Hiểu về lệnh cấm nhập cảnh của Mỹ với công dân 12 nước

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã cấm công dân của 12 quốc gia nhập cảnh vào Mỹ và siết chặt quyền tiếp cận đối với công dân từ 7 quốc gia khác, viện dẫn lý do an ninh quốc gia.

Lệnh cấm được công bố vào ngày 4-6 áp dụng với công dân các nước: Afghanistan, Myanmar, Tchad, Cộng hòa Congo, Guinea Xích đạo, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan và Yemen. Công dân từ Burundi, Cuba, Lào, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan và Venezuela sẽ bị hạn chế nhập cảnh.

Chính sách có hiệu lực từ 0 giờ 1 phút sáng ngày 9-6 (giờ Mỹ) và không có ngày kết thúc.

Dưới đây là những điều cần biết về quy định cấm nhập cảnh mới của chính quyền ông Trump, theo tờ Politico.

Lập luận của Tổng thống Trump về lệnh cấm

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, ông Trump đã phát động một chiến dịch thực thi luật nhập cư khắt khe bất chấp sự phản đối từ các thẩm phán liên bang cố gắng kiềm chế ông.

Lệnh cấm bắt nguồn từ sắc lệnh do ông Trump ban hành ngày 20-1 - ngày đầu tiên ông nhậm chức nhiệm kỳ hai - yêu cầu Bộ Ngoại giao, Bộ An ninh Nội địa và Giám đốc Tình báo Quốc gia phối hợp lập một báo cáo về “thái độ thù địch” đối với Mỹ.

Mục tiêu của chính sách là “bảo vệ công dân Mỹ khỏi những người nước ngoài có ý định thực hiện các cuộc tấn công khủng bố, đe dọa an ninh quốc gia, truyền bá tư tưởng thù hận hoặc lợi dụng luật nhập cư vào các mục đích xấu”, theo tuyên bố của chính quyền.

Trong một đoạn video đăng lên mạng xã hội, ông Trump liên kết lệnh cấm mới với vụ tấn công khủng bố xảy ra tại bang Colorado vào ngày 1-6, cho rằng vụ việc là minh chứng cho mối nguy từ những du khách lưu trú quá hạn visa.

Nghi phạm của vụ tấn công là công dân Ai Cập – một quốc gia không nằm trong danh sách bị hạn chế. Giới chức Mỹ cho biết người này đã ở lại sau khi visa du lịch hết hạn.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: WHITE HOUSE

Những ai được miễn trừ khỏi lệnh cấm?

Người có thẻ xanh (thường trú nhân hợp pháp tại Mỹ)
Công dân song tịch, bao gồm công dân Mỹ đồng thời có quốc tịch của một trong các nước bị cấm
Một số vận động viên: vận động viên và huấn luyện viên sang Mỹ tham gia World Cup, Thế vận hội hoặc các sự kiện thể thao lớn khác theo xác định của Ngoại trưởng Mỹ
Công dân Afghanistan từng làm việc cho chính phủ Mỹ hoặc các đồng minh tại Afghanistan và có visa nhập cư đặc biệt dành cho người Afghanistan
Công dân Iran thuộc các dân tộc hoặc tôn giáo thiểu số đang chạy trốn khỏi đất nước
Một số nhân viên nước ngoài của chính phủ Mỹ từng công tác ở nước ngoài ít nhất 15 năm, cùng với vợ/chồng và con cái của họ
Người đã được cấp quy chế tị nạn hoặc được công nhận là người tị nạn tại Mỹ trước khi lệnh cấm có hiệu lực
Người có thân nhân là công dân Mỹ, đang nộp đơn xin visa với mục đích đoàn tụ vợ/chồng, con cái hoặc cha mẹ
Các nhà ngoại giao và quan chức chính phủ nước ngoài đến Mỹ công tác chính thức
Người đến trụ sở Liên Hợp Quốc (LHQ) tại New York chỉ để thực hiện nhiệm vụ chính thức liên quan đến LHQ
Đại diện các tổ chức quốc tế và NATO đến Mỹ công tác chính thức
Trẻ em đến từ các quốc gia bị cấm nhưng đã được công dân Mỹ nhận nuôi
Công dân các nước bị cấm đã có visa hợp lệ – tuy nhiên, Bộ An ninh Nội địa vẫn có quyền từ chối cho nhập cảnh, kể cả với visa còn giá trị

Những quốc gia bị ảnh hưởng

Ông Trump cho biết công dân của các quốc gia nằm trong danh sách bị cấm bị xem là tiềm ẩn nguy cơ liên quan đến “khủng bố” và “an toàn công cộng”, cũng như nguy cơ lưu trú quá hạn visa. Ông cũng nói rằng một số nước trong danh sách có quy trình kiểm tra, sàng lọc “thiếu sót”, hoặc trong quá khứ từng từ chối tiếp nhận lại công dân của mình.

Những nhận định này chủ yếu dựa trên báo cáo thường niên của Bộ An ninh Nội địa về khách du lịch, doanh nhân và du học sinh lưu trú quá hạn visa khi đến Mỹ bằng đường hàng không hoặc đường biển, đặc biệt nhấn mạnh các quốc gia có tỉ lệ cao công dân ở lại sau khi visa hết hạn.

Chính quyền cho biết danh sách này có thể được điều chỉnh nếu các quốc gia liên quan thực hiện “những cải thiện đáng kể” trong quy trình và quy định nội bộ của họ. Các quốc gia mới cũng có thể được bổ sung “khi xuất hiện các mối đe dọa mới trên thế giới”.

Hướng dẫn từ Bộ Ngoại giao Mỹ

Bộ Ngoại giao Mỹ đã chỉ đạo các đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ vào ngày 6-6 rằng không được hủy bỏ các visa đã cấp cho công dân của 12 quốc gia trong danh sách cấm.

Trong một công điện gửi đến tất cả cơ quan ngoại giao Mỹ, bộ này nêu rõ: “Không được thực hiện bất kỳ hành động nào đối với các visa đã được cấp và đã rời khỏi bộ phận lãnh sự” và “không được hủy các visa cấp trước ngày lệnh có hiệu lực theo sắc lệnh này”.

Tuy nhiên, theo công điện do Ngoại trưởng Marco Rubio ký, các đương đơn xin visa đến từ các quốc gia bị cấm – dù đã được chấp thuận cấp visa nhưng chưa nhận được visa – sẽ bị từ chối.

Ngoài ra, bắt đầu ngày 9-6, mọi hồ sơ xin visa sẽ bị từ chối nếu người nộp không thuộc diện miễn trừ được quy định trong lệnh cấm.

Lệnh cấm mới khác gì so với năm 2017

Đầu nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã ban hành một sắc lệnh hành pháp cấm công dân của 7 quốc gia Hồi giáo đến Mỹ, gồm: Iraq, Syria, Iran, Sudan, Libya, Somalia và Yemen.

Theo Politico, đây là một trong những thời điểm hỗn loạn nhất trong giai đoạn đầu nhiệm kỳ của ông. Những người đến từ các quốc gia đó bị từ chối lên máy bay sang Mỹ hoặc bị giữ lại tại sân bay Mỹ sau khi hạ cánh. Họ bao gồm sinh viên, giảng viên, doanh nhân, khách du lịch và người đến thăm bạn bè, người thân.

Sắc lệnh này sau đó đã được điều chỉnh nhiều lần do vấp phải phản đối pháp lý. Cuối cùng, vào năm 2018, một phiên bản sửa đổi đã được Tòa án Tối cao Mỹ thông qua với phán quyết 5-4, cho phép lệnh cấm có hiệu lực và được tiếp tục thi hành.

Lệnh này sau đó bị chính quyền Tổng thống Joe Biden bãi bỏ.

THẢO VY