Hiệu quả sau 1 năm thực hiện Luật An ninh mạng

Nhiều đối tượng bị cơ quan công an xử phạt vì hành vi đưa thông tin sai sự thật trên mạng xã hội

Nhờ thế, những ngày gần đây, người dân không còn tâm lý lo lắng và hoang mang như những ngày đầu, tình trạng nhiễu loạn về thông tin cũng đã chấm dứt. Đó chỉ là một trong những hiệu quả mà Luật An ninh mạng mang lại cho xã hội.

Có thể khẳng định, sau một năm đi vào cuộc sống (có hiệu lực từ ngày 1.1.2019), Luật An ninh mạng là bộ luật thiết thực và đi vào cuộc sống.

Hành lang pháp lý bảo vệ an toàn trên không gian mạng

Sự phát triển của không gian mạng cùng với cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã và đang mang lại những lợi ích vô cùng to lớn trong phát triển kinh tế-xã hội, cũng như làm thay đổi nhận thức, hành vi và lối sống của con người. Song, bên cạnh những lợi ích mang lại, không gian mạng cũng đặt ra nhiều nguy cơ, thách thức, tác động trực tiếp đến chủ quyền, an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân.

Các cuộc tấn công mạng với động cơ chính trị vào hệ thống thông tin trọng yếu của các nước ngày càng gia tăng, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế, quốc phòng và an ninh. Tội phạm mạng ngày càng nguy hiểm với nhiều thủ đoạn tinh vi, kỹ thuật cao, sử dụng các loại mã độc ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tấn công, xâm nhập…

Trong bối cảnh đó, bảo vệ quyền, lợi ích và an ninh quốc gia trên không gian mạng và ứng phó với những nguy cơ mới từ không gian mạng đã trở thành vấn đề toàn cầu, được xác định là một nội dung cốt lõi trong quá trình bảo vệ và phát triển ở nhiều quốc gia trên thế giới. Trên cơ sở đó, các nước đã ban hành văn bản quy phạm pháp luật và thiết lập quy tắc ứng xử để điều chỉnh các hành vi, mối quan hệ xã hội trên không gian mạng, góp phần nâng cao năng lực bảo vệ an ninh mạng và phòng ngừa, đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trên không gian mạng. Đến nay, tại hầu hết các quốc gia đều có các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến vấn đề an ninh mạng. Đặc biệt, đã có gần 140 quốc gia (trong đó có 95 quốc gia đang phát triển) đã ban hành Luật An ninh mạng.

Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có tốc độ phát triển internet nhanh nhất thế giới, không gian mạng ở nước ta cũng xuất hiện nhiều nguy cơ, thách thức lớn tác động đến an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội. Trong đó, có thể kể đến các nguy cơ chính như: Các thế lực thù địch, phản động tăng cường sử dụng không gian mạng để thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, gây mâu thuẫn dân tộc; vấn nạn tin giả, thông tin sai sự thật, tin xấu, độc, làm tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân; tình hình chiếm đoạt thông tin, làm lộ bí mật nhà nước, lộ thông tin cá nhân của người dùng internet; hoạt động tội phạm sử dụng công nghệ cao (lừa đảo, đánh bạc trực tuyến) gia tăng về số vụ, thủ đoạn tinh vi, gây thiệt hại về nhiều mặt và hệ lụy lâu dài cho xã hội…

Do vậy, việc xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về an ninh mạng là hết sức cần thiết. Nhằm tạo cơ sở pháp lý quan trọng trong phòng ngừa, đấu tranh, xử lý các hoạt động vi phạm pháp luật trên không gian mạng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân; tạo hành lang pháp lý để nâng cao năng lực bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia, góp phần bảo đảm chủ quyền, an ninh, trật tự và xây dựng môi trường an toàn, lành mạnh trên không gian mạng, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV đã thông qua Luật An ninh mạng.

Hiệu quả thấy rõ

Với 7 chương, 43 điều, Luật An ninh mạng bao gồm những nội dung cơ bản, như: quy định đầy đủ các hoạt động bảo vệ an ninh mạng đối với hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia; các hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng; xử lý vi phạm pháp luật về an ninh mạng; triển khai hoạt động bảo vệ an ninh mạng và quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân…

Sau hơn một năm thực hiện, Luật An ninh mạng đã mang lại những tác động rõ rệt. Môi trường không gian mạng đang dần trở nên văn hóa, lành mạnh hơn. Nhiều thông tin, bài viết, video có xu hướng kích động, ảnh hưởng tiêu cực tới chuẩn mực, đạo đức xã hội đã được ngăn chặn, xử lý; đời tư cá nhân được bảo vệ; hoạt động kinh doanh trên môi trường mạng được đảm bảo… Đây là những hiệu quả thiết thực từ việc thi hành Luật.

Đặc biệt, trong bối cảnh dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 gây ra đang diễn ra phức tạp, nhiều đối tượng đã lợi dụng, đưa các thông tin không sai lệch về dịch bệnh nhằm trục lợi cá nhân, gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch. Ngay lập tức, các cơ quan chức năng đã vào cuộc. Căn cứ vào các quy định pháp luật, đặc biệt là Luật An ninh mạng, cơ quan chức năng đã tiến hành xử lý nghiêm các vi phạm. Bên cạnh tìm và xử lý các đối tượng tung tin sai sự thật, các cơ quan chức năng còn yêu cầu các mạng xã hội gỡ những thông tin đó và đăng tải những thông tin chính thức từ cơ quan có thẩm quyền.

Trước và trong quá trình xây dựng Luật An ninh mạng, đã xuất hiện một số ý kiến trái chiều, thậm chí là xuyên tạc về một số nội dung được quy định trong Luật như luật sẽ "vi phạm quyền con người, hạn chế quyền tự do dân chủ, tự do ngôn luận"... Nhưng trên thực tế, khi luật được đưa vào thực thi, mọi cá nhân vẫn được bày tỏ chính kiến trên không gian mạng, tự do ngôn luận hoàn toàn không bị hạn chế nếu chấp hành các quy định của pháp luật. Mặt khác, Luật khi đi vào cuộc sống đã bảo vệ tốt hơn đời tư và lợi ích của người dân trên không gian mạng. Đối với các hoạt động kinh doanh, buôn bán trên không gian mạng, hơn một năm qua vẫn diễn ra bình thường. Luật An ninh mạng không hề có tác động cản trở nào, miễn là những hoạt động đó không vi phạm pháp luật của Việt Nam.

Có thể khẳng định rằng, sau hơn một năm, Luật an ninh mạng đã mang lại những hiệu quả tích cực trong việc phòng ngừa, đấu tranh, xử lý các hoạt động vi phạm pháp luật trên không gian mạng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân… Tuy nhiên, cùng với việc nghiêm túc thực hiện các quy định pháp luật, mỗi người dùng mạng xã hội cũng phải luôn tỉnh táo, sáng suốt trong việc đăng tải, tiếp nhận và chia sẻ mỗi thông tin trên mạng, nhằm góp phần xây dựng một môi trường không gian mạng an toàn, lành mạnh.

Các hành vi bị cấm

Điều 8 Luật An ninh mạng quy định 6 nhóm hành vi bị nghiêm cấm thực hiện trên không gian mạng, bao gồm:

1. Sử dụng không gian mạng, công nghệ thông tin, phương tiện điện tử vi phạm an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; các hoạt động chống Nhà nước; xuyên tạc lịch sử, xúc phạm tôn giáo, phân biệt đối xử về giới, phân biệt chủng tộc; kích động gây bạo loạn, phá rối an ninh, gây rối trật tự công cộng.

Thông tin sai sự thật, làm nhục, vu khống; xâm phạm trật tự quản lý kinh tế, hoạt động mại dâm, tệ nạn xã hội, mua bán người và xúi giục, lôi kéo, kích động người khác phạm tội.

2. Thực hiện chiến tranh mạng, tấn công mạng, khủng bố mạng, gián điệp mạng, tội phạm mạng; gây sự cố, tấn công, xâm nhập, chiếm quyền điều khiển, làm sai lệch, gián đoạn, ngưng trệ, tê liệt hoặc phá hoại hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia.

3. Sản xuất, sử dụng công cụ, phương tiện, phần mềm hoặc có hành vi cản trở, gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông; phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử; xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác.

4. Chống lại hoặc cản trở hoạt động của lực lượng bảo vệ an ninh mạng; tấn công, vô hiệu hóa trái pháp luật làm mất tác dụng của biện pháp bảo vệ an ninh mạng.

5. Lợi dụng hoặc lạm dụng hoạt động bảo vệ an ninh mạng để xâm phạm chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân hoặc để trục lợi.

6. Hành vi khác sử dụng không gian mạng xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân hoặc vi phạm quy định của luật này.

Điều 9 của luật cũng quy định rõ việc xử lý vi phạm pháp luật về an ninh mạng. Theo đó, người nào có hành vi vi phạm quy định của Luật này thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật./.

Theo TTXVN