Hiệu quả ứng dụng công nghệ số của HTX vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Đắk Lắk

Chuyển đổi số không còn là một khái niệm xa lạ trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội hiện nay, và tầm quan trọng của nó càng được khẳng định khi áp dụng vào các cộng đồng đặc thù như đồng bào DTTS ở Đắk Lắk.

Nâng tầm hạt cà phê

Trong nhiều năm qua, mô hình HTX đã trở thành trụ cột quan trọng trong phát triển kinh tế nông nghiệp ở các vùng DTTS. Tuy nhiên, việc tiếp cận thị trường, quản lý sản xuất và nâng cao giá trị sản phẩm vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Chính vì lẽ đó, chuyển đổi số đã mở ra một hướng đi mới đầy hứa hẹn.

Điển hình là HTX Nông nghiệp bền vững Helena - Chư Kbô (Krông Búk), nơi thu hút khá đông đồng bào dân tộc Ê đê tham gia sản xuất cà phê. Trước đây, việc tiêu thụ sản phẩm của HTX phụ thuộc chủ yếu vào các thương lái nhỏ lẻ, giá cả thường không ổn định và thông tin thị trường thiếu minh bạch. Kể từ khi HTX mạnh dạn ứng dụng công nghệ số, mọi thứ đã thay đổi đáng kể. Các thành viên HTX bắt đầu bằng việc xây dựng một trang web đơn giản và sử dụng các mạng xã hội như Zalo, Facebook để quảng bá sản phẩm. Ban đầu, bà con còn e ngại, nhưng khi thấy sản phẩm bán được nhiều hơn, giá tốt hơn, ai cũng phấn khởi.

Công nghệ thông minh được ứng dụng vào canh tác cây cà phê ở Đắk Lắk.

Ngoài ra, HTX Helena - Chư Kbô đã đầu tư vào việc số hóa quy trình quản lý sản xuất, từ việc theo dõi chu kỳ sinh trưởng của cây trồng bằng các ứng dụng trên điện thoại thông minh, đến việc ghi chép nhật ký nông nghiệp điện tử. Điều này giúp HTX kiểm soát chất lượng sản phẩm chặt chẽ hơn, truy xuất nguồn gốc rõ ràng, từ đó tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng.

Hơn nữa, việc sử dụng các nền tảng thương mại điện tử đã giúp sản phẩm cà phê chất lượng cao của HTX tiếp cận được với đông đảo khách hàng trên cả nước. Doanh thu của HTX đã tăng trưởng đáng kể, thu nhập của các thành viên cũng được cải thiện rõ rệt. Câu chuyện của HTX Helena - Chư Kbô không chỉ là việc áp dụng công nghệ, mà còn là sự thay đổi tư duy, từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất theo chuỗi giá trị, có kiểm soát và định hướng thị trường rõ ràng của đồng bào DTTS.

Du lịch cộng đồng trên nền tảng số

Không chỉ dừng lại ở nông nghiệp, chuyển đổi số còn đang tạo ra những cơ hội mới cho du lịch cộng đồng, một lĩnh vực có tiềm năng lớn ở các vùng DTTS của tỉnh.

Tại Đắk Lắk, HTX Du lịch buôn Jun của người M'nông ở huyện Lắk đã nhận thấy tầm quan trọng của công nghệ số trong việc quản lý hoạt động và tương tác với du khách.

HTX đã biến những ngôi nhà dài truyền thống, những chiếc thuyền độc mộc, cùng với đàn voi thành những điểm độc đáo và quảng bá trên các nền tảng đặt phòng trực tuyến.

Trước đây, khách du lịch chỉ biết đến HTX qua truyền miệng hoặc các công ty lữ hành. Giờ đây, chỉ cần một vài cú click chuột, du khách có thể tìm thấy HTX trên các nền tảng đặt phòng phổ biến. Các thành viên cũng dùng Zalo, Facebook để giới thiệu về văn hóa, ẩm thực, và các hoạt động trải nghiệm độc đáo của dân tộc M’nông.

HTX buôn Jun thu hút khách trong và ngoài nước nhờ chuyển đổi số.

Việc số hóa thông tin về các điểm du lịch, dịch vụ lưu trú, các món ăn đặc sản, và các hoạt động văn hóa đã giúp HTX này tiếp cận một lượng lớn khách hàng tiềm năng. Thông qua sự hỗ trợ của Liên minh HTX tỉnh và địa phương, các thành viên HTX được đào tạo về kỹ năng giao tiếp, quản lý đặt phòng trực tuyến, và cách sử dụng các ứng dụng để tương tác với du khách.

Điều này không chỉ tăng lượng khách mà còn giúp HTX chủ động hơn trong việc định giá, quản lý lịch trình, và nâng cao chất lượng dịch vụ. Đặc biệt, việc tiếp xúc trực tiếp với du khách thông qua các nền tảng số cũng giúp người dân bản địa tự tin hơn trong giao tiếp, trau dồi kiến thức và kỹ năng sống, đồng thời quảng bá mạnh mẽ hơn bản sắc văn hóa của dân tộc mình.

Câu chuyện của HTX Du lịch buôn Jun là minh chứng cho việc chuyển đổi số không chỉ là công cụ kinh doanh mà còn là cầu nối văn hóa, giúp cộng đồng DTTS vừa phát triển kinh tế vừa giữ gìn và phát huy những giá trị truyền thống độc đáo.

Công cụ hữu hiệu trong hành trình phát triển bền vững

Dù mang lại nhiều lợi ích, quá trình chuyển đổi số của các HTX DTTS ở Đắk Lắk vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Hạn chế về cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, thiếu hụt kỹ năng số, và rào cản về ngôn ngữ là những vấn đề cần được quan tâm. Tuy nhiên, các HTX đã cho thấy sự quyết tâm và khả năng vượt khó đáng kinh ngạc.

HTX Nông nghiệp và Dịch vụ Công Bằng (xã Ea Tu, TP. Buôn Ma Thuột), một đơn vị chuyên sản xuất cà phê với 90% thành viên là người DTTS (chủ yếu là Ê Đê) từng gặp khó khăn trong việc tiếp cận các phần mềm quản lý phức tạp.

Để giải quyết vấn đề này, HTX đã tìm kiếm sự hỗ trợ từ các tổ chức phi chính phủ và các chuyên gia công nghệ thông tin tình nguyện. Họ đã cùng nhau ứng dụng những phần mềm công nghệ đơn giản, dễ sử dụng, được tùy chỉnh phù hợp với nhu cầu và trình độ của bà con DTTS. Theo Ban giám đốc HTX, ban đầu, nhiều người không biết dùng điện thoại thông minh, nhưng được hướng dẫn tận tình, ai cũng dần quen. Quan trọng là những ứng dụng mà HTX đang dùng này rất dễ hiểu, không cần biết chữ nhiều cũng có thể dùng được.

Không chỉ dừng lại ở đó, sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, Liên minh HTX tỉnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi số tại các HTX DTTS. Các chương trình tập huấn, hỗ trợ về tài chính, và xây dựng hạ tầng viễn thông đã tạo điều kiện thuận lợi cho các HTX. Bên cạnh đó, việc xây dựng các chính sách khuyến khích, tạo môi trường pháp lý thuận lợi cũng góp phần quan trọng vào thành công của các mô hình này.

Nhìn chung, các HTX DTTS trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang chứng minh rằng chuyển đổi số không chỉ là xu hướng của thời đại mà còn là công cụ hữu hiệu để phát triển kinh tế, nâng cao đời sống và bảo tồn văn hóa. Những câu chuyện thành công này không chỉ truyền cảm hứng mà còn là bài học quý báu về sự kết hợp giữa tri thức bản địa và công nghệ hiện đại, về sức mạnh của cộng đồng và sự đồng hành của chính quyền trong hành trình phát triển bền vững.

Chuyển đổi số trong cộng đồng DTTS được các nhà chuyên môn khẳng định không chỉ là về công nghệ, mà còn là về con người, về sự trao quyền và về việc xây dựng một tương lai thịnh vượng, công bằng hơn.

Trí Chiến