Hoàn thiện chính sách đổi mới sáng tạo – Bệ phóng cho Hà Nội trở thành đô thị thông minh

Các đại biểu tham dự buổi tọa đàm

Chiều 22-8, tại Trung tâm Báo chí Thủ đô Hà Nội, Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội phối hợp với Trung tâm Truyền thông, Dữ liệu và Công nghệ số (Văn phòng UBND Thành phố Hà Nội) tổ chức Tọa đàm “Hoàn thiện chính sách đổi mới sáng tạo – Kiến tạo tương lai Thủ đô thông minh”.

Kỳ vọng đột phá từ 6 Nghị quyết đặc thù

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và xu hướng chuyển đổi số toàn cầu, đổi mới sáng tạo đã trở thành động lực then chốt cho sự phát triển bền vững. Là trung tâm chính trị, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ hàng đầu cả nước, Hà Nội xác định cần có những bước đi mạnh mẽ, bài bản để bắt kịp xu thế, vươn lên dẫn dắt.

Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nguyễn Việt Hùng

Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Nguyễn Việt Hùng cho biết, nhằm cụ thể hóa Luật Thủ đô (2024) và các chủ trương lớn của Trung ương, hiện Thành phố đang khẩn trương hoàn thiện 6 dự thảo nghị quyết đặc thù về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, bao gồm: Nghị quyết quy định chi tiết một số chính sách đặc thù phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của thành phố Hà Nội; Nghị quyết quy định cơ chế, chính sách về đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo của thành phố Hà Nội; Nghị quyết quy định hoạt động thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) tại thành phố Hà Nội; Nghị quyết thông qua Đề án thành lập Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội; Nghị quyết phê duyệt Đề án thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm thành phố Hà Nội; Nghị quyết thông qua Đề án thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội. Đây được coi là “bộ lục” chính sách đột phá để kiến tạo thể chế, đầu tư hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực và hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo trên địa bàn Thủ đô.

PGS.TS Huỳnh Đăng Chính

Ở góc độ học thuật, PGS.TS Huỳnh Đăng Chính – Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội nhấn mạnh, để Hà Nội vươn tầm quốc gia và quốc tế, trở thành đầu tàu phát triển kinh tế – xã hội của cả nước, Thành phố phải hội tụ được ba yếu tố then chốt: Ý tưởng, công nghệ và nhân tài. 6 dự thảo nghị quyết lần này chính là nền tảng để quy tụ và phát huy những nguồn lực ấy.

Theo PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, khác với nhiều đô thị khác ở Việt Nam, Hà Nội cần định vị mình không chỉ là một đô thị thông minh, mà là đô thị tư duy dựa trên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Để làm được điều đó, Thành phố phải đồng thời bảo đảm hạ tầng hiện đại, vững chắc; xây dựng cơ chế kết nối đổi mới sáng tạo và mở rộng hợp tác quốc tế để các trường, viện, doanh nghiệp toàn cầu cùng tham gia giải quyết các bài toán của Hà Nội. 6 nghị quyết chính là bệ phóng vững chắc cho khát vọng ấy.

Sandbox – mô hình thử nghiệm đầy kỳ vọng

Một trong những điểm nhấn được thảo luận sôi nổi tại tọa đàm là cơ chế sandbox. Đây được coi là chính sách đột phá nhất trong 6 dự thảo nghị quyết, tạo hành lang pháp lý an toàn để thử nghiệm công nghệ và mô hình kinh doanh mới.

Phó Trưởng ban Quản lý Khu CNC và Khu Công nghiệp Hà Nội Trần Đắc Trung phát biểu

Theo Phó Trưởng ban Quản lý Khu CNC và Khu Công nghiệp Hà Nội Trần Đắc Trung, sandbox chính là “mảnh đất thử nghiệm” phù hợp để triển khai trong các khu công nghệ cao – nơi hội tụ viện, trường và doanh nghiệp. “Chúng ta có hạ tầng đồng bộ, quỹ đất rộng, liên kết chặt chẽ với các viện trường. Đây sẽ là không gian để các ý tưởng mới được đón nhận, thử nghiệm và triển khai. Sandbox trên thế giới không mới, nhưng ở Hà Nội chúng ta phải vừa làm, vừa hoàn thiện để phù hợp thực tiễn” – ông Trần Đắc Trung nêu quan điểm.

Phó Chủ tịch điều hành, Giám đốc Quản trị Tập đoàn Công nghệ CMC Lê Thanh Sơn phát biểu

Còn theo Phó Chủ tịch điều hành, Giám đốc Quản trị Tập đoàn Công nghệ CMC Lê Thanh Sơn khẳng định, sandbox giúp doanh nghiệp kiểm soát rủi ro, thử nghiệm ý tưởng mới trong khuôn khổ pháp lý an toàn. Nếu được hỗ trợ bằng cơ chế tài chính, đây sẽ là bệ phóng mạnh mẽ để doanh nghiệp đầu tư và phát triển.

Một nội dung quan trọng khác là chính sách thu hút nhân tài cũng được các đại biểu thảo luận sôi nổi. Theo PGS.TS Huỳnh Đăng Chính, điều mấu chốt là phải có cơ chế khuyến khích nhà nghiên cứu trẻ, giảng viên đại học tham gia khởi nghiệp. “Không chỉ là hỗ trợ tài chính, mà cần cơ chế pháp lý bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và tạo điều kiện thương mại hóa kết quả nghiên cứu” – PGS.TS Huỳnh Đăng Chính cho hay.

Phó Giám đốc Sở Tài chính Đỗ Thu Hằng phát biểu

Bàn về Quỹ đầu tư mạo hiểm, Phó Giám đốc Sở Tài chính Đỗ Thu Hằng cho biết, Quỹ đầu tư mạo hiểm không thể đi theo lối cũ, chỉ bảo toàn vốn. Bản chất của khoa học, công nghệ là chấp nhận rủi ro. Thành phố cam kết bỏ tối đa 49% vốn điều lệ, với số vốn mồi khoảng 600 tỷ đồng để kích hoạt nguồn lực xã hội và kêu gọi nhà đầu tư tư nhân đồng hành lâu dài. Cơ chế vận hành sẽ thuê đơn vị chuyên nghiệp quản lý, bảo đảm công khai, minh bạch nhưng linh hoạt.

Theo ông Lê Thanh Sơn, khi có quỹ và sandbox, doanh nghiệp vừa có vốn, vừa có hành lang pháp lý để triển khai ý tưởng mới.

Hà Nội khẳng định quyết tâm kiến tạo Thủ đô thông minh

Chia sẻ tại tọa đàm, các đại biểu đều chung quan điểm, mô hình liên kết ba nhà: Nhà nước – Nhà trường – Nhà đầu tư là chìa khóa. Tuy nhiên, điểm nghẽn hiện nay nằm ở cơ chế phối hợp chưa chặt chẽ, trong khi tài chính và nguồn nhân lực cũng cần được quan tâm đồng bộ.

Quang cảnh buổi tọa đàm

Chia sẻ về kỳ vọng của doanh nghiệp, ông Lê Thanh Sơn nhấn mạnh: “Chúng tôi mong các chính sách mới sẽ tháo gỡ rào cản về thủ tục, tạo cơ chế thông thoáng để doanh nghiệp công nghệ phát triển mạnh mẽ. Nếu làm tốt, Hà Nội hoàn toàn có thể trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực”.

Ở góc nhìn quản lý, ông Trần Đắc Trung cho rằng, các khu công nghệ cao và khu công nghiệp sẽ đóng góp trực tiếp vào mục tiêu xây dựng Thủ đô thông minh. Hà Nội có thể học hỏi từ các mô hình thành công quốc tế như Thung lũng Silicon (Mỹ) hay Khu công nghệ cao Tân Trúc (Đài Loan), nơi chính sách – hạ tầng – nhân lực cùng vận hành hài hòa.

Kết thúc chương trình, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Nguyễn Việt Hùng cho biết: Cả 6 dự thảo nghị quyết này đều đã được đưa ra lấy ý kiến thảo luận, phản biện của Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội, qua đó nhận được nhiều ý kiến tâm huyết, có giá trị từ lãnh đạo, các tầng lớp nhân dân. “Chúng tôi tiếp thu 100% ý kiến xác đáng để đưa vào hoàn thiện dự thảo nghị quyết” – ông Hùng khẳng định.

Dự kiến ngày 28-8 tới, thành phố sẽ tổ chức hội thảo để tiếp tục lấy ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp trong và ngoài nước nhằm bảo đảm các nghị quyết có tính khả thi, khuyến khích sự tham gia rộng rãi của mọi thành phần. Ở giai đoạn tiếp theo, các tham vấn chuyên đề sẽ tiếp tục được tổ chức: Với giới khoa học để làm sâu sắc cơ sở lý luận, pháp lý; với doanh nghiệp để chính sách sát thực tế hơn; với cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo để bảo đảm không bỏ sót bất kỳ ý tưởng hay cá nhân tiềm năng nào.

Quang cảnh buổi tọa đàm

Ông Nguyễn Việt Hùng cho biết thêm, ngay cả sau khi HĐND thông qua, thành phố vẫn sẽ tổ chức tổng kết, đánh giá để kịp thời tham mưu điều chỉnh, thích ứng với yêu cầu phát triển mới.

Tọa đàm khép lại với kỳ vọng rằng các kênh tham vấn mở sẽ tiếp tục được duy trì, để Hà Nội xây dựng được những cơ chế chính sách hiện đại, đột phá, thực sự tạo động lực cho đổi mới sáng tạo, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm sáng tạo hàng đầu cả nước và khu vực.

Tin và ảnh Thu Hằng