp cận các cơ sở sản xuất kinh doanh có uy tín để mua nguyên liệu, giống có chất lượng… Từ hiệu quả của mô hình này, Đoàn xã tiếp tục nhân rộng đến các thanh niên trong xã học tập. Từ đó, giúp đoàn viên, thanh niên chuyển đổi nhận thức, mạnh dạn đầu tư sản xuất kinh doanh, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tăng thu nhập và giải quyết công ăn việc làm cho đoàn viên, thanh niên trên địa bàn.

“Nhận thấy hiệu quả từ mô hình trồng nấm Sò đem lại, cùng với những kinh nghiệm tích lũy được, thời gian tới, tôi tiếp tục mở rộng quy mô trang trại lên 900 m2/20.000 bịch nấm; tạo việc làm cho 10 lao động theo thời vụ với thu nhập từ 200 – 250 nghìn đồng/ngày”, anh Lịch nói.

Bài, ảnh: TRẦN KẾ