Hiệu quả từ chính sách 'đón đầu' đầu tư cho công nghệ của TPHCM
Cách đây 19 năm, TPHCM đã đón đầu xu hướng, sớm đầu tư xây dựng Khu Công viên Phần mềm Quang Trung (QTSC) nhằm thu hút các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ. Đến nay, nơi đây là mô hình dẫn đầu cả nước tập trung cộng đồng doanh nghiệp về công nghệ, không chỉ tạo ra đột phá trong phát triển kinh tế, mà còn đang góp phần xây dựng đô thị thông minh, tham gia vào cuộc cách mạng 4.0.
Từ sự tự tin của doanh nghiệp
Những ngày đầu khi chọn QCTS là nơi khởi nghiệp, Công ty TMA Solutions khởi đầu khiêm tốn chỉ làm phần mềm viễn thông cho thị trường Mỹ và Canada. Với sự hỗ trợ là ưu đãi dành cho doanh nghiệp trong QTSC, Công ty TMA nhanh chóng mở rộng sang châu Âu, Nhật Bản và Australia… TMA nhanh chóng mở rộng ra các ngành khác như tài chính - ngân hàng với 400 kỹ sư, thương mại điện tử - logistics với 300 kỹ sư, và y tế, giáo dục, xe hơi với gần 500 kỹ sư…
Hiện nay sản phẩm phần mềm của TMA đã xuất khẩu sang 27 quốc gia, tăng trưởng bình quân hơn 20% mỗi năm. Từ chỗ gia công phần mềm theo đơn đặt hàng, doanh nghiệp đã chủ động nghiên cứu, phát triển nhiều ứng dụng phần mềm để cung ứng cho thị trường trong nước. Trong đợt COVID-19 vừa qua, TMA đã nghiên cứu rất nhiều ứng dụng nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng trong đó có ứng dụng tích hợp nhắc nhở đeo khẩu trang, đo thân nhiệt và chấm công.
Sau 3 quý năm 2020, với tốc độ tăng trưởng trên 5%, TMA tăng gấp đôi đầu tư vào R&D, tuyển dụng thêm hàng trăm kỹ sư để chuẩn bị cho giai đoạn phục hồi quý IV, chuẩn bị đà tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2021.
Ông Trần Phúc Hồng, Phó Tổng Giám đốc công ty TMA Solutions cho biết, quyết định đầu tư vào QTSC năm 2006-2007 là bước đột phá để TMA có nền tảng vững chắc phát triển lên hàng ngàn kỹ sư như ngày hôm nay. TMA đã nhận được sự ưu đãi cho ngành phần mềm về thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế xuất nhập khẩu, thuế VAT, hạ tầng, quảng bá xúc tiến thương mại... Những cơ chế như vậy đã giúp công ty có thêm nguồn lực, tăng năng lực cạnh tranh quốc tế trong những năm đầu, cũng như có thêm nguồn lực đầu tư vào nghiên cứu, phát triển (R&D), mở rộng hạ tầng ngay tại QTSC cũng như vươn ra các tỉnh khác và hoàn toàn đủ năng lực tham gia phát triển các dự án “smart city” mà TPHCM đang theo đuổi.
Đến một công viên phần mềm xứng tầm thế giới
QTSC sau gần 20 năm phát triển hiện có 165 doanh nghiệp, trong đó ngoài 50 doanh nghiệp nước ngoài, còn lại là những doanh nghiệp công nghệ của Việt Nam. Với hơn 250 sản phẩm, giải pháp công nghệ, cộng đồng các doanh nghiệp trong QTSC mang về hơn 500 triệu USD từ xuất khẩu phần mềm và nghiên cứu những ứng dụng, giải pháp phục vụ nhu cầu trong nước, giải quyết những vấn đề của TPHCM.
Nhìn lại chặng đường phát triển của QTSC, ông Chu Tiến Dũng, nguyên Chủ tịch Hội đồng thành viên Công viên Phần mềm Quang Trung cho rằng, sự ra đời và đóng góp của QTSC cho thấy tầm nhìn chiến lược của lãnh đạo TPHCM, với một quyết sách chiến lược cũng như một quyết tâm rất cao, một sự đồng lòng đồng thuận của hệ thống chính trị Thành phố để xây dựng công viên phần mềm được như ngày hôm nay.
Công viên Phần mềm Quang Trung được thành lập năm 2001 là điểm sáng về “đón đầu” làn sóng phát triển công nghệ thông tin. Vốn là khu hội chợ Quang Trung nằm ở vùng ven Thành phố, QTSC được quy hoạch phát triển thành khu công viên phần mềm tập trung đầu tiên và lớn nhất tại Việt Nam, với tổng diện tích 43 ha.
Nếu như năm 2001, QTSC có 21 doanh nghiệp và 250 nhân viên, thì nay đã có 165 doanh nghiệp và 21.831 người; hình thành hệ sinh thái công nghệ và môi trường sáng tạo. Trong số 165 doanh nghiệp phần mềm, có 4 doanh nghiệp hàng đầu thế giới là KDDI (Nhật Bản), Hitachi Vantara, Concentrix (Hoa Kỳ) và Hexagone (Anh); 6 doanh nghiệp có chứng chỉ CMMI (quản lý chất lượng sản xuất phần mềm tiên tiến thế giới).
Hiện nay CNTT đang đóng 4,44% sản phẩm nội địa của TPHCM, năng suất lao động ngành này cao hơn 1,9 lần so với bình quân chung. Những thành tựu từ CNTT mang lại đã khẳng định sự phát triển, đầu tư đúng hướng và kịp thời của TPHCM khi đón đầu sự phát triển như vũ bão của khoa học và công nghệ.
Mô hình hợp tác công tư PPP đã phát huy hiệu quả tại Công viên Phần mềm Quang Trung. Cụ thể, Nhà nước chỉ đầu tư khoảng 230 tỷ đồng vào hạ tầng nhưng đã thu hút được các thành phần kinh tế khác với vốn thực hiện 5.600/6.606 tỷ đồng đăng ký.
Theo ông Lâm Nguyễn Hải Long, Giám đốc QTSC, hiện công viên đã đạt tỉ lệ lấp đầy 87,61% diện tích, dự kiến giai đoạn 2021-2022 sẽ không còn quỹ đất. Tổng ngân sách đầu tư đến tháng 6/2020 là 230 tỷ đồng và đã thu hút 6.606 tỷ đồng vốn đăng ký đầu tư. Tính ra, 1 đồng vốn ngân sách đầu tư đã thu hút tới gần 30 đồng vốn doanh nghiệp.
Sự phát triển của QTSC cũng góp phần thực hiện chiến lược công nghệ thông tin và chính phủ điện tử. QTSC cung cấp dịch vụ NOC với 805 điểm kết nối cho sở ngành, 1 kết nối vào mạng số liệu chuyên dùng cho Văn phòng Chính phủ để sử dụng phần mềm liên thông văn bản 4 cấp; các dịch vụ hạ tầng điện toán đám mây; dịch vụ an ninh thông tin và hộp thư điện tử cho các cán bộ và các đơn vị của Thành phố.
Hiện nhiều hoạt động cũng được triển khai hiệu quả tại QTSC, như ươm tạo nhiều doanh nghiệp phần mềm với khoảng 40 doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ; đưa vào vận hành Khu thực nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin trong nông nghiệp (đang nâng cấp mô hình “làng thông minh” trong năm 2020). Năm 2018, QTSC đưa vào vận hành Khu nghiên cứu công nghệ mới (R&D Labs) ưu tiên dành cho doanh nghiệp Việt Nam.
Vai trò đầu tàu công nghệ
Theo đánh giá của hãng KPMG năm 2017, trong các khu công nghệ tại châu Á, QTSC thuộc Top 3 về thế mạnh về chính sách ưu đãi đầu tư cao và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp đa dạng; Top 4 khu công nghệ có thế mạnh về mức độ tập trung, đồng nhất ngành nghề của doanh nghiệp hoạt động trong khu.
Thương hiệu QTSC được cộng đồng quốc tế thừa nhận, đóng góp vào xây dựng thương hiệu quốc gia cho ngành công nghiệp thông tin và phần mềm Việt Nam. Theo QTSC, thời gian qua, có 1.107/1.499 đoàn khách nước ngoài đến khu tìm hiểu ngành công nghệ thông tin, phần mềm Việt Nam.
Từ mô hình khu công nghệ thông tin tập trung đầu tiên của cả nước, hiện QTSC đang được phát triển thành chuỗi Công viên Phần mềm Quang Trung, với các thành viên là Khu công nghệ phần mềm Đại học Quốc gia; Trung tâm HueCIT; công viên phần mềm Mekong; Bến Tre Innotech… nhằm phát huy thế mạnh, đặc trưng của từng địa phương, đối tác… Đây là điều chưa có tiền lệ, hướng tới mục tiêu QTSC phát triển thành công viên phần mềm trọng điểm quốc gia, hỗ trợ mạnh mẽ cho ngành công nghệ thông tin Việt Nam.
Ông Lâm Nguyễn Hải Long cho biết, mục tiêu phát triển QTSC là xây dựng thành công mô hình công viên phần mềm lớn nhất Việt Nam trong số 8 công viên phần mềm của cả nước, tạo thành điểm thu hút đầu tư quan trọng cho ngành phần mềm Thành phố và quốc gia.
Trước áp lực cạnh tranh thu hút đầu tư công nghệ giữa các quốc gia, QTSC đã, đang triển khai và ứng dụng những giải pháp công nghệ, với hơn 20 hệ thống cho hoạt động quản trị Công viên phần mềm Quang Trung. Những hoạt động này góp phần nâng tầm QTSC lên một nước ngoặt mới, trở thành một khu đô thị phần mềm ngày một thông minh hơn, tiến đến trở thành mộ mô hình mẫu về đô thị thông minh đầu tiên của cả nước, trực tiếp góp phần tạo nên nền tảng để Thành phố Hồ Chí Minh là điểm đến cho làn sóng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo./.