Họa sĩ Ngọc Mai trở lại với triển lãm tranh lụa 'Chinh phụ ngâm'

Sau 14 năm gây tiếng vang với triển lãm “Kiều” vào năm 2011, họa sĩ Ngọc Mai đã trở lại với người mộ điệu qua triển lãm tranh lụa mang tên Chinh phụ ngâm tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.

Họa sĩ Ngọc Mai (thứ 2 từ trái sang) cùng các khách mời tại triển lãm

Theo họa sĩ Ngọc Mai, sau triển lãm Kiều bản thân bà vẫn vẫn vương vấn với bộ tranh Chinh phụ ngâm chưa thực hiện được, và tôi bắt đầu phác thảo đi phác thảo lại vẫn không hài lòng.

Đến năm 2021 họa sĩ Ngọc Mai bị bệnh, và sau đó trải qua một cuộc phẫu thuật lớn về cột sống tưởng chừng như mình không còn đi lại được.

"Nhưng may quá sau đó tôi gượng dậy và nhờ sự động viên của nhiều người trong gia đình, sức khỏe dần ổn định và tôi tiếp tục hoàn thành bộ tranh này cho đến giữa năm 2025 thì hoàn tất" – họa sĩ Ngọc Mai kể.

Theo họa sĩ Ngọc Mai, niềm cảm hứng lớn nhất của bà đối với những tác phẩm đánh dấu sự trở lại của mình chính là sự đồng cảm với những đau khổ của người chinh phụ trong tác phẩm Chinh phụ ngâm của Đặng Trần Côn.

Tác phẩm Xuất chinh. Ảnh: TGCC

Bộ tranh lụa gồm 6 bức, mỗi bức tương ứng với một câu thơ trong bản dịch Nôm của Chinh phụ ngâm.

Việc lựa chọn những câu thơ cụ thể, theo họa sĩ Ngọc Mai, không phải ngẫu nhiên, mà dựa trên sự hòa hợp tự nhiên giữa hình ảnh hội họa và tâm trạng thơ ca.

Họa sĩ Ngọc Mai tinh tế khi chọn lấy cấu trúc: "Áo nhung trao quan vũ từ đây/Nàng một thân nuôi già dạy trẻ/Ôm đàn tranh mấy phím cầm tay/Vắng chàng điểm phấn tô hồng với ai/Vì chàng thân thiếp lẻ loi một mình, và cuối cùng: Cùng chàng lại kết nối duyên đến già. Một kết thúc có hậu. Ánh sáng thánh thiện, trong trẻo ấy há chẳng phải ước mơ ngàn đời của người phụ nữ đấy sao?"

"Nếu Truyện Kiều có nhiều sự kiện theo cuộc đời 15 năm lưu lạc của nàng Kiều thì Chinh phụ ngâm chủ yếu diễn tả nỗi lòng, tâm sự cô đơn của người thiếu phụ trông chồng nơi chiến trường xa. Phải diễn tả những tâm sự đó bằng hình ảnh như thế nào, chọn lọc chi tiết nào? Tôi đã phác họa đi phác họa lại không biết bao nhiêu lần để có được hình ảnh kết nối với chất thơ" - họa sĩ Ngọc Mai chia sẻ.

Triển lãm lần này, ngoài bộ tranh lụa Chinh phụ ngâm gồm 6 tác phẩm: Xuất chinh, Nuôi mẹ dạy con, Nỗi sầu muộn, Nỗi cô đơn, Hờn tủi và Giấc mộng đoàn viên, còn giới thiệu những sáng tác tranh lụa, tranh sơn dầu, màu nước… của họa sĩ Ngọc Mai trong nhiều năm mà nổi bật là loạt tranh được vẽ tại Pháp (2004-2006).

Các tác phẩm đều thể hiện nỗi niềm của người phụ nữ

Nhận xét về triển lãm, nhà thơ Lê Minh Quốc cho biết: "Chinh phụ ngâm của họa sĩ Ngọc Mai đem đến cho công chúng sự se duyên tri âm từ Đặng Trần Côn đến Đoàn Thị Điểm: sánh cùng nhau dan díu chữ duyên. Là duyên của ngôn ngữ thơ từ bản chữ Hán qua chữ Nôm. Duyên này, họa sĩ Ngọc Mai thể hiện bằng chất liệu nõn nà, tơ mềm của lụa, cũng là một cách phản ánh nhạc điệu và hình ảnh từ nguyên tác của thơ".

VĂN HÀ