Hoàn thiện cơ sở pháp lý, tạo sự thống nhất, đồng bộ trong việc quản lý hiệu quả phương tiện bay

Tại dự thảo tờ trình dự thảo Thông tư, Bộ Công an cho biết, hiện nay, xu hướng ứng dụng tàu bay không người lái, phương tiện bay khác (phương tiện bay) vào đời sống và an ninh, quốc phòng đã phát triển mạnh trên thế giới trong gần một thập kỷ qua. Đặc biệt tại các khu vực xung đột, chiến tranh hiện nay cho thấy phương tiện bay là thiết bị rất hiện đại, có tính năng ứng dụng vào công tác chiến đấu rất hiệu quả với chi phí thấp. Phương tiện bay đã và đang làm thay đổi chiến lược, chiến thuật cũng như cách thức tiếp cận trong công tác quản lý nhà nước và giải pháp trong cuộc sống.

Các phương tiện bay cần được quản lý một cách hiệu quả.

Đối với lĩnh vực an ninh, quốc phòng, phương tiện bay được ứng dụng trong việc quan sát, theo dõi ở những khu vực đất đai rộng lớn hoặc địa hình hiểm trở như khu vực truyền tải điện, rừng, đường bờ biển, biên giới… và truyền thông tin về cho các đơn vị chức năng quản lý nhằm đưa ra các biện pháp ngăn chặn, xử lý sự cố kịp thời. Ngoài ra, phương tiện bay còn hỗ trợ lực lượng Công an trong việc cứu hộ, cứu nạn, công tác phòng cháy, chữa cháy, tuần tra, giám sát giao thông, trinh sát, theo dõi, truy bắt tội phạm, giám sát và giải tán đám đông. Bên cạnh đó, phương tiện bay còn nhiều ứng dụng khác trên các lĩnh vực trong đời sống hiện nay như giám sát nông nghiệp, trình diễn, điện ảnh, giải trí…

Trước xu hướng trên, qua quá trình nghiên cứu và đánh giá tình hình thực tế hiện nay, các loại hình này còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng và xâm phạm trực tiếp an ninh quốc gia trong thời gian tới như: Thu thập thông tin tình báo; thu thập thông tin bí mật nhà nước đặc biệt đối với các mục tiêu quan trọng về an ninh quốc gia; là công cụ thực hiện các hành vi phạm tội, thực hiện hành vi xâm phạm an ninh quốc gia; kích động biểu tình, tấn công khủng bố; xâm phạm đời tư cá nhân, thu thập, sử dụng hình ảnh trái phép.

Vì vậy, việc xây dựng và ban hành Thông tư quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng không nhân dân là rất cấp thiết và phù hợp với thực tiễn hiện nay, nhằm góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý, tạo sự thống nhất, đồng bộ trong việc quản lý hiệu quả phương tiện bay, thúc đẩy phát triển kinh tế và ổn định an ninh, trật tự xã hội.

Dự thảo Thông tư quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng không không quân gồm 5 chương, 29 điều, 8 phụ lục; quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành điểm a khoản 4 Điều 29; điểm b khoản 2 Điều 30; khoản 2 Điều 27; điểm đ khoản 2 Điều 31 của Luật Phòng không nhân dân. Chương 1 dự thảo thông tư gồm các quy định chung; chương 2 gồm các quy định về quy trình, thủ tục đăng ký phương tiện bay; chương 3 gồm các quy định về quản lý hoạt động bay; chương 4 gồm các quy định về hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập phương tiện bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị có liên quan và chương 5 là tổ chức thực hiện.

Dự thảo Thông tư áp dụng đối với: Cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc Bộ Công an quản lý thực hiện nhiệm vụ đăng ký tàu bay không người lái, phương tiện bay khác (gọi tắt là phương tiện bay); cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong hoạt động đăng ký phương tiện bay; cơ quan, tổ chức, đơn vị cá nhân có liên quan đến hoạt động bay của phương tiện bay do Bộ Công an quản lý; cơ quan, tổ chức, đơn vị cá nhân có liên quan đến hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập phương tiện bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị có liên quan thực hiện nhiệm vụ của Bộ Công an; không áp dụng đối với phương tiện bay của Bộ Quốc phòng.

Theo đó, các quy định tại dự thảo Thông tư là các chính sách mới, nhằm quy định chi tiết và cụ thể hóa một số điều của Luật Phòng không nhân dân thuộc thẩm quyền của Bộ Công an quy định. Với mục đích đơn giản hóa trong việc thực hiện thủ tục hành chính, các thủ tục hành chính tại dự thảo thông tư được quy định theo ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số và liên thông dữ liệu. Về phân cấp, phân quyền, dự thảo thông tư quy định 3 nội dung chính gồm: Đăng ký phương tiện bay, cấp phép bay đối với phương tiện bay của Bộ Công an và chấp thuận cho hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập phương tiện bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị có liên quan phục vụ nhiệm vụ của Bộ Công an. Theo đó việc phân cấp, phân quyền được thực hiện như sau:

- Đăng ký phương tiện bay được phân cấp, phâ quyền tại Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao; Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thuộc Công an cấp tỉnh và Công an cấp xã đối với từng phân loại phương tiện bay và chủ sở hữu phương tiện bay tương ứng.

- Cấp phép bay đối với phương tiện bay của Bộ Công an được phân cấp, phân quyền tại Cục kỹ thuật nghiệp vụ cấp phép bay đối với phương tiện bay thuộc cơ quan, tổ chức thuộc Bộ Công an quản lý trong phạm vi cả nước; Công an cấp tỉnh cấp phép bay đối với phương tiện bay của Bộ Công an trong phạm vi cấp tỉnh quản lý.

- Chấp thuận cho hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu, tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập phương tiện bay, động cơ tàu bay, cánh quạt tàu bay và trang bị, thiết bị có liên quan phục vụ nhiệm vụ của Bộ Công an được phân cấp, phần quyền cho Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao thực hiện trong phạm vi cả nước.

Nguyễn Hương