Hòa đàm cấp cao Armenia-Azerbaijan sắp nối lại, EU nỗ lực can dự, tính toán làm một việc

Từ trái sang phải: Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan gặp nhau tại Bỉ hồi tháng 5/2022. (Nguồn: EU)

Theo các nguồn thạo tin, ông Michel sẽ chủ trì cuộc gặp giữa Thủ tướng Pashinyan và Tổng thống Aliyev. Đây là lần gặp mặt trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ cuộc gặp tại Munich (Đức) hồi tháng 2.

Ngoài đối thoại 3 bên, hai nhà lãnh đạo Armenia, Azerbiajan cũng sẽ thảo luận cùng với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz bên lề Hội nghị thượng đỉnh sắp tới của Cộng đồng chính trị châu Âu (EPC) tại Chisinau (Moldova) vào ngày 1/6.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Armenia và Tổng thống Azerbaijan cũng đã đồng ý tiếp tục gặp gỡ ba bên tại Bỉ thường xuyên khi cần thiết.

Chủ tịch Michel đã giữ liên lạc chặt chẽ với các nhà lãnh đạo của Armenia và Azerbaijan để thúc đẩy các nỗ lực của khối này về ổn định ở Nam Kavkaz và bình thường hóa giữa hai nước.

Theo thông cáo của Liên minh châu Âu (EU) hôm 8/5, ông Michel cũng bày tỏ ý định mời các nhà lãnh đạo của Armenia, Azerbaijan, Pháp và Đức gặp nhau lần thứ hai bên lề Hội nghị thượng đỉnh EPC tiếp theo tại Granada (miền Nam Tây Ban Nha) vào tháng 10 tới.

Nhận định về cuộc đối thoại sắp tới, một quan chức của Ủy ban châu Âu nhận định, đây là một phần trong nỗ lực nhằm bình thường hóa quan hệ giữa Armenia và Azerbaijan và là diễn biến mới nhất sau các cuộc đàm phán hòa bình quan trọng, tích cực diễn ra tại Washington (Mỹ) hôm 4/5.

Khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết, các cuộc đàm phán giữa Armenia và Azerbaijan tại Washington đã đạt được "tiến bộ rõ rệt" và có thể tiến tới một thỏa thuận nhằm giải quyết căng thẳng.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Azerbaijan ra thông báo xác nhận, nước này và Armenia đã đạt được hiểu biết về một số điểm của thỏa thuận hòa bình song phương trong tương lai sau các cuộc đàm phán ở Mỹ.

Tuy nhiên, hai bên chưa đạt được bất kỳ thỏa thuận nào nhằm chấm dứt tình trạng xung đột kéo dài hàng thập niên.

Quan hệ giữa Baku và Yerevan căng thẳng liên quan quyền kiểm soát khu vực Nagorno-Karabakh - khu vực nằm sâu trong lãnh thổ phía Tây Nam của Azerbaijan song có đa số dân cư là người gốc Armenia nên muốn sáp nhập vào nước này.

Căng thẳng gia tăng giữa hai nước láng giềng với đỉnh điểm là cuộc chiến tranh kéo dài từ tháng 2/1988 đến tháng 5/1994.

Kể từ năm 2008, Azerbaijan và Armenia đã tiến hành hàng chục cuộc gặp cấp cao, nhưng chưa tìm được biện pháp hòa giải phù hợp đối với các vấn đề, trong đó có việc phân định biên giới và trao đổi tù nhân.

Quan hệ giữa hai nước càng trở nên căng thẳng sau khi Baku ngày 23/4 vừa qua thiết lập một trạm kiểm soát trên tuyến đường bộ duy nhất đi qua lãnh thổ Azerbaijan và nối Armenia với khu vực Nagorno-Karabakh.

Bảo Minh