Hiệu quả từ công tác tuyên truyền phòng, chống tảo hôn vùng ĐBDTTS
Nhờ đổi mới hình thức tuyên truyền và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tỉnh Lâm Đồng đã đạt nhiều kết quả tích cực trong công tác phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Cán bộ Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Lâm Đồng tuyên truyền pháp luật về hôn nhân, gia đình
Chuyển biến từ nhận thức cộng đồng
Tảo hôn từng là nỗi trăn trở lớn ở nhiều buôn làng vùng sâu, vùng xa của tỉnh Lâm Đồng. Trước kia, việc kết hôn sớm được xem là “lệ làng” đã tồn tại lâu đời trong một số cộng đồng dân tộc thiểu số. Thế nhưng, hệ quả để lại vô cùng nặng nề: trẻ em phải bỏ học giữa chừng, phụ nữ mang thai sớm, đời sống kinh tế khó khăn và chất lượng dân số bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Theo thống kê của Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Lâm Đồng, giai đoạn 2015–2020, toàn tỉnh ghi nhận hơn 1.100 trường hợp tảo hôn, trong đó có gần 30 cặp hôn nhân cận huyết thống. Nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền và giáo dục pháp luật, đến giai đoạn 2021–2025, con số này đã giảm xuống còn khoảng 700 trường hợp, tức giảm hơn 40% so với giai đoạn trước.
Điều đáng mừng hiện nay là bây giờ người dân đã hiểu rõ hơn tác hại của tảo hôn, chủ động vận động con em mình đi học, lập gia đình đúng độ tuổi.
Ông Nguyễn Lâm, chuyên viên Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Lâm Đồng
Cán bộ đến từng thôn, phát tờ rơi tuyên truyền hôn nhân đúng tuổi cho bà con vùng sâu
Theo báo cáo của Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Lâm Đồng, toàn tỉnh hiện có hơn 683.000 nhân khẩu là người DTTS, chiếm 17,6% dân số toàn tỉnh. Trong giai đoạn 2024–2025, ngành Dân tộc tỉnh Lâm Đồng đã triển khai 8 hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật, thu hút gần 800 lượt đại biểu tham dự, gồm cán bộ cơ sở, người có uy tín, thanh niên và phụ huynh ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Cùng với đó, hơn 199.000 tờ gấp song ngữ (Việt – K’Ho, Mạ, Chu Ru và một số ngôn ngữ dân tộc khác) đã được biên soạn và phát hành rộng rãi, giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin về độ tuổi kết hôn hợp pháp, cũng như hiểu rõ hơn tác hại của tảo hôn đối với sức khỏe, giáo dục và sự phát triển cộng đồng.
Niềm vui của chị Đặng Thị Vân, thôn Đưng Glê, xã Đam Rông 3, khi phong trào tuyên truyền phòng chống tảo hôn đạt hiệu quả thiết thực
Chị Đặng Thị Vân, thôn Đưng Glê, xã Đam Rông 3 chia sẻ: “Trước đây, trong thôn cũng có cặp lấy nhau sớm, cuộc sống khổ lắm. Giờ được cán bộ tuyên truyền, mọi người hiểu hơn, ai cũng bảo nhau để con cháu học hành rồi mới tính chuyện hôn nhân”.
Đại biểu và bà con tham dự Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật do Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh tổ chức
Đa dạng hình thức, nâng cao hiệu quả tuyên truyền
Thời gian qua, UBND tỉnh Lâm Đồng đã xác định công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Sở Dân tộc và Tôn giáo.
Công tác tuyên truyền về phòng, chống tảo hôn tại Lâm Đồng những năm qua không chỉ dừng ở các chương trình hội nghị hay phát tờ rơi, mà đã mở rộng sang hình thức truyền thông cộng đồng và ứng dụng công nghệ thông tin trên diện rộng.
Các đơn vị như Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân cùng các sở ngành đã phối hợp với Sở Dân tộc và Tôn giáo tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, tọa đàm, kết hợp phát thanh song ngữ trên loa thôn, xã để tiếp cận người dân vùng sâu, vùng xa.
Cán bộ Hội Phụ nữ xã vận động chị em không gả con sớm, chung tay xóa bỏ tảo hôn
Thay vì chỉ dừng ở những buổi nói chuyện, tập huấn pháp luật, hiện nay các mô hình tuyên truyền đã được lồng ghép khéo léo vào các chương trình lễ hội, sinh hoạt cộng đồng nhằm tạo không khí sinh động, gần gũi, giúp người dân dễ tiếp nhận và ghi nhớ thông điệp.
Thực tế cho thấy, ở nhiều buôn làng vùng sâu của Lâm Đồng, tiếng nói của già làng, trưởng thôn có sức thuyết phục hơn bất kỳ hình thức tuyên truyền nào khác. Họ am hiểu phong tục tập quán, được bà con tin tưởng và lắng nghe. Nhờ vậy, khi những người uy tín trực tiếp tham gia tuyên truyền, giải thích về tác hại của tảo hôn, các hộ gia đình, nhất là thanh thiếu niên, dễ dàng tiếp thu và thay đổi hành vi hơn.
Tuyên truyền chỉ hiệu quả khi người dân thấy đó là quyền lợi của mình. Muốn truyền đạt được thông tin một cách thiết thực, dễ hiểu thì già làng, người có uy tín chính là cầu nối quan trọng giúp thay đổi nhận thức, hướng đến cộng đồng phát triển bền vững.
Người uy tín Đỗ Văn Khám, thôn Thanh Bình, xã Phúc Thọ Lâm Hà
Trưởng thôn Vàng A Phông chia sẻ những trăn trở và khó khăn trong công tác tuyên truyền phòng chống tảo hôn
Qua 10 năm thực hiện Đề án giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, toàn tỉnh đã tổ chức hơn 1.900 cuộc truyền thông, thu hút trên 66.000 lượt người tham dự; đồng thời cấp phát hơn 160.000 tờ rơi, pano, áp phích bằng song ngữ, góp phần đưa thông tin pháp luật đến từng buôn làng.
Bên cạnh đó, hệ thống đài truyền thanh cơ sở và các cơ quan báo chí địa phương cũng đóng vai trò tích cực trong việc lan tỏa thông điệp xây dựng gia đình hạnh phúc, nói không với tảo hôn.
Dù vậy, công tác tuyên truyền vẫn còn không ít thách thức. Ở một số địa bàn vùng sâu, tư tưởng lạc hậu vẫn tồn tại, đời sống kinh tế khó khăn khiến trẻ em dễ bỏ học sớm.
Khi đời sống kinh tế được cải thiện, thu nhập ổn định và bà con có điều kiện học hỏi, hiểu biết hơn, họ sẽ tự nguyện từ bỏ những hủ tục lạc hậu; khi đó, công tác tuyên truyền mới thực sự phát huy hiệu quả.
Ông Vàng A Phông, Trưởng thôn Dâng G Lê, xã Đam Rông 3
Trưởng thôn Vàng A Phông chia sẻ những trăn trở và khó khăn trong công tác tuyên truyền phòng chống tảo hôn
Nhờ những cách làm sáng tạo và bền bỉ, công tác tuyên truyền phòng, chống tảo hôn ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Lâm Đồng năm 2025 đã và đang phát huy hiệu quả rõ rệt.
Từ những mô hình nhỏ ở cơ sở đến sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhận thức của người dân đã thay đổi tích cực. Mỗi buôn làng bớt đi một cuộc tảo hôn là thêm một cơ hội để thế hệ trẻ được học tập, phát triển, góp phần xây dựng vùng đồng bào DTTS ngày càng tiến bộ, văn minh và hạnh phúc.
