Hỗ trợ hợp tác xã nâng cao năng lực tiếp cận vốn vay

Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: Đ. KHOA

Đây là vấn đề được các đại biểu đặt ra tại Hội nghị Hỗ trợ HTX tiêu biểu nâng cao năng lực tiếp cận vốn vay, kết nối giao thương và chuyển đổi số, do Liên minh HTX Việt Nam tổ chứcngày 12/4, tại Hà Nội.

Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện của Tháng hành động vì HTX 2025 và Năm Quốc tế HTX 2025, nhân dịp kỷ niệm 79 năm Ngày Bác Hồ viết thư kêu gọi điền chủ, nông gia tham gia HTX nông nghiệp (11/4/1946 - 11/4/2025) và Ngày HTX Việt Nam (11/4).

Cơ chế cho vay còn bó hẹp về đối tượng và phương thức

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Phạm Công Bằng - Tổng Giám đốc Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam - cho biết, khu vực kinh tế tập thể, HTX thời gian qua đã có những chuyển biến tích cực, phát triển cả về số lượng và chất lượng. Tuy nhiên, nhìn một cách tổng thể, sự phát triển này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng cũng như yêu cầu mà chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước đã đề ra.

Nguyên nhân được chỉ ra là do năng lực nội tại của nhiều HTX còn yếu, mô hình tổ chức còn bất cập, thiếu vốn cho sản xuất kinh doanh, quá trình chuyển đổi số diễn ra chậm chạp, phương thức xúc tiến thương mại chưa đa dạng, hiệu quả không cao và chưa thích ứng được với yêu cầu từ thị trường, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng. Trong khi đó, yêu cầu đặt ra cho khu vực kinh tế tập thể hiện nay là rất lớn, phải chuyển mình mạnh mẽ để hội nhập, cạnh tranh và tham gia hiệu quả vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong bối cảnh đó, ông Phạm Công Bằng cho hay, với chức năng, nhiệm vụ được giao, thời gian qua, hệ thống Liên minh HTX Việt Nam đã phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng và phát triển kinh tế tập thể. Hệ thống này đã tham gia tích cực vào các chương trình, dự án và cung ứng dịch vụ công hỗ trợ HTX phát triển theo nhiều hình thức, đa dạng về quy mô và lĩnh vực.

Nhiều mô hình HTX ứng dụng công nghệ cao, thực hiện chuyển đổi số, sản xuất - kinh doanh gắn với chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị đã được hỗ trợ xây dựng. Cùng với đó là sự tăng cường liên kết với các thành phần kinh tế khác; đẩy mạnh hoạt động tín dụng cho các tổ chức kinh tế tập thể; tổ chức kết nối giao thương; phối hợp với các Bộ, ngành liên quan để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa, nâng cao năng lực sản xuất, khả năng cạnh tranh và khả năng thích nghi với thị trường.

Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam đã triển khai cho hàng trăm HTX và thành viên vay vốn để phát triển sản xuất kinh doanh. Nguồn vốn này đã góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy thành lập mới HTX, nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế tập thể.

“Không ít HTX quy mô nhỏ, mới khởi nghiệp, sau khi tiếp cận được nguồn vốn từ Quỹ đã có bước phát triển đột phá, trở thành điển hình tiên tiến, hộ sản xuất kinh doanh giỏi, có sức lan tỏa rộng rãi. Điển hình là trong số 100 HTX tiêu biểu được vinh danh tại CoopStar Awards 2025, có 16 HTX đã nhận 31 khoản vay từ Quỹ” - ông Phạm Công Bằng thông tin.

Tuy nhiên, còn hơn 80 HTX chưa tiếp cận được nguồn vốn này. Một số HTX chưa nắm rõ thông tin về hoạt động của Quỹ; một số khác bị hạn chế do cơ chế cho vay trước đây còn bó hẹp về đối tượng và phương thức, chỉ tập trung vào HTX, liên hiệp HTX và đầu tư cố định – ông Bằng chỉ rõ.

Theo ông Phạm Công Bằng, những hợp tác xã được vinh danh tại Ngôi sao hợp tác xã năm 2025 đều đáp ứng các tiêu chí khắt khe từ Liên minh Hợp tác xã Việt Nam. Đây là các đơn vị có năng lực quản trị tốt, tuân thủ pháp luật, tích cực tham gia hệ thống, không có nợ xấu, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người lao động tại địa phương. “Đặc biệt, họ là những đơn vị đi đầu trong đổi mới công nghệ, sản xuất gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Những kết quả này là minh chứng sống động cho năng lực vươn lên của khu vực kinh tế tập thể nếu được tiếp sức đúng lúc, đúng cách” - ông đánh giá.

Khơi thông dòng vốn, ưu đãi lãi suất từ 4%/năm

Thông tin cụ thể về hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam, ông Bùi Ngọc Toản - Trưởng phòng tín dụng Quỹ cho biết, Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, bảo toàn vốn và tự bù đắp chi phí. Nguồn vốn của Quỹ do ngân sách nhà nước cấp, với vốn điều lệ đến thời điểm hiện tại là 1.000 tỷ đồng.

Lễ ký hợp đồng cho vay vốn ưu đãi giữa Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam và một số HTX. Ảnh: Đ. KHOA

Đáng chú ý, lãi suất cho vay tại Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã Việt Nam được cố định trong suốt thời hạn vay với các khoản vay ngắn và trung hạn; khoản vay dài hạn được cố định trong 5 năm đầu tiên, sau 5 năm được xác định theo lãi suất vay vốn trung, dài hạn đang áp dụng tại thời điểm điều chỉnh.

Theo Phó Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Nguyễn Thị Hoài Linh, trong bối cảnh nhu cầu chuyển đổi xanh và phát triển số đang tăng nhanh, các Bộ, ngành và địa phương cần quán triệt tinh thần chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng – không chỉ dừng ở quản lý, mà phải “kiến tạo” môi trường phát triển thuận lợi cho HTX.

“Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX cần tiếp tục cải tiến thủ tục cho vay theo hướng gọn - nhanh - minh bạch hơn nữa. Việc tháo gỡ bài toán vốn không chỉ giúp HTX phát triển bền vững, mà còn góp phần thực hiện hiệu quả mục tiêu phát triển kinh tế xanh, nông nghiệp tuần hoàn và hiện đại hóa khu vực nông thôn” - bà Nguyễn Thị Hoài Linh nhấn mạnh.

Tại Hội nghị, đại diện Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ngân hàng Chính sách xã hội cũng đã chia sẻ về kết quả thực hiện các chương trình cho vay vốn đối với HTX; đồng thời đề xuất, kiến nghị các giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc, khơi thông dòng vốn tín dụng cho HTX…

Đặc biệt, trong khuôn khổ Hội nghị đã diễn ra Lễ ký hợp đồng cho vay vốn ưu đãi giữa Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Việt Nam và một số HTX, thành viên HTX; Lễ ký biên bản ghi nhớ giữa Trung tâm Xúc tiến thương mại và đầu tư, các doanh nghiệp, sàn thương mại điện tử, doanh nghiệp logistics.

Đ. KHOA