Hiệu quả từ trồng rừng gỗ lớn ở Gia Lai

Dẫn chúng tôi đi thăm khu rừng xanh mướt trồng keo lai gần 8 năm tuổi, diện tích hơn 2ha ở khoảnh 2, tiểu khu 252A, xã Bình Hiệp, tỉnh Gia Lai, ông Hồ Văn Hể, Giám đốc Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn giải thích: “Năm 2022, khi rừng trồng được gần 5 tuổi thì Dự án "Nhân rộng quản lý rừng bền vững và chứng chỉ rừng tại Việt Nam" (gọi tắt là dự án SFM, do Chính phủ Đức tài trợ thông qua Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức phối hợp với Ban Quản lý các dự án lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường thực hiện) giúp chúng tôi tỉa thưa mật độ cây từ 2.455 cây/ha xuống còn 800 cây/ha.

Đây là quyết định khó với chúng tôi cũng như nhiều chủ rừng khác, bởi tư duy cũ, cách làm cũ. Khó khăn ban đầu tưởng không thể vượt qua, nhưng chúng tôi quyết tâm thay đổi cách làm, tỉa thưa rừng trồng để được gỗ lớn hơn, hấp thụ carbon tốt hơn thì bắt buộc phải tỉa thưa cây, tỉa cành mới có không gian, ánh sáng, dinh dưỡng giúp cây phát triển tốt hơn.

Cũng trên diện tích rừng tỉa thưa này, dự án SFM tiếp tục tư vấn, hỗ trợ giúp chúng tôi trồng xen thêm cây lim xanh-một giống cây bản địa có giá trị kinh tế cao (mật độ 8 cây keo lai trồng xen 2 cây lim xanh). Mục tiêu cung cấp nguồn nguyên liệu gỗ lớn (gỗ xẻ) với giá trị kinh tế cao hơn (bởi rừng trồng kinh tế thấp vì gỗ nhỏ chỉ để băm dăm, làm gỗ ép, viên nén năng lượng). Ngoài ra, việc trồng xen canh cây lim xanh còn có ý nghĩa là bảo tồn các loài cây bản địa, nâng cao khả năng chống chịu của rừng trồng, giúp đa dạng hóa nguồn thu từ gỗ trong tương lai, hấp thụ carbon tốt”.

Cưa, tỉa thưa cây khu vực rừng sản xuất ở Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn.

Việc tỉa thưa rừng để thu gỗ lớn từ Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn nhanh chóng lan tỏa ra chủ rừng là các hộ dân tại địa phương. Gặp chúng tôi, anh Nguyễn Trung Hiệp, một chủ rừng ở xã Bình Hiệp, đang trồng 17ha rừng, chia sẻ: “Sau khi cân nhắc, tôi cũng quyết định tỉa thưa diện tích rừng trồng của gia đình mình. Làm xong mới thấy cây của mình ngày càng to, đẹp khi tỉa thưa. Cây to, gỗ lớn sẽ bán được giá hơn so với băm dăm làm gỗ ép. Thấy tôi làm có kết quả tốt, nhiều hộ muốn làm theo nên tôi hướng dẫn họ kỹ thuật. Việc cắt cành đối với những cây để lại cũng giúp cây phát triển tốt, thân thẳng”.

Ông Hồ Văn Hể cho biết thêm: "Công ty hiện có 1.490ha rừng trồng, trong đó diện tích rừng trồng có chứng chỉ quản lý rừng bền vững (chứng chỉ VFCS/FEFC) là 1.284,7ha, diện tích rừng trồng gỗ lớn là 740ha. Chúng tôi phấn đấu đến năm 2030, diện tích rừng trồng gỗ lớn của Công ty đạt 1.000ha và trồng xen canh cây bản địa vào rừng keo lai khoảng 50ha, duy trì diện tích rừng trồng có chứng chỉ bền vững với diện tích khoảng 1.300ha".

Ông Hồ Văn Hể, Giám đốc Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn ở khu vực rừng trồng gỗ lớn xen canh lim xanh.

Thăm diện tích rừng trồng keo lai thuộc dự án SFM với diện tích 4ha (tiểu khu 352, phường Quy Nhơn Tây, tỉnh Gia Lai) của Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn hiện gần 3 năm tuổi, chúng tôi được biết, việc áp dụng quy trình kỹ thuật từ lúc trồng cho đến nay đã giúp cây phát triển tốt. Việc chặt, tỉa thưa những cây chậm phát triển, bị sâu bệnh đã giúp những cây khác phát triển thành gỗ lớn.

Ông Ngô Văn Tỉnh, Giám đốc Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn cho biết: "Năng suất và giá trị của rừng trồng gỗ lớn (8-10 năm) cao hơn từ 30-50% so với rừng trồng gỗ nhỏ (5 năm). Hiện sản phẩm từ rừng gỗ lớn của Công ty còn không đủ nguồn để bán. Chúng tôi phấn đấu đến năm 2030 sẽ có 1.200ha rừng sản xuất trồng gỗ lớn, duy trì diện tích rừng có chứng chỉ quản lý rừng bền vững 2.269ha".

Khu rừng trồng gỗ lớn của Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn.

Có thể khẳng định, việc tỉa thưa, trồng xen canh cây bản địa ở Gia Lai, trồng rừng gỗ lớn của Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn và Công ty TNHH Lâm nghiệp Quy Nhơn cho thấy những tín hiệu tích cực. Không những vậy, từ cách làm mới và kết quả bước đầu của những công ty trên đã lan tỏa ra cộng đồng và các chủ rừng, nhất là với các chủ rừng người địa phương.

Lợi ích từ trồng rừng gỗ lớn ngoài giá trị, hiệu quả kinh tế còn có những giá trị khác về môi trường do rừng gỗ lớn có chu kỳ kinh doanh dài, sẽ có tác dụng giữ nước, tạo nguồn sinh thủy, làm giảm xói mòn, rửa trôi đất. Rừng gỗ lớn còn giúp tăng độ che phủ rừng, tăng khả năng hấp thụ carbon, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu.