Trí tuệ nhân tạo: Nhân tố quan trọng của công tác chuyển đổi số quốc gia

AI là động lực quan trọng của chuyển đổi số quốc gia và phát triển đất nước. Đồ họa: Thái Bình

AI - chìa khóa số của đổi mới và phát triển công nghệ

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, tác động sâu sắc đến mọi mặt của đời sống xã hội, từ kinh tế, chính trị đến văn hóa, an ninh, quốc phòng. Trí tuệ nhân tạo, với khả năng học hỏi, phân tích dữ liệu khổng lồ và đưa ra quyết định chính xác, đã trở thành một trong những trụ cột quan trọng nhất của cuộc cách mạng này. AI không chỉ là công nghệ tiên tiến, mà còn là công cụ hữu hiệu để tối ưu hóa quy trình sản xuất, nâng cao năng suất lao động và tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới chưa từng có. Từ các nhà máy thông minh tự động hóa cao đến hệ thống y tế hỗ trợ chẩn đoán bệnh, từ giao thông vận tải tự hành đến các giải pháp an ninh mạng tiên tiến, AI đang dần thay đổi cách chúng ta làm việc, sinh hoạt và tương tác với thế giới xung quanh.

Đối với Việt Nam, việc nắm bắt và ứng dụng AI là cơ hội vàng để bứt phá, thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước tiên tiến, đồng thời bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh trong tình hình mới. Đối với cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và đồng bào vùng sâu, vùng xa, nơi cơ sở hạ tầng và khả năng tiếp cận công nghệ còn hạn chế, việc ứng dụng AI có thể mang lại những lợi ích thiết thực, góp phần cải thiện đời sống và nâng cao hiệu quả công tác.

AI - nền tảng toàn diện của chuyển đổi số và nâng cao đời sống

Trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, AI hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý biên giới, giám sát an ninh trật tự, phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật. Các hệ thống AI có thể phân tích dữ liệu từ camera giám sát, cảm biến và các nguồn thông tin khác để cảnh báo sớm các mối đe dọa, giúp lực lượng chức năng phản ứng nhanh chóng và hiệu quả. Điều này đặc biệt quan trọng ở các khu vực biên giới, hải đảo, nơi địa hình phức tạp và điều kiện tiếp cận khó khăn. Bên cạnh đó, AI còn có thể được ứng dụng trong công tác huấn luyện, mô phỏng các tình huống chiến đấu, giúp cán bộ, chiến sĩ nâng cao kỹ năng và kinh nghiệm thực tiễn mà không cần đến các trang thiết bị phức tạp.

Việc ứng dụng AI trong y tế từ xa, giáo dục trực tuyến cũng mở ra cơ hội tiếp cận dịch vụ chất lượng cao cho người dân vùng xa, giảm bớt gánh nặng về chi phí và thời gian di chuyển. Trong lĩnh vực dân sinh, AI có thể góp phần giải quyết nhiều vấn đề cấp bách ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Chẳng hạn, trong nông nghiệp, AI giúp tối ưu hóa quy trình canh tác, dự báo thời tiết, kiểm soát sâu bệnh, từ đó nâng cao năng suất và chất lượng nông sản. Các hệ thống AI có thể phân tích dữ liệu về đất đai, khí hậu, cây trồng để đưa ra khuyến nghị chính xác cho bà con nông dân, giúp họ ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu và các thách thức khác. Trong giáo dục, AI hỗ trợ xây dựng các nền tảng học tập trực tuyến, cung cấp tài liệu học tập đa dạng, phù hợp với từng đối tượng học sinh, sinh viên, giúp các em ở vùng xa có cơ hội tiếp cận kiến thức ngang bằng với các em ở thành phố. Đặc biệt, AI còn có thể hỗ trợ phát triển các dịch vụ công trực tuyến, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các thủ tục hành chính, giảm bớt thời gian và công sức đi lại. Những ứng dụng này không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống, mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững ở các vùng khó khăn.

Những thách thức và định hướng triển khai AI vào đời sống

Tuy nhiên, việc triển khai và ứng dụng AI ở các địa bàn vùng sâu, vùng xa cũng đặt ra không ít thách thức. Hạn chế về cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, đặc biệt là mạng internet tốc độ cao, là rào cản lớn nhất. Bên cạnh đó, trình độ dân trí và khả năng tiếp cận công nghệ của một bộ phận người dân còn chưa đồng đều, đòi hỏi phải có những chương trình đào tạo, tập huấn phù hợp. Chi phí đầu tư ban đầu cho các hệ thống AI cũng là một vấn đề cần được cân nhắc, đặc biệt đối với các địa phương có ngân sách hạn hẹp. Để vượt qua những thách thức này, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng. Nhà nước cần có chính sách ưu tiên đầu tư phát triển hạ tầng số ở vùng sâu, vùng xa, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ tham gia vào quá trình chuyển đổi số. Các chương trình đào tạo, nâng cao nhận thức về AI và chuyển đổi số cần được triển khai rộng khắp, phù hợp với đặc điểm văn hóa và trình độ của từng địa phương. Đặc biệt, cần có những giải pháp AI được thiết kế riêng, đơn giản, dễ sử dụng và phù hợp với điều kiện thực tiễn của người dân vùng xa.

Tóm lại, AI không chỉ là một xu hướng công nghệ, mà còn là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 và công tác chuyển đổi số, mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc nâng cao năng suất, hiện đại hóa sản xuất, phát triển y tế, giáo dục, quốc phòng, an ninh, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa. AI có tiềm năng giúp nông dân tối ưu hóa canh tác, hỗ trợ học tập trực tuyến cho học sinh vùng khó, cung cấp dịch vụ y tế từ xa, cũng như tăng cường giám sát biên giới và huấn luyện quân sự. Tuy nhiên, việc triển khai còn đối mặt nhiều thách thức: hạ tầng công nghệ thông tin hạn chế, mạng internet chưa đồng bộ, chi phí đầu tư cao và trình độ dân trí, khả năng tiếp cận công nghệ chưa đồng đều. Ngoài ra, nguy cơ phụ thuộc vào công nghệ, rủi ro an ninh mạng cũng đặt ra yêu cầu quản lý chặt chẽ. Để tận dụng cơ hội, cần sự phối hợp giữa Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng trong đầu tư hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực, cùng phát triển giải pháp AI phù hợp thực tiễn địa phương.

Thái Bình