Hỗ trợ người trẻ để thúc đẩy đổi mới sáng tạo

Tổng Giám đốc WIPO Daren Tang.

Đánh giá về tiềm năng phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo của Việt Nam, Tổng Giám đốc Daren Tang cho rằng: “Việt Nam có một nền tảng vững chắc để trở thành một quốc gia đổi mới, sáng tạo và công nghệ. Việt Nam đang bước vào một chương phát triển mới, nơi không còn chỉ tập trung vào nông nghiệp và hàng hóa, không còn chỉ tập trung vào sản xuất các sản phẩm có ý tưởng đến từ nước ngoài, nơi sản phẩm sẽ không chỉ sản xuất tại Việt Nam mà còn được tạo ra bởi Việt Nam”.

Trong 15 năm qua, Việt Nam đã liên tục là một trong những quốc gia có thành tích hàng đầu trong Chỉ số Đổi mới toàn cầu (GII). Hơn nữa, Việt Nam hiện là số một thế giới về xuất khẩu công nghệ cao, nhập khẩu công nghệ cao và nhiều lĩnh vực khác. Việt Nam cũng đang đào tạo một lượng lớn cử nhân khoa học, những người sẽ có đóng góp rất nhiều thành tích xếp hạng GII của đất nước.

Để thực hiện thành công Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, WIPO đang tích cực hợp tác với các cơ quan chức năng của Việt Nam như Bộ Khoa học và Công nghệ để triển khai chiến lược sở hữu trí tuệ mới, triển khai tầm nhìn rằng “Việt Nam không chỉ nhập khẩu công nghệ, không chỉ hấp thụ công nghệ mà Việt Nam sẽ xuất khẩu công nghệ”.

Trong hành trình này, WIPO nhận thấy cần tập trung hỗ trợ người trẻ vì họ “nhận thức được nhu cầu đổi mới nhưng thường thiếu kỹ năng cần thiết”. Một trong những biện pháp mà WIPO đang áp dụng tại Việt Nam là triển khai Chiến lược Trao quyền cho Thanh thiếu niên IP-YES! 2024, nhấn mạnh vai trò của giáo dục sở hữu trí tuệ cho thế hệ trẻ nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo bền vững.

Chiến lược này bao gồm ba phần cốt lõi:

Thay đổi tư duy (Mindset):Điều quan trọng nhất là phải thay đổi tư duy, đặc biệt là ở giới trẻ. Cần ngừng tin rằng đổi mới chỉ diễn ra ở các nền kinh tế tiên tiến, ở một quốc gia phát triển, hay một địa điểm xa xôi nào đó. Thay vào đó, những người trẻ Việt Nam cần tin rằng đổi mới có thể diễn ra ngay tại quê nhà, tại làng quê, cộng đồng, xã, huyện, hoặc thành phố của mình. Sự xuất hiện của nhiều công ty khởi nghiệp Việt Nam hiện nay đã chứng minh điều này.

Việc xây dựng một nền văn hóa đổi mới cần được bắt đầu càng sớm càng tốt và kiến thức về SHTT nên được giới thiệu cho trẻ em từ trường tiểu học và trung học.

Cung cấp kiến thức và công cụ: Phần thứ hai của chiến lược là giúp cung cấp kiến thức và công cụ cho những người trẻ quan tâm đến đổi mới. Tổ chức này đã đào tạo 620.000 người trong 5 năm qua, với 60% trong số đó là thanh niên (dưới 35 tuổi). Việc đào tạo này là nền tảng cho tương lai.

Áp dụng kiến thức và thương mại hóa:Tổng Giám đốc Daren Tang đã kể về trường hợp của bà Trần Thị Hương Giang, người sáng lập và Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Dược phẩm GenaTech để chứng minh rằng đổi mới thực sự là đưa ý tưởng ra thị trường, không chỉ là sáng tạo trong viện nghiên cứu. Theo đó, bà Giang đã nghiên cứu thành công một loại men vi sinh hỗ trợ tiêu hóa, tuy nhiên, bà lại không biết cách bảo vệ sản phẩm công nghệ của mình. Với sự hỗ trợ trong khoảng bốn đến sáu tháng, WIPO đã hướng dẫn bà tạo ra một chiến lược sở hữu trí tuệ, giúp bà được cấp bằng sáng chế và tạo nhãn hiệu để thương mại hóa sản phẩm. Hiện nay, công ty đã đạt được nhiều thành công trên thị trường.

“Giai đoạn tiếp theo sau khi đào tạo là giúp những người trẻ áp dụng kiến thức của mình và tích hợp kiến thức sở hữu trí tuệ vào chiến lược kinh doanh để đạt được thành công” - ông Daren Tang nhận định.

Lấy ví dụ về thành công của ca sĩ Đức Phúc tại sân khấu Intervision 2025, Tổng giám đốc Daren Tang cho rằng, đổi mới sáng tạo hiện đại không chỉ giới hạn trong lĩnh vực công nghệ mà còn trong lĩnh vực văn hóa. Thế hệ trẻ đang có khả năng kết hợp sự sáng tạo văn hóa với công nghệ để tạo ra thành công.

Theo ông Daren Tang, tương lai của Việt Nam sẽ ngày càng phụ thuộc vào nguồn lực trí tuệ, đổi mới, khoa học, công nghệ và sáng tạo, vượt ra ngoài tài nguyên thiên nhiên và nông nghiệp. Trong hành trình này, WIPO cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam để mang đến cơ hội cho tất cả những người trẻ tuổi có ý tưởng hay, sử dụng sở hữu trí tuệ để thành công.

Hiền Thảo