Hộ kinh doanh chấm dứt thuế khoán, chuyển sang tự kê khai, tự nộp thuế từ năm 2026
Bộ Tài chính vừa ban hành Quyết định số 3389 phê duyệt Đề án chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán. Theo đó, từ ngày 1/1/2026, ngành thuế sẽ chấm dứt hoàn toàn phương thức thu thuế khoán, chuyển sang quản lý theo phương pháp tự kê khai, tự nộp thuế.
Từ ngày 1/1/2026, ngành thuế sẽ chấm dứt hoàn toàn phương thức thu thuế khoán, chuyển sang quản lý theo phương pháp tự kê khai, tự nộp thuế
Đề án quy định rõ 3 nhóm hộ kinh doanh với cách tính thuế và phương pháp quản lý khác nhau.
Nhóm 1 gồm các hộ có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm, được miễn nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân. Các hộ này không cần áp dụng sổ sách kế toán phức tạp, nhưng vẫn phải kê khai định kỳ, có thể 2 lần/năm (đầu và giữa/cuối năm) hoặc chọn thời điểm phù hợp.
Nhóm 2 gồm hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 3 tỷ đồng/năm, tiếp tục tính thuế trực tiếp trên doanh thu như hiện nay. Mức thuế suất được quy định cụ thể: 1% cho phân phối, cung cấp hàng hóa; 5% cho dịch vụ, xây dựng không bao thầu vật liệu; 3% cho sản xuất, vận tải, dịch vụ gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu vật liệu; và 2% cho hoạt động khác. Nhóm này phải kê khai thuế 4 lần/năm, lập sổ sách đơn giản theo mẫu quy định.
Đối với hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm thuộc nhóm bán lẻ, dịch vụ trực tiếp đến tay người tiêu dùng, bắt buộc xuất hóa đơn điện tử từ máy tính tiền có kết nối với cơ quan thuế. Các hộ có doanh thu dưới 1 tỷ đồng/năm không bắt buộc nhưng được khuyến khích ghi chép doanh thu. Hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm trong hai năm liên tiếp sẽ được chuyển sang nhóm 3 từ năm thứ ba.
Nhóm 3 gồm các hộ có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm, phải áp dụng phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng (thuế GTGT đầu ra trừ thuế GTGT đầu vào). Thuế thu nhập cá nhân được tính 17% trên tổng lợi nhuận, trong đó lợi nhuận = doanh thu – chi phí hợp lý. Hộ có doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm sẽ kê khai theo tháng, còn dưới 50 tỷ đồng/năm kê khai theo quý.
Nhóm này cũng bắt buộc xuất hóa đơn, mở tài khoản ngân hàng riêng phục vụ hoạt động kinh doanh và sử dụng hóa đơn điện tử có mã hoặc hóa đơn khởi tạo từ máy tính tiền.
Theo Bộ Tài chính, đến cuối năm 2024, cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ và cá nhân kinh doanh, trong đó 2,2 triệu hộ đang hoạt động ổn định, còn 1,3 triệu hộ có doanh thu trên ngưỡng nộp thuế (trên 100 triệu đồng/năm), chiếm 59% tổng số hộ. Năm 2024, tổng thu ngân sách nhà nước từ nhóm này đạt 26.000 tỷ đồng, riêng 6 tháng đầu năm 2025 ước thu hơn 17.000 tỷ đồng, bằng 131% so với cùng kỳ năm trước.
